Günümüzde, tüketicilerin yakın sosyal çevreleriyle sınırlı olan ağızdan ağıza iletişim, elektronik ağızdan ağıza iletişime dönüşerek zaman ile mekân sınırlarını kaldırmış ve daha geniş bir kitleye ulaşabilir bir duruma gelmiştir. Sosyal medya platformları sayesinde kullanıcılar, elektronik ağızdan ağıza iletişim aracılığıyla marka deneyimlerini diğer kullanıcılarla paylaşabilmektedir. Bu deneyimler, özellikle kullanıcılar satın alma kararı verirken önemli olabilmektedir. Bu çalışmada Instagram kullanıcılarının deneyimleri çerçevesinde platformda eWOM gerçekleştirirken hangi unsurları değerlendirdiklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve nitel araştırma yönteminin desenlerinden biri olarak fenomenolojik desenden yararlanılmıştır. Araştırma verisi, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği aracılığıyla toplanmış ve ölçüm aracı, sosyal medya platformlarında vasıtasıyla amaca yönelik örneklemeyle ulaşılan 25 katılımcıya uygulanmıştır. Yapılan nitel içerik analizi neticesinde, elektronik ağızdan ağıza iletişim gerçekleştirme unsurları; nedenleri, ölçütleri ve gerçekleştirilen platformlar olmak üzere üç temada ortaya çıkmıştır. Katılımcıların elektronik ağızdan ağıza iletişimi sponsorlu içeriklerde yer alan ürünleri/hizmetleri tavsiye etmek, istişare etmek, indirime giren ürünleri/hizmetleri konuşmak ve araştırma yapmak amacıyla gerçekleştirdikleri bulunmuştur.
Chu, S.C. & Kim, J. (2018). The Current State of Knowledge on Electronic Word-of-Mouth in Advertising Research. International Journal of Advertising, 37(1), 1–13. https://doi.org/10.1080/02650487.2017.1407061
Chu, S.C., Lien, C.-H. & Cao, Y. (2019). Electronic Word-of-Mouth (eWOM) on WeChat: Examining the Influence of Sense of Belonging, Need for Self-Enhancement, and Consumer Engagement on Chinese Travellers’ eWOM. International Journal of Advertising, 38(1), 26-49. https://doi.org/10.1080/02650487.2018.1470917
Copeland, L. R., & Zhao, L. (2020). Instagram and Theory of Reasoned Action: US Consumers Influence of Peers Online and Purchase Intention. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, 13(3), 265-279. https://doi.org/10.1080/17543266.2020.1783374
Creswell, J. W. & Poth, C. N. (2018). Qualitative Inquiry & Research Design Choosing Among Five Approaches (4th Edition). USA: Sage Publications.
De Veirman, M., Cauberghe, V. & Hudders, L. (2017). Marketing through Instagram Influencers: The Impact of Number of Followers and Product Divergence on Brand Attitude. International Journal of Advertising, 36(5), 798–828. https://doi.org/10.1080/02650487.2017.1348035
Erdoğan, İ. (2012). Pozitivist Metodoloji ve Ötesi. Ankara: Erk Yayınları.
Eren, A. & Eren, D. (2020). Pazarlama Literatüründe Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin Bibliyometrik Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2515-2530. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.990
Evans, N. J., Phua, J., Lim, J. & Jun, H. (2017). Disclosing Instagram Influencer Advertising: The Effects of Disclosure Language on Advertising Recognition, Attitudes, and Behavioral Intent. Journal of Interactive Advertising, 17(2), 138-149. https://doi.org/10.1080/15252019.2017.1366885
Kabadayı, E. T., Alan, A. K., Aksoy, N. C. & Sidar, S. C. (2019). Mikro Ünlülerin Tüketicilerin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(12), 230-261. https://doi.org/10.26466/opus.583856
Kim, K., Yoon, S. & Choi, Y. K. (2018). The Effects of eWOM Volume and Valence on Product Sales – An Empirical Examination of the Movie Industry. International Journal of Advertising, 38(3), 471-488. https://doi.org/10.1080/02650487.2018.1535225
Koçyiğit, M. & Çakırkaya, M. (2019). eWOM Arama Motivasyonları ile Online Kurumsal İtibar Algısı Arasındaki İlişkiyi Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 177-196.
Konstantopoulou, A., Rizomyliotis, I., Konstantoulaki, K. & Badahdah, R. (2018). Improving SMEs’ Competitiveness with the Use of Instagram Influencer Advertising and eWOM. International Journal of Organizational Analysis, 27(2), 308-321. https://doi.org/10.1108/IJOA-04-2018-1406
Kutluk, A. & Avcıkurt, C. (2014). Ağızdan Ağıza Pazarlamanın Müşterilerin Satın Alma Karar Süreçlerine Etkisi ve Bir Uygulama: İstanbul Seyahat Acenteleri Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 613-622.
