Erken Çocukluk Döneminde Sanat: Deneyimler ve Etkiler

Year 2025, Volume: 18 Issue: 2, 302 - 321, 25.04.2025

Emine Hande Aydos

Abstract

Çocukların küçük kas geliştirmini desteklemekten estetik duyarlılığı artırmaya kadar geniş bir yelpazede katkı sağlayan sanat eğitimi, okul öncesi dönemde çocukların yaratıcılığını destekleyen, duyusal ve bilişsel gelişimlerini güçlendiren temel bir öğrenme alanıdır. Araştırmanın amacı; erken yaşlardan itibaren çocuklarla sanat çalışması yapan eğitimcilere bu çalışmaların nasıl ve ne şekilde daha verimli ve çocukların yararına yapılabileceğine dair bir yol haritası oluşturmaktır. Araştırmada nitel desenlerden olgubilim kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilip uzman görüşleri doğrultusunda son hali verilen yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılarak çocuklarla sanat çalışmaları yapan iki katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan betimsel analiz sonucu kod ve temalar oluşturulmuştur. Elde edilen bulgular küçük yaş grubu çocuklarla sanat çalışmaları yürüten katılımcıların sürece dair deneyimlerine yönelik: (1) sanatın tanımı ve işlevi, (2) çocuklarla uygulama süreci, (3) çocukların gelişim ve öğrenmesine katkısı (4) sanat çalışmalarını değerlendirme ve (5) uygulayıcılara öneriler temaları altında sunulmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre erken çocukluk döneminde sanatsal etkinliklerin çocukların ilgi, ihtiyaç ve isteklerine göre planlanması gerektiği vurgulanmıştır.

Keywords

erken çocukluk eğitimi, sanat, sanat eğitimi, olgubilim

Art in Early Childhood Period: Experiences and Effects

Abstract

Art education, which contributes to a wide range of activities from supporting children's fine motor development to increasing aesthetic sensitivity, is a basic learning area that supports children's creativity and strengthens their sensory and cognitive development in the preschool period. The purpose of the research is to create a roadmap for educators engaged in art activities with children from an early age on how these activities can be conducted more effectively for the benefit of children. The study uses a qualitative design, employing phenomenology. Data was collected through in-depth interviews with two participants engaged in art activities with children, using a semi-structured interview form developed by the researcher and refined based on expert opinions. Descriptive analysis was conducted, and codes and themes were generated from the results. The findings were presented under the themes of: (1) the definition and function of art, (2) the implementation process with children, (3) its contribution to the children's development and learning, (4) evaluation process, and (5) recommendations for practitioners. According to the results obtained from the research, it is emphasized that artistic activities in early childhood should be planned according to the interests, needs, and desires of children.

