Sağlık İletişimi: Bir İletişim Aracı Olarak Pandemi Döneminde Kamu Spotlarının Kullanımı

Year 2023, Volume: 5 Issue: 1, 1 - 21, 31.01.2023

Ezgi Zengin Demirbilek Derya Şahin

https://doi.org/10.47771/aid.1096994

Cited By: 1

Abstract

Kitle iletişim araçlarında sıklıkla yer bulan ve önemi her geçen gün daha da artan sağlık haberleri, sağlık iletişimi kavramını gündeme getirmiştir. Bir halkla ilişkiler faaliyeti olan sağlık iletişimi kampanyaları, bireylere sağlıkla ilgili doğru ve güvenilir bilgiyi aktararak hastalıklara dair bilinçlendirmeyi hedeflemektedir. Toplumsal farkındalığın artması ve faydanın sağlanması için Sağlık Bakanlığı da kitle iletişim araçları vasıtasıyla kamu spotları yayınlamaktadır. Söz konusu kamu spotlarında kimi zaman rasyonel kimi zaman da duygu çekicilikleri kullanılarak bireylerin bilinçaltına hitap edilmektedir. Bu çalışmada, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü tarafından COVID-19 (Koronavirüs) salgınına dair farklı temalara sahip 5 kamu spotunun Roland Barthes’in göstergebilimsel analiz yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda T.C. Sağlık Bakanlığı’nın kamu spotlarında, hastalığı önleyici ve hastalıktan korunmayı teşvik edici rasyonel ve duygusal kodları kullanarak bilinçlendirme faaliyetleri yaptığı görülmüştür. İncelenen kamu spotları alanında uzman veya kamuoyunda güven kazanmış dizi oyuncularıyla desteklenmiştir. Elde edilen bulgular itibariyle kamu spotlarında temel anlamsal düzeyde inanılırlık ve güvenilirlik temaları kullanılarak hedef kitleyi ikna etmeye yönelik mesajlar verildiği sonuna ulaşılmıştır.

