ELAZIĞ MÜZESİ’NDE KORUNAN URARTU ADAK LEVHALARI VE İŞLEVLERİ I URARTU ADULT SHEETS AND FUNCTIONS PROTECTED IN THE ELAZIĞ MUSEUM

Year 2019, Volume: 4 Issue: 7, 279 - 297, 30.12.2019

Davut Yiğitpaşa , Sibel Yılmaz

Abstract

Öz
Anadolu’nun en büyük madenci topluluğu olarak bilinen Urartular’da gelişmiş bir metal endüstrisinin bulunduğu bilinmektedir. Bu bölgede araştırmalar sonucu bulunan ürünlerde en çok bronzun kullanıldığı da anlaşılmaktadır. Urartular, giysilerinde kemer kullanmayı seven bir toplum olarak, daha sonra bu kemerleri keserek metal levhalara dönüştürüp, yeniden bezeyerek farklı amaçlarla da kullanmaya başlamışlardır.
Bu çalışma Elazığ Arkeoloji Müzesi’nde bulunan metal levhaları konu almaktadır. Bu levhaların hangi teknikle yapıldığı, ne amaçla kullanıldığı açıklamaya çalışılarak stil özelliklerinin irdelenmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Urartu, Maden, Kemer, Adak Levhası, Urartu Sanatı, Halk Stili

Keywords

Urartu, Maden, Kemer, Adak Levhası, Urartu Sanatı, Halk Stili

References

• Ayman, İ. 2005, Urartu Bronz Kemerleri ve Adak Levhaları Üzerine Betimlenen Ölü Ziyafet Sahneleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Belli, O. 1977, “Van Bölge Müzesindeki Çivi Yazılı Urartu Tunç Eserleri”, Anadolu Araştırmaları, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Yayınları, İstanbul, 177-208.
• Belli, O. 1979a, “Urartu Sanatının Sosyo-Ekonomik Açıdan Eleştirisi Üzerine Bir Deneme”, Anadolu Araştırmaları VI, 45-95.
• Belli, O. 1979b, “Urartular’da Totemcilik Sorunu”, Anadolu Araştırmaları VII, 29-41.
• Belli, O. 1982, “Urartular”, Anadolu Uygarlıkları Görsel Anadolu Tarihi Ansiklopedisi, Cilt: I, Görsel Yayınları, 139-208.
• Belli, O. 2000, “Giyimli (Hırkanis) Kazısı”, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (1932-1999), İstanbul Üniversitesi, Ankara, 228-231.
• Belli, O. 2004a, Anadolu’da Kalayın ve Bronzun Tarihçesi, Suna İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları Monografi Dizisi: 3.
• Belli, O. 2004b, Urartu: Savaş ve Estetik/ Urartu: War and Aesthetics, (Ed. F. Özdem), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Belli, O. 2005, “Urartu Madencilik Geleneğini Devam Ettiren Kent: Siirt Bakır ve Bronz Atölyeleri”, İzzet Gündağ Kayaoğlu Hatıra Kitabı Makaleler, Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı, İstanbul, 41-45.
• Belli, O. 2010, Urartu Takıları, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul.
• Biber, H.-Çavuşoğlu, R. 2009, “Elazığ Müzesi’nden Bir Grup Urartu Adak Levhası”, 27. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Denizli: Mayıs, 57-77.
• Çilingiroğlu, A. 1997, Urartu Krallığı, Tarihi ve Sanatı, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı, İzmir.
• Erzen A. 1974, “Giyimli Bronz Definesi ve Giyimli Kazısı”, Belleten 38, 191-213.
• Girginer, K. S. 1996, “Erzurum Arkeoloji Müzesinden Bir Grup Adak Levhası”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 2, 29-42.
• Kellner, H. J. 1991, “Votive plaques”, R. Merhav (Der.) Urartu, A Metalworking Center in the First Millennium B.C.E.. Jerusalem, 286-299.
• Öğün, B. 1984, “Urartu’lular”, Türk Ansiklopedisi, C:XXXIII, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 35-78.
• Sagona, A.-Zimansky, P. 2015, Arkeolojik Veriler Işığında Türkiye’nin En Eski Kültürleri, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Sevin, V.-Özfırat, A. 2000, ”Van-Karagündüz Kazıları”, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (1932-1999), İstanbul Üniversitesi, Ankara, 168-174.
• Sevin, V. 2003a, Eski Anadolu ve Trakya, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Sevin, V. 2003b, Anadolu Arkeoloji, Der Yayınları, İstanbul.
• Sevin, V. 2011, “Urartu Devleti”, Arkeoatlas Dergisi, 1, 434-438.
• Taşyürek, O. A. 1978, “Giyimli (Hırkanis) Adak Levhalarından Örnekler”, Belleten, 42, 201-245.
• Yılmaz, S. 2019, Elazığ Müzesi’nde Korunan Urartu Adak Levhaları ve İşlevleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yiğitpaşa, D. 2016. Doğu Anadolu Geç Demir Çağı Kültürü, Gece Kitaplığı, Ankara.
• Yiğitpaşa, D.-Can, S. 2016, “Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesinden Bir Grup Urartu Metal Eserleri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 241-257.
• Van Loon, M.N. 1966, Urartian Art Its Distinctive Traits In The Light Of New Excavations, Leiden.