Keywords

early childhood education, art, art education, phenomenology

References

• Alayrac, J. B., Donahue, J., Luc, P., Miech, A., Barr, I., Hasson, Y., & Simonyan, K. (2022, Nov 29th-Dec 1st). Flamingo: A visual language model for few-shot learning [Conference presentation]. 36th Conference on Neural Information Processing Systems (NeurIPS2022). Online. https://proceedings.neurips.cc/paper_files/paper/2022/file/960a172bc7fbf0177ccccbb411a7d800-Paper-Conference.pdf
• Arslan, A. A. (2014). A study into the effects of art education on children at the socialisation process. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 4114-4118. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.01.900
• Artut, K. (2013). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Ayaydın, A. (2010). Okul öncesi dönemde görsel sanatlar eğitiminin bireye kazandırdığı değerler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 187-200. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erziefd/issue/5999/79995 Aydoğdu, F. & Ayanoğlu, M. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının sanat etkinlikleri konusundaki görüşlerinin öğretmenlik uygulaması kapsamında incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 699-726. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/56462/681286
• Bell, K. (1997). Crealivity: a mode of thinking. South Carolina Home School: Bob Jones University Pres.
• Boyd, W., & Cutcher, L. (2015). Learning from early childhood philosophy, theory and pedagogy: Inspiring effective art education. Australasian Journal of Early Childhood, 40(1), 91-99.
• Brown, E. D., Garnett, M. L., Velazquez-Martin, B. M., & Mellor, T. J. (2018). The art of Head Start: Intensive arts integration associated with advantage in school readiness for economically disadvantaged children. Early Childhood Research Quarterly, 45, 204-214. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2017.12.002
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods Approaches. Sage.
• Creswell, J.W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri-Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev.: M. Bütün ve S. B. Demir). Siyasal Kitabevi.
• Curriculum Development Council. (2017). Kindergarten education curriculum guide. Curriculum Development Council.
• Dağal, A. B. & Şallı, D. (2014). Okul öncesi dönem çocuklarına “sanat ve sanat dalları” hakkında farkındalık kazandırarak duyarlılıklarını arttırma projesinin “proje tabanlı öğretme” yöntemiyle aktarılması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 217-224.
• Duran, M. & Taştekin, A. N. (2020). Finlandiya erken çocukluk eğitimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 600-624. https://doi.org/10.33437/ksusbd.721284
• Eckhoff, A. (2013). Conversational pedagogy: exploring interactions between a teaching artist and young learners during visual arts experiences. Early Childhood Education Journal, 41(5), 365-372. http://doi.org/10.1007/s10643-012-0567-0
• Edwards, L.C., & Nabors, M.L. (1993). Creative art process: What it is and what it is not. Young Children, 48(3), 77-81.
• Eraslan Taşpınar, Ş. (2016). Sanat eğitiminin görsel okuryazarlık becerilerine etkisi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 6(3), 335-342. http://doi.org/10.7456/10603100/005
• Gönen, M., Aydos, E. H. & Erdem, A. Ü. (2016). Experiences of candidate preschool teachers on art education and implementations. International Journal of Innovative Research in Education, 3(1), 42-49. https://doi.org/10.18844/ijire.v1i1.118
• Inomjonovna, R. I., & Xolmirzayevna, X. N. (2023). Types, methods and methods of teaching visual activity knowledge and applicatıon. Образование Наука И Инновационные Идеи В Мире, 14(3), 92-97. https://newjournal.org/index.php/01/article/view/3048
• Kandır, A., Gözüm, A. İ. C. & Türkoğlu, D. (2016). T.C. MEB 2013 Okul öncesi eğitim programının görsel sanat etkinlikleri yönünden değerlendirilmesi. Pegem Eğitim Öğretim Dergisi, 11, 531-546. https://doi.org/10.14527/9786053183563b2.032
• Karabay, Ö. & Geçen, F. (2022). Sanat eğitimi kapsamında atık ve artık materyallerle görsel belleği güçlendirilen çocuğa “görsel düşünme” yetisinin kazandırılması. Sanat ve İnsan Dergisi, 6(1), 69-90.
• Karabay, Ö. (2021). Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinde alan hâkimiyeti bağlamında sanatsal beceri ve özgüven eksikliği. Uluslararası Sanat ve Estetik Dergisi, 4(6), 97-126. http://dx.doi.org/10.29228/usved.51405
• Katz-Buonincontro, J. (2018). Creativity for whom? Art education in the age of creative agency, decreased resources, and unequal art achievement outcomes. Art Education, 71(6), 34-37. https://doi.org/10.1080/00043125.2018.1505388
• Kırışoğlu, O. (2005). Sanatta Eğitim (3. Baskı). Pegem A Yayıncılık.
• Korkmaz, S. (2020). Waldorf yaklaşımına dayalı eğitim programının okul öncesi dönemdeki çocukların yaratıcılık ve bilişsel becerilerine etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Menderes Üniversitesi.
• Koster, J. B. (2012). Growing artists: Teaching art toyoung children (6th ed.). Thomson Delmar Learning.
• Leung, S. K., Wu, J., & Ho, T. H. (2025). Early childhood visual arts education: Teachers’ content knowledge, pedagogical content knowledge, and challenges. The Asia-Pacific Education Researcher, 34(1), 351-363. https://doi.org/10.1007/s40299-024-00859-w
• Leung, S. K., Wu, J., Lam, Y., & Ho, T. H. (2023). An explanatory study of kindergarten teachers’ teaching behaviours in their visual arts classrooms. Teaching and Teacher Education, 124, 104018. https://doi.org/10.1016/j.tate.2023.104018
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan Çev.) Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Novaković, S. (2015). Preschool teacher's role in the art activities of early and preschool age children. Croatian Journal of Education, 17(1), 153-163. https://doi.org/10.15516/cje.v17i0.1497
• O’Sullivan, C., Clotworthy, E., Nugent, M., Colleary, S., Keane, E., Piazzoli, E., Gubbins, E., Krakaur, L., Kerin, M., McCormick, S., & Heeran Flynn, L. (2023). Arts Alive: A literature review to support curriculum specification development for the area of Arts Education. NCCA.
• Özkan, B., & Girgin, F. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliği uygulamalarını değerlendirmesi. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), 79-85. https://doi.org/10.17339/ejovoc.97606
• Öztürk Yılmaztekin, E., & Erden, F. T. (2017). Investigating early childhood teachers’ views on science teaching practices: the integration of science with visual art in early childhood settings. Early Child Development and Care, 187(7), 1194-1207. https://doi.org/10.1080/03004430.2016.1160899
• Polat, Ö., Aslan, N. & Aydın, E. (2022). Okul öncesi öğretmenlerin sanata yönelik tutumları ile yaratıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 2836-2868. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/72994/857172
• Ramli, M. F., & Musa, R. (2020). An exploration of visual arts through fundamental sketch activities to the preschool children. Journal Pendidikan Awal Kanak-Kanak Kebangsaan, 9(1), 35-47. https://doi.org/10.37134/jpak.vol9.1.4.2020
• Rudolph, S., & Wright, S. (2015). Drawing out the value of the visual: Children and young people theorizing time through art and narrative. Journal of Curriculum Studies, 47(4), 486–507. https://doi.org/10.1080/00220272.2015.1006685
• San, İ. (2010). Sanat eğitimi kuramları. Ütopya Yayınları.
• San, I. (1977). Sanatsal yaratma, çocukta yaratıcılık. Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları.
• Uysal, S. & İnce, M. (2020). Okul öncesi kurumuna devam eden 48-60 aylık çocukların sanat çalışmalarında çevresel unsurların etkisine ilişkin bir inceleme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 542-559. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inuefd/issue/56519/505724
• Yağmur, Ö., Osmanoğlu, N., Küçükosman A., Çağış, M. B., Çıplakkılıç, N. Ve Nazifoğlu, M. Ş. (2024). Evaluation of the art works applied by teachers in accordance with the learning outcomes related to visual art education in the pre-school education program. Pamukkale University Journal of Education, 60, 138-164. https://doi.org/10.9779/pauefd.1107694
• Yin, R. K. (1994). Case study research: Design and method. (2nd Edition). Thousand Oaks. CA: Sage.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri (9. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• York, R-A. (2014). Re-connecting with nature: transformative environmental education through the arts [Ph.D Thesis]. Department of Curriculum, Teaching, and Learning, University of Toronto, Canada.
• Zembat, R. & Küsmüş, G. İ. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1725-1739. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3621
• Zimmerman, E. & Zimmerman, L. (2000). Art edueation and early childhood education: The young child as creator and meaning maker within a comminity context. Young Children, 55(6), 87-92.