Azerbaycan’da Özel Radyo ve Televizyon Yayıncılığı

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 10, 71 - 90, 01.01.2013

Vefalı Enserov

https://doi.org/10.5824/1309-1581.2013.1.005.x

Öz

Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra birlikten ayrılan ülkelerde her alanda olduğu gibi kitle iletişim alanında da değişim ve yenileşme süreci kaçınılmaz olmuştur. Bu anlamda bağımsızlığını kazanan Azerbaycan’ın da medya alanında özelleşme sürecine geçilmiş ve bu zamana kadar Moskova’ya bağlı tek merkezli, resmiyetçi ve ideoloji basın-yayın anlayışının hakim olduğu ülkede, 1990’lı yılların ortalarından itibaren özel radyo ve televizyonlar birer birer yayınlarına başlamıştır. Azerbaycan’ın görsel-işitsel yayıncılığındaki özelleşme süreci ile ilgili gelişmelerin genel hatlarıyla ele alındığı çalışma, bu süreç çerçevesinde ülkede kitle iletişimi alanındaki yasal düzenlemeler, otokontrol mekanizmi ve iletişim özgürlüğü konusundaki durumun yanısıra, ulusal çapta yayınlanan yerli özel radyo ve televizyonların faaliyetlerini de kapsamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özel Radyo, Özel Televizyon, Azerbaycan’da Özel Yayıncılık, KİA Yasaları, ANS

Private TV and Radio Broadcasting in Azerbaijan

Öz

The change of mass media and its innovation like the other areas were inevitable in post-soviet countries after the collapse of the Soviet Union. In this means, media area of Azerbaijan began to privatization process after independence and since mid 1990`s private radio and television channels began to broadcast in the country one by one that uni-centrally, officially and ideologically was directed by Moscow before. Progress which is related to privatization process of broadcasting in Azerbaijan is being handled in this study. This study also includes legal regulations in the mass media area and mechanism of auto-control. The activities of national private broadcasting companies are also scrutinized in the study as well as the condition of the communication freedom.

Anahtar Kelimeler

Private radio, Private television, Private broadcasting in Azerbaijan, Mass media laws, Azerbaijan News Service

Kaynakça

• Alibeyli, Elçin (2005) Azerbaycan Televizyonu, Bakü: MBM Yayınları
• Alizade M. Yalçın ve Muharremli M. Gulu, (2006) Azerbaycan Efiri (Yayını), Tarih ve Çağdaşlık, Bakü: Nurlan Yayınları
• Aliyev, İntikam (2004) “Basın Özgürlüğü”, Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, 2(11)
• “Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası”, http://www.meclis.gov.az/?/az/topcontent/27, 12.08.2008
• “Azerbaycan Gazetecilerinin Basın Meslek İlkeleri” (16 Nisan 2003) Respublika Gazetesi
• “Azerbaycan Gazetecilerinin I Kurultayı” (16 Mart 2003) Azerbaycan Gazetesi (2005) Azerbaycan’da Enformasyon Araçlarının Genel Değerlendirilmesi, Bakü: İnternyus Azerbaycan Toplumsal Birliği Yayınları
• (2004) Azerbaycan’da Söz ve Basın Özgürlüğü Alanında Durum, Bakü: RUH Azerbaycan Gazetecileri Savunma Komitesi Yayınları
• Bedelov, Kamuran (18 Mart 2003) “Matbuatımızın Aynası, Gazetecilerin I Kurultayı’ndan Notlar” Halk Gazetesi, 61(24326)
• “Bilgi Özgürlüğü Hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kanunu” (16 Eylül 1998) Azerbaycan Gazetesi (2002) Elektron Medya: Yasal Düzenleme ve Deneyim, Haz: E. Amaşov, Bakü: AJMK Azerbaycan Gazeteciler Koruma Komitesi Yayınları
• Guliyev, Elşad (2004) Televizyon: Kuramsal, Gelişim Eğilimleri, Bakü: Şark- Garp Yayınları
• Guliyev, İlham (2003a) “Haberi Ver Haberciye Sloganı Yeni Varyasyonda”, Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, 6
• Guliyev, İlham (2003b) “Lider TV Realitesi”, Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, 3
• Hanım, İrade (2004) TeleFenomen, Elşad Quliyev’le 16 Saat Sohbet, Bakü: Şark - Garp Yayınları
• Hasret, H. Azer (2003) “Basın Konseyi Otokontrol Mekanizmidir” Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, 1
• İrşatoğlu, Adil (2001) “Azerbaycan Televizyonunda Oligarşi Oluşmuştur” (E. Guliyev’le röpotaj), Eliller Gazetesi, 4 (141)
• İsgenderli, Sadrettin (Mayıs 2007) “ Televizyon ve Radyonun Hukuki Düzenlenmesi”, TV Plyus Dergisi, 6
• “Kitle İletişim Araçları Hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kanunu”, http://www.mincom.gov.az/az/main.html, 12.08.2008
• Mahmutova, Terane (2004) “Televizyon Haberlerinin Dilinde Klişe”, Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, 2(11)
• Memmedli, Zeynal ve Hacılı, Raşit ve Aliyev, İntikam (2006) Medya Hukuku, Bakü: Hukuk Edebiyatı Yayınları
• Memmedli, Zeynal (2004) “Azerbaycan Medyası: Beş Acı Özellik ve Bir Güzellik”, Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, Sayı: 3(12)
• Memmedli, Cihangir (2006) Gazeteciliğin Çağdaş Gelişim Eğilimleri, Bakü: ELM Yayınları
• Memmedova, Aysel (2003) “TV’nin Batı Standartları Azerbaycan Televizyon Ortamında”, Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, 5
• Memmedov, Nurlan (Ocak 2007) “Azerbaycan’da Telekomünikasyon Ortamının Seviyesi Nasıldır?”, TV Plyus Dergisi, 1
• Memmedov, İlkin (2003) “Problemler İçinde Çabalayan Televizyonlar”, Azerbaycan Basını Bugün Dergisi, 2
• Metleboğlu, Vusal ve Allahverdiyev, Elşen (Temmuz 2007) “Ülkede Basın Kartı Taşıyan 40 Bin Kişi Var”, TV Plyus Dergisi, 8
• Murat, (Ocak 2007) “Ülkemizde Yabancı Kanalların Yayınlanması Niçin Durduruluyor?”, TV Plyus Dergisi, 1usayeva, Zarife (2000) Kitle İletişim Araçları ve İnsan Hakları, İnsan Hakları Serisi – XV, Bakü: İnam Plüralizm Merkezi Yayınları
• (2006) Nahçıvan’ın Sesi Radyosu Bilgi Kitapçığı, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Telekomünikasyon ve Enformasyon Teknolojileri Bakanlığı Radyo-Televizyon Verici Merkezi, Nahçıvan: Gızıl-Dağ Yayınları
• Özgen, Murat (2002) Gazetecinin Etik Kimliği, Yenilenmiş 2. Baskı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları
• Rahimli, Mutallim (2002) Demokratikleşme Sürecinde Kitle İletişim Araçları, Bakü: Kanun Yayınları
• Rüstemov, Akif (2005) Jurnalistika(Gazetecilik), Bakü: Bakü Üniversitesi Yayınları
• “Televizyon ve Radyo Yayını Hakkında Kanun’a Değişiklikler ve İlaveler Edilmesi Hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kanunu” (7 Haziran 2005) Azerbaycan Gazetesi
• http://www.xazar.fm/hdinlemez.aspx, 16.08.2008