Kümbetoğlu, B. (2020). Niteliksel Araştırmalarda Analiz. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Lee, S., & Kim, E. (2020). Influencer Marketing on Instagram: How Sponsorship Disclosure, Influencer Credibility, and Brand Credibility Impact the Effectiveness of Instagram Promotional Post. Journal of Global Fashion Marketing, 11(3), 232-249. https://doi.org/10.1080/20932685.2020.1752766
Lopez, M., & Sicilia, M. (2014). eWOM as Source of Influence: The Impact of Participation in eWOM and Perceived Source Trustworthiness on Decision Making. Journal of Advertising, 14(2), 86-97. https://doi.org/10.1080/15252019.2014.944288
Lou, C. & Yuan, S. (2019). Influencer Marketing: How Message Value and Credibility Affect Consumer Trust of Branded Content on Social Media. Journal of Interactive Advertising, 19(1), 58-73. https://doi.org/10.1080/15252019.2018.1533501
Moran, G. & Muzellec, L. (2014). eWOM Credibility on Social Networking Sites: A Framework. Journal of Marketing Communications, 23(2), 149–161. https://doi.org/10.1080/13527266.2014.969756
Nart, S., Kutlu, E. & Topal, İ. (2019). Y Kuşağının Elektronik Ağızdan Ağıza İletişime Katılımının Belirleyicileri: Instagram Örneği. BMIJ, 7(5), 1989-2010. https://doi.org/10.15295/bmij.v7i5.1298
Oyman, M., & Özer, S. (2018). Bir Gerilla Pazarlama Uygulaması Olarak Ambient Reklamcılık (Ortam Reklamcılığı): Basılı Dergi Reklamı ile Ambient Reklamın Etkililik Açısından Karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 173-192. https://doi.org/10.18037/ausbd.552710
Özdemir, S., Kayhan, R. & Özer, İ. A. (2021). Pandemi (Covid-19) Döneminde Kaynak Güvenilirliği Boyutlarının, Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin ve Marka İmajı Boyutlarının Tüketici Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 14(1), 113-146. https://doi.org/10.15659/ppad.14.2.258
Teng, S., Khong, K. W., Chong, A. & Lin, B. (2017). Persuasive Electronic Word-of-Mouth Messages in Social Media. Journal of Computer Information Systems, 57(1), 76-88. https://doi.org/10.1080/08874417.2016.1181501
Türker, G. Ö. (2014). Tüketici Satın Alma Karar Sürecinde Ağızdan Ağıza İletişim Rolü ve AAİ’nin Etkinlik Düzeyini Belirleyen Faktörlerin İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(32), 151-177. https://doi.org/10.31795/baunsobed.645494
Yang, X. (2018). How Perceived Social Distance and Trust Influence Reciprocity Expectations and eWOM Sharing Intention in Social Commerce. Industrial Management & Data Systems, 119(4), 867-880. https://doi.org/10.1108/IMDS-04-2018-0139
Zorlu, N. & Uzgören, E. (2020). Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisinin Belirleyicileri: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 63, 107-130.
Chu, S.C. & Kim, J. (2018). The Current State of Knowledge on Electronic Word-of-Mouth in Advertising Research. International Journal of Advertising, 37(1), 1–13. https://doi.org/10.1080/02650487.2017.1407061
Chu, S.C., Lien, C.-H. & Cao, Y. (2019). Electronic Word-of-Mouth (eWOM) on WeChat: Examining the Influence of Sense of Belonging, Need for Self-Enhancement, and Consumer Engagement on Chinese Travellers’ eWOM. International Journal of Advertising, 38(1), 26-49. https://doi.org/10.1080/02650487.2018.1470917
Copeland, L. R., & Zhao, L. (2020). Instagram and Theory of Reasoned Action: US Consumers Influence of Peers Online and Purchase Intention. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, 13(3), 265-279. https://doi.org/10.1080/17543266.2020.1783374
Creswell, J. W. & Poth, C. N. (2018). Qualitative Inquiry & Research Design Choosing Among Five Approaches (4th Edition). USA: Sage Publications.
De Veirman, M., Cauberghe, V. & Hudders, L. (2017). Marketing through Instagram Influencers: The Impact of Number of Followers and Product Divergence on Brand Attitude. International Journal of Advertising, 36(5), 798–828. https://doi.org/10.1080/02650487.2017.1348035
Erdoğan, İ. (2012). Pozitivist Metodoloji ve Ötesi. Ankara: Erk Yayınları.