Keywords

KORONAVİRÜS, PANDEMİ, SAĞLIK İLETİŞİM, KAMU SPOTU, GÖSTERGEBİLİM

References

• Akyurt, N (2009). Sağlıkta İletişim ve Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İletişim Becerileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11 (4), 15-33.
• Akova, S. (2017). Sigarayı Bırak Hayatı Bırakma Sloganlı Kamu Spotları Örnekleminin Alımlama Analizi Yöntemi İle İncelenmesi. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (2), 2587-2621.
• Avcı, K. ve Avşar, Z. (2014). Sağlık İletişimi ve Yeni Medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 39, 181-190.
• Barthes, R. (1996). Göstergeler İmparatorluğu, İstanbul: YKY Yayıncılık
• Covello, V.T. (1992). Risk Communication: An Emerging Area of Health Communication Research, Annals of the International Communication Association, 15, 359-373.
• Çobaner, A. (2013). Sağlık İletişiminde Korku Ögesinin Kullanımı: Sigara Paketlerinde Kullanılan Sigara Karşıtı Görsellerin Gösterge Bilimsel Analizi, İletişim ve Kuram Araştırma Dergisi, 37, 212-235.
• Dünya Sağlık Örgütü (1998). Ageing and Health Programme. Growing Older. Staying Well: Ageing and Physical Activity ın Everyday, Cenova.
• Erbaydar, T. (2003). Halk Sağlığı Açısından Sağlık İletişimi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25 (4), 45-51.
• Fidan, M. ve Yetiş, A. (2018). Sağlık İletişiminde Algı: Kamu Spotları Üzerine Bir Araştırma, Selçuk İletişim, 11 (2), 159 – 178.
• Heldman, A.B., Schindelari J. ve Weaver, J.B. (2013). Social Media Engagement and Public Health Communication: Implications for Public Health Organizations Being Truly “Social”, Public Health Reviews, 35 (1), 1-17.
• Huo, J., Desai, R., Hong, Y., Turner, K., Mainous, G. ve Bian, J. (2019). Use of Social Media in Health Communication: Findings From the Health Information National Trends Survey 2013, 2014, and 2017, Cancer Control, 26 (1), 1-10.
• Ishikawa, H. ve Kiuchi, T. (2010). Health Literacy and Health Communication. BioPsychoSocial Medicine, 3 (5), 4-18.
• Kamena, T. & Utych, S. (2019). Self Determination vs. Repression: How Government Messaging Influences Support For Separatist Movements. Paper Presented at the Annual Meeting of the Pacific Northwest Political Science Association, Boise, ID.
• Kaya, E. ve Keklik, B. (2015). Sosyal Medyanın Sağlık İletişimindeki Yeri. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13 (2), 25-39.
• Koçak, A. ve Bulduklu, Y. (2010). Sağlık İletişimi: Yaşlıların Televizyonda Yayınlanan Sağlık Programlarını İzleme Motivasyonları, Selçuk İletişim, 6 (3), 5-17.
• Kreps, G.L., Bonaguro, E.W. ve Query, J.L. (2003). The History and Development of the Field of Health Communication, Russian Journal of Communication. 1 (13), 12-20.
• Mheidly, N. ve Fares, J. (2020). Leveraging Media and Health Communication Strategies to Overcome the COVID-19 Infodemic, Journal of Public Health Policy, 41 (4), 410-420.
• Okay, A. (2012). Sağlık iletişimi, İstanbul: Derin Yayınları.
• Ornell, F., Schuch, J. B., Sordi, A. O. ve Kessler, F. H. P. (2020). “Pandemic fear” and COVID-19: mental health burden and strategies. Brazilian Journal of Psychiatry, 42(3), 232-235.
• Öğüt, P. (2013). Türkiye’de Sağlık Haberciliğinin Tarihsel Gelişimi Ve Hürriyet Gazetesi Örneği, Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• Öztürk, C. ve Vardarlıer, P. (2020). Sağlığın Geliştirilmesi ve Sağlık İletişimi: Sağlık Kurumlarının Sosyal Medya Mecra Kullanımının İncelenmesi. Modern Leisure Studies, 2 (1), 33-56.
• Parrot R, ve Kreuter, M.W. (2011). Multidisciplinary, Interdisciplinary, and Transdiciplinary Approaches to Health Communication: Where Do We Draw the Lines?. USA, The Routledge Handbook of Health Communication.
• Rogers, E.M. (1994). The Field of Health Communication Today. American Behavioral Scientist, 38 (2), 197-201.
• Schiavo, R. (2014). Health Communication From Theory to Practice, San Francisco: A Wiley Imprint.
• Schiavo, R. (2007). Health Communication - From Theory to Practice (1st. ed.). San Fransisco: Josssey-Bass.
• Sezgin, D. (2011). Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2 (2), 52-78.
• Snyder, L.B. (2007). Health Communication Campaigns and Their Impact on Behavior, Journal of Nutrition Education and Behavior, 39 (2). 32-40.
• Şengün, H. (2016). Sağlık Hizmetlerinde İletişim Yönetimi. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 79 (1), 38-42.
• Taşkıran, H.T. ve Yıldız, E. (2019). Sağlığa İlişkin Risklerin Önlenmesi Bağlamında Sağlık İletişimi Kampanyalarının ve Yeni Medyanın Rolü, Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, 2 (2), 353-365.
• Thomas, R.K. (2006). Health Communication, USA: Springer
• Tufan, F. (2017). Sağlık İletişimi Kapsamında “Hastane Radyoculuğu” Whipps Cross Hospital Radio, Akdeniz İletişim Dergisi, 28, 184-198.
• Utych, S. M. ve Fowler, L. (2020). Age-Based Messaging Strategies for Communication About COVID-19. Journal of Behavioral Public Administration, 3 (1), 1-14.
• Wright, K.B., Sparks, L. ve O’Hair, H.D. (2013). Health Communication in the 21st Century. UK: Wiley-Blackwell.
• World Health Organization (2021). WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard, https://covid19.who.int/ Erişim Tarihi: 27.12.2021
• Xi, S. ve Li, Y. (2020). Beware of the Second Wave of COVID-19. The Lancet. 395, 1321-1322.