-ARAK/-EREK, -A…-A, -E…-E (-E…-A), -MADAN/-MEDEN, -MAKSIZIN/-MEKSİZİN, -CASINA/-CESİNE ZARF-FİİL EKLERİNİN TÜRKÇEDEN RUSÇAYA ÇEVİRİSİ

Year 2022, Issue: 22, 213 - 229, 30.11.2022

Murat Yılmaz

https://doi.org/10.33404/anasay.1153594

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkçedeki zarf-fiil yapılarını anlatmak, bunları Rusçadaki zarf-fiil yapılarıyla karşılaştırarak benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya çıkarmak, konuya çeviri temelinde yaklaşmaktır. Bu konunun çeviribilim açısından pek fazla incelenmemiş olması çalışmanın yapılmasını gerekli kılmıştır. Özellikle Türkçeden Rusçaya çeviride çokça karşımıza çıkan zarf-fiil yapılarının Rusçaya aktarımında ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik konu ele alınmış buna yönelik çözümler sunulmuştur. Her dilin kendine özgü yapıda olması bunu hedef dile çevirirken bazı zorlukların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Çeviri esnasında kaynak ve hedef dillerin gramer, stilistik ve semantik yapılarının incelenerek nasıl bir yol izlenmesi gerektiği burada ayrıca vurgulanmaktadır. Türkçe ve Rusçanın farklı dil ailelerine mensup olması kendilerine özgü kurallarda çeşitliliğe neden olmaktadır. Bundan dolayı her iki dilin dilsel özelliklerini göz önünde bulundurarak belirlenen zarf-fiillerin Rusçaya çevirisinde izlenmesi gereken yol anlatılmaktadır. Bu yapıların Rusçadaki eşdeğerlilikleri analiz edilmektedir. Bu çalışmanın amaçlarından biri de Rusçayı yabancı bir dil olarak öğrenen öğrenciler başta olmak üzere herkese Türkçedeki gramer yapılarının Rusçaya çevirisinde izlenmesi gereken yolları göstermek ve anlatmaktır.

Keywords

zarf-fiil, çeviri, Rusça, Türkçe.

TRANSLATION OF GERUND SUFFIXES -ARAK/-EREK, -A…-A, -E…-E (-E…-A), -MADAN/-MEDEN, -MAKSIZIN/-MEKSİZİN, -CASINA/-CESİNE FROM TURKISH INTO RUSSIAN

Abstract

The purpose of this study is to explain the gerund structures in Turkish, compare them with the gerund structures in Russian, reveal their similarities and differences, and approach the subject on the basis of translation. The fact that this subject has not been studied much in terms of translation studies has made it necessary to carry out the study. In particular, the issue of solving the problems encountered in the transfer of gerund structures, which are frequently encountered in the translation from Turkish to Russian, has been discussed and solutions have been presented. The fact that each language has its own structure causes some difficulties in translating it into the target language. During the translation, the grammatical, stylistic and semantic structures of the source and target languages are examined and the way to be followed is also emphasized here. The fact that Turkish and Russian belong to different language families emerge as the determining reasons for the differences in the rules specific to these languages. Therefore, the way to be followed in translating the gerunds into Russian, which is determined by considering the linguistic features of both languages, is explained, and the equivalence of these structures in Russian is analyzed. One of the aims of this study is to show and explain the ways that should be followed in translating grammatical structures in Turkish, especially for students learning Russian as a foreign language.

References

• Ali, S. (2009). Kürk Mantolu Madonna (32. b.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Banguoğlu, T. (1974). Türkçenin Grameri. İstanbul: Baha Matbaası.
• Dalkılıç, L. Ç. (2018). Rusça ve Türkçedeki Zarf-Fiil Yapılarındaki Anlamsal Özellikler ve Zaman Kavramı. DTCF Dergisi, 58(2), 1184-1210. doi:10.33171/dtcfjournal.2018.58.2.2
• Ergin, M. (2009). Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
• Gültek, V. (2004). Rusça-Türkçe Sözlük (1. b.). Ankara: Bilim ve Sanat.
• Güneş, S. (1999). Türk ve Rus Atasözleri Arasındaki Benzerlikler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kemal, Y. (2019). Ağrıdağı Efsanesi (56. b.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi (3. Baskı b.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Pamuk, O. (2011). Cevdet Bey ve Oğulları (24. b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pamuk, O. (2020). Kara Kitap (14. b.). (M. Yalçın, & D. Hadzibegoviç, Dü) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Алексеева, И. С. (2004). Введение в переводоведение: учеб. пособие для студ. учреждений высш. проф. образования. Москва: Издательство "Академия".
• Виноградов, В. С. (2001). Введение в переводоведение (общие и лексические вопросы). Москва: Издательство института общего среднего.
• Бархударов, Л. С. (1975). Язык и перевод (Вопросы общей и частной теории перевода). Москва: Издание "Международные отношения".
• Дмитриев, Н. К. (1960). Турецкий язык. (Г. П. Сердюченко, Dü.) Москва: Издательство восточной литературы.
• Кононов, А. А. (2001). Грамматика современного турецкого литературного языка. (Малов С.Е.) Стамбул: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• Кемаль, Я. (1982). Легенда Горы. (Т. Меликов, Çev.) Москва: Издательство "Известия". 25.12.2020 tarihinde Кемаль Яшар, Легенда Горы [Электронный ресурс],
• Памук, О. (2006). Черная книга. (Çev.: В. Б. Феонова) Санкт-Петербург: Амфора.
• Памук, О. (2018). Джевдет-бей и сыновья. (Çev. М. С. Шаров) Санкт Петербург: Азбука-Аттикус. 08.10.2022 tarihinde https://knigogo.net/knigi/dzhevdet-bej-i-synovya/#lib_book_download_linck adresinden alındı
• Рецкер, Я. И. (2007). Теория перевода и переводческая практика. Очерки лингвистическрй теории перевода (3-е издание b.). Москва: Издательство "Р.Валент".
• Стернин, И. А. (2006). Контрастивная лингвистика. Проблемы теории и методики исследования. Москва: Издательство «Восток-Запад».
• Штатская, Т. В. (2015). Актуальность проблемы межъязыковых соответствий. Международный журнал экспериментального образования. – 2015. – № 9. – С. 82-82(№ 9), с.82-82. 5 15, 2022 tarihinde https://s.expeducation.ru/pdf/2015/2015_09.pdf adresinden alındı