Eren, A. & Eren, D. (2020). Pazarlama Literatüründe Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin Bibliyometrik Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2515-2530. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.990
Evans, N. J., Phua, J., Lim, J. & Jun, H. (2017). Disclosing Instagram Influencer Advertising: The Effects of Disclosure Language on Advertising Recognition, Attitudes, and Behavioral Intent. Journal of Interactive Advertising, 17(2), 138-149. https://doi.org/10.1080/15252019.2017.1366885
Kabadayı, E. T., Alan, A. K., Aksoy, N. C. & Sidar, S. C. (2019). Mikro Ünlülerin Tüketicilerin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(12), 230-261. https://doi.org/10.26466/opus.583856
Kim, K., Yoon, S. & Choi, Y. K. (2018). The Effects of eWOM Volume and Valence on Product Sales – An Empirical Examination of the Movie Industry. International Journal of Advertising, 38(3), 471-488. https://doi.org/10.1080/02650487.2018.1535225
Koçyiğit, M. & Çakırkaya, M. (2019). eWOM Arama Motivasyonları ile Online Kurumsal İtibar Algısı Arasındaki İlişkiyi Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 177-196.
Konstantopoulou, A., Rizomyliotis, I., Konstantoulaki, K. & Badahdah, R. (2018). Improving SMEs’ Competitiveness with the Use of Instagram Influencer Advertising and eWOM. International Journal of Organizational Analysis, 27(2), 308-321. https://doi.org/10.1108/IJOA-04-2018-1406
Kutluk, A. & Avcıkurt, C. (2014). Ağızdan Ağıza Pazarlamanın Müşterilerin Satın Alma Karar Süreçlerine Etkisi ve Bir Uygulama: İstanbul Seyahat Acenteleri Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 613-622.
Kümbetoğlu, B. (2020). Niteliksel Araştırmalarda Analiz. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Lee, S., & Kim, E. (2020). Influencer Marketing on Instagram: How Sponsorship Disclosure, Influencer Credibility, and Brand Credibility Impact the Effectiveness of Instagram Promotional Post. Journal of Global Fashion Marketing, 11(3), 232-249. https://doi.org/10.1080/20932685.2020.1752766
Lopez, M., & Sicilia, M. (2014). eWOM as Source of Influence: The Impact of Participation in eWOM and Perceived Source Trustworthiness on Decision Making. Journal of Advertising, 14(2), 86-97. https://doi.org/10.1080/15252019.2014.944288
Lou, C. & Yuan, S. (2019). Influencer Marketing: How Message Value and Credibility Affect Consumer Trust of Branded Content on Social Media. Journal of Interactive Advertising, 19(1), 58-73. https://doi.org/10.1080/15252019.2018.1533501
Moran, G. & Muzellec, L. (2014). eWOM Credibility on Social Networking Sites: A Framework. Journal of Marketing Communications, 23(2), 149–161. https://doi.org/10.1080/13527266.2014.969756
Nart, S., Kutlu, E. & Topal, İ. (2019). Y Kuşağının Elektronik Ağızdan Ağıza İletişime Katılımının Belirleyicileri: Instagram Örneği. BMIJ, 7(5), 1989-2010. https://doi.org/10.15295/bmij.v7i5.1298
Oyman, M., & Özer, S. (2018). Bir Gerilla Pazarlama Uygulaması Olarak Ambient Reklamcılık (Ortam Reklamcılığı): Basılı Dergi Reklamı ile Ambient Reklamın Etkililik Açısından Karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 173-192. https://doi.org/10.18037/ausbd.552710
Özdemir, S., Kayhan, R. & Özer, İ. A. (2021). Pandemi (Covid-19) Döneminde Kaynak Güvenilirliği Boyutlarının, Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin ve Marka İmajı Boyutlarının Tüketici Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 14(1), 113-146. https://doi.org/10.15659/ppad.14.2.258
Teng, S., Khong, K. W., Chong, A. & Lin, B. (2017). Persuasive Electronic Word-of-Mouth Messages in Social Media. Journal of Computer Information Systems, 57(1), 76-88. https://doi.org/10.1080/08874417.2016.1181501
Türker, G. Ö. (2014). Tüketici Satın Alma Karar Sürecinde Ağızdan Ağıza İletişim Rolü ve AAİ’nin Etkinlik Düzeyini Belirleyen Faktörlerin İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(32), 151-177. https://doi.org/10.31795/baunsobed.645494
Yang, X. (2018). How Perceived Social Distance and Trust Influence Reciprocity Expectations and eWOM Sharing Intention in Social Commerce. Industrial Management & Data Systems, 119(4), 867-880. https://doi.org/10.1108/IMDS-04-2018-0139
Zorlu, N. & Uzgören, E. (2020). Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisinin Belirleyicileri: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 63, 107-130.
Uğurhan, Y. Z. C. (2021). Sponsorlu İçerik Özelinde Elektronik Ağızdan Ağıza İletişim: Nitel Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi(36), 90-109. https://doi.org/10.31123/akil.988875