Dijital Hastalıkların Tespitinde Etik Bir Model Önerisi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 39, 9 - 22, 02.01.2020

Alaattin Aslan Mert Küçükvardar

https://doi.org/10.5824/ajit-e.2019.04.001

Öz

Dijitalleşme ile birlikte toplumsal olguların tümünde yaşanan değişimleri gözlemleyebileceğimiz bir alan da hastalıklardır. Dijitalleşmenin olumsuz etkilerinden sayabileceğimiz insanoğlunun ruh ve vücut bütünlüğünde ortaya çıkan hastalıklar ile mücadele etmek bu hastalıkların tanınması ve teşhis edilmesi ile mümkün olacaktır. Dijital hastalıkların ortaya çıkmasında dijital ortamların olumsuz katkısı ile birlikte yine bu ortamların sağlayacağı veriler tedavi için ne yapılması gerektiğini önümüze sererek bir yol haritası oluşturulmasına olanak sağlayacaktır. Peki, bu hastalıklar hakkında veri toplama ve hastaların kendi durumlarının farkında olmalarını sağlayacak bir yöntem bulunabilir mi Bu yöntem insanların özel yaşamı ve veri toplayanlar açısından mesleki olarak etik midir Bu makale dijital hastalıkların teşhisi için etik bir model önerisinde bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital, Dijital Hastalık, İletişim Araçları, Etik

A Proposal of Ethical Model in Detection of Digital Diseases

Öz

Abstract: As a result of digitalization, various digital diseases emerged in the social sphere. Digital diseases are one of the negative effects of digitalization. The intervention of digital diseases will be possible with the recognition and diagnosis of these diseases. Data for digital diseases will help create a roadmap for what to do. It will also contribute to the treatment of digital diseases. But, is there a way to gather data on these diseases and to help patients become aware of their situation Is this method professionally ethical for people's private lives and data collectors As a result, this paper proposes an ethical model for the diagnosis of digital diseases.

Anahtar Kelimeler

Digital, Digital Disease, Communication Tools, Ethic

Kaynakça

• Arslan, H. (2012). Teknolojinin Rutinizasyonu ve Rutinin Dijitalizasyonu. I. Uluslararası Teknoloji Bağımlılığı Kongresi Bildiri (s. 225-231). içinde İstanbul: Gülmat Matbaacılık.
• Balakrishnan, J., & Griffiths, M. (2018). An Exploratory Study of “Selfitis” and the Development of the Selfitis Behavior Scale. International Journal of Mental Health and Addiction, 16(3), 722-736.
• Bond, C., Ahmed, O., Hind, M., Thomas, B., & Taylor, J. (2013). The Conceptual and Practical Ethical Dilemmas of Using Health Discussion Board Posts as Research. Journal of Medical Internet Research(15), 1-11.
• Cambridge. (2019). Cambridge Dictionary. 11 26, 2019 tarihinde https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/ethic adresinden alındı
• Demirtaş, Z., Emiral, G., Çalışkan, S., Zencirci, S., Ünsal, A., Arslantaş, D., & Tırpan, K. (2018). Evaluation of Cyberchondria and Obsessive Beliefs in Adults. International Conference on Epidemiology & Public Health. 8, s. 87. Rome, Italy: Epidemiology (Sunnyvale).
• Denecke, K. (2017). An Ethical Assessment Model for Digital Disease Detection Technologies. Life Science and Policy(13:16), 1-11.
• Dossey, L. (2014). FOMO, Digital Dementia, and Our Dangerous Experiment. Explore: The Journal of Scienceand Healing, 10(2), 69-73.
• Franchina, V., Abeele, M., Rooij, A., Coco, G., & De Marez, L. (2018). Fear of Missing Out as a Predictor of Problematic Social Media Use and Phubbing Behavior among Flemish Adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health(15), 243-260.
• Goswami, V., & Singh, D. (2016). Impact of Mobile Phone Addiction on Adolescent’s Life: A Literature Review. International Journal of Home Science, 69-74.
• Karadağ, E., Tosuntaş, Ş., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Şahin, B., . . . Babadağ, B. (2016). The Virtual World’s Current Addiction: Phubbing. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 3(2), 250-269.
• Kemp, S. (2019, 11 12). datareportal. https://datareportal.com/reports/digital-2019-q3-global-digital-statshot adresinden alınmıştır
• Louv, R. (2011). The Nature Principle: Human Restoration and the End of Nature-Deficit Disorder. London: Algonquin publisher.
• Naisbitt, J., & Philips, D. (2001). İnsan ve Teknoloji - High Tech High Touch. London: Nicholas Brealy publishing, CSA Global yayınları.
• Odabaşı, Y. (2016). "FoMO" Bir Pazarlama Silahı Olabilir mi? 11 3, 2019 tarihinde Brandmap: https://www.brandmap.com.tr/brandmap-makale9 adresinden alındı
• Ögel, K. (2014). İnternet Bağımlılığı - İnternetin Psikolojisini Anlamak ve Bağımlılıkla Başa Çıkmak. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Perakslis, E. (2018). Using Digital Health to Enable Ethical Health Research in Conflict and Other Humanitarian Settings. Conflict and Health, 12(23).
• Pew Internet. (2006). Online Health Search. 11 1, 2019 tarihinde https://www.pewinternet.org/wp-content/uploads/sites/9/media/Files/Reports/2006/PIP_Online_Health_2006.pdf.pdf adresinden alındı
• Pontes, H., Taylor, M., & Stavropoulos, V. (2018). Beyond “Facebook Addiction”: The Role of Cognitive-Related Factors and Psychiatric Distress in Social Networking Site Addiction. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking(21), 240-247.
• Roberts, J., & David, M. (2016). My life Has Become a Major Distraction from My Cell Phone: Partner Phubbing and Relationship Satisfaction Among Romantic Partners. Computers in Human Behavior(54), 134-141.
• Sonalika, S. (2018). An Exploratory Study to Assess the Knowledge Regarding Selfitis Among Adolescents in Selected Colleges of Bhubaneswar, Odisha with A View to Develop Information Pamphlet. International Journal of Advances in Nursing Management(6), 57-61.
• Tatlı, E. (2018). Selfie: Masum Bir Eğlence mi, Narsisist Kişiliğin Sunumu mu? Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı (s. 260-264). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Vayena, E., Haeusermann, T., Adjekum, A., & Blasimme, A. (2018). Digital Health: Meeting The Ethical and Policy Challenges. Schweizerische Medizinische Wochenschrift(3), 1-9.
• White, R., & Horvitz, E. (2009). Cyberchondria: Studies of the Escalation of Medical Concerns in Web Search. ACM Transactions on Information Systems, 23-37.
• WHO. (2019). World Health Organization. 10 25, 2019 tarihinde https://www.who.int/bulletin/volumes/86/8/08-052431/en/ adresinden alındı
• Wilmer, H., Sherman, L., & Chein, J. (2017). Smartphones and Cognition: A Review of Research Exploring the Links between Mobile Technology Habits and Cognitive Functioning. Journal: Frontiers in Psychology(8), 1-16.
• Wimber, M., Alink, A., Charest, I., Kriegeskorte, N., & Anderson, M. (2015). Retrieval Induces Adaptive Forgetting of Competing Memories via Cortical Pattern Suppression. Nature Neuroscience, 4(18), 582-589.