Sociology of Peoples of Turkic Origin and Other Small Groups in Siberia

Year 2024, Issue: 27, 165 - 187, 29.02.2024

Arif Akbaş

https://doi.org/10.33404/anasay.1395463

Abstract

In this article, the sociology of Turkic peoples and other small groups in Siberia will be explored through an interpretative approach. The research employs an objective method to comprehend the sociological structure of Turkic peoples and other small groups residing in Siberia. The objective method encompasses the collection and analysis of unbiased, scientifically approached data. Researchers have meticulously selected their data collection and analysis methods to scrutinize phenomena from an impartial perspective. The research population includes individuals of Turkish origin and other ethnic minorities living in the Siberian region. The expansive and diverse geographical, cultural, and demographic structure of Siberia serves as the fundamental parameters constituting the universe of the research. In this context, communities and cultures inhabiting various regions of Siberia constitute the essential components of the universe. The research’s sample group comprises a thoughtfully chosen assembly of individuals representing people of Turkic origin and other small groups in Siberia. The sample is representative, carefully selected to mirror geographical diversity, cultural distinctions, and demographic characteristics. Data acquired from this sample group will be employed to draw generalizations and comprehend the sociological structure of these communities in Siberia. This objective method lays the foundation for a scientific perspective, aiming to understand the sociological realities of people of Turkish origin and other small groups residing in a vast geographical area. Siberian societies encompass approximately fifty different ethnic groups and small ethnic communities. This subject matter also pertains to the science of small groups and the sociology of race and ethnic relations. The individuals living in Siberia are relatively unfamiliar in our country. The research, as a result, scrutinizes the sociological issues of ethnic communities in Siberia and provides an insightful portrayal of these small groups.

Keywords

Siberian Peoples, Sociology of Small Groups, Sociology of Race and Ethnic Relations

Project Number

-

Sibirya’daki Türk Kökenli Halkların ve Diğer Küçük Grupların Sosyolojisi

Abstract

Bu makalede Sibirya’daki Türk kökenli halklar ve diğer küçük grupların sosyolojisi yorumlayıcı yaklaşım çerçevesinde incelenecektir. Bu araştırma, Sibirya’da yaşayan Türk kökenli halklar ve diğer küçük grupların sosyolojik yapısını anlamak amacıyla nesnel bir yöntem kullanmaktadır. Nesnel yöntem, bilimsel bir yaklaşım benimseyerek objektif veri toplama ve analiz etme sürecini içerir. Araştırmacılar, olguları tarafsız bir perspektiften incelemek için veri toplama ve analiz yöntemlerini dikkatlice seçmişlerdir. Araştırmanın evreni, Sibirya coğrafyasında yaşayan Türk kökenli halklar ve diğer etnik azınlıkları kapsamaktadır. Sibirya'nın geniş ve çeşitli coğrafi, kültürel ve demografik yapısı, araştırmanın evrenini oluşturan temel parametrelerdir. Bu bağlamda, Sibirya'nın farklı bölgelerinde yaşayan topluluklar ve kültürler, evrenin temel bileşenlerini oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubu, Sibirya’daki Türk kökenli halklar ve diğer küçük grupları temsil eden özenle seçilmiş bir grup bireyden oluşmaktadır. Örneklem, coğrafi çeşitliliği, kültürel farklılıkları ve demografik özellikleri yansıtmak adına dikkatlice seçilmiş, temsil edici bir nitelik taşımaktadır. Bu örneklem grubu üzerinden elde edilen veriler, genellemeler yapmak ve Sibirya’daki bu toplulukların sosyolojik yapısını anlamak için kullanılacaktır. Bu nesnel yöntem, geniş bir coğrafyada yaşayan Türk kökenli halklar ve diğer küçük grupların sosyolojik gerçekliklerini anlama amacı taşıyan bu çalışmanın temelini oluşturarak bilimsel bir perspektif sunmaktadır. Sibirya toplumları yaklaşık elli civarında farklı haktan ve küçük etnik gruplardan oluşmaktadır. Bu konu küçük gruplar, ayrıca ırk ve etnik ilişkiler sosyolojisi bilimini de ilgilendirmektedir. Ülkemizde Sibirya da yaşayan halklar çok fazla tanınmamaktadır. Araştırma sonucunda Sibirya’daki etnik toplulukların sosyolojik sorunları analiz edilmiş ve bu küçük grupların bir fotoğrafı çekilmiştir.

Keywords

Sibirya halkları, Küçük gruplar sosyolojisi, Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi

Ethical Statement

Etik beyan gerekmemektedir.

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

References

• Anokhin, A. V. (1924). Materialy po shamanstvu u altaytsev, sobrannyye vo vremya puteshestviy po Altayu v 1910-1912 gg. po porucheniyu Russkogo Komiteta dlya izucheniya Sredney i Vostochnoy Azii. L.: RAN.
• Avcı, N. & Şirin, F. (2020). “Farklı Etnik Kimlik Tanımlamalarında Bulunan Grupların Toplumsal Bütünleşme ve Farklılaşma Alanları”. Sosyoloji Notları, 4 (2) , 22-46. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosnot/issue/59194/827499.
• Banton, M. (1987). Racial Theories. Cambridge: Cambridge University Press.
• Banton, M. (2008). “The sociology of ethnic relations”. Ethnic and Racial Studies, 31(7), 1267-1285. https://doi.org/10.1080/01419870701710922.
• Barker, Adele Marie (2010). Barker, Adele Marie; Grant, Bruce (eds.). The Russia Reader: History, Culture, Politics. The World Readers. Durham, North Carolina: Duke University Press.
• Bayar, Murat. (2009). “İlkelciliği yeniden düşünmek: Etnik köken çalışmalarına alternatif bir yaklaşım”. Etnik ve Irk Araştırmaları. 32 (9): 1639-1657. doi: 10.1080/01419870902763878.
• Berlin-Institut. (2016). für Weltbevölkerung und globale Entwicklung Chinesen auf dem Weg nach Sibirien (Memento vom 27. September 2007 im Internet Archive) In: Newsletter Demos, 8. Ausgabe, 14. Mai 2004. http://www.berlin-institut.org/newsletter_17mai2004.html Erişim tarihi: (13.11.2023). Bol’shaya Rossiyskaya Entsiklopediya. (2017). “Ul’chı”. Tom 33. Moskva, 2017, s. 19.
• Bol’shaya Rossiyskaya Entsiklopediya. (2023). “Udegeytsy”. https://bigenc.ru/c/udegeitsy-431ee0 Erişim tarihi: (26.12.2023). s. 1-2.
• Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya. (2023). “Udegeytsy”. nauchno-obrazovatel’nyy portal - URL: https://bigenc.ru/c/udegeitsy-431ee0/?v=6639216. – Data publikatsii: (21.03.2023). s. 1-2.
• Buryat v tselom bol’she. (2010). (boleye 600 tysyach chelovek), no v granitsakh RF-chut’ men’she, chem yakutov.
• Chamberlain, Lesley (27 April 2003). “Dark side of the moon”. Arlindo-correia.org. Retrieved 11 June 2019. Today’s major industrial cities of Noril’sk, Vorkuta, Kolyma and Magadan, were camps originally built by prisoners and run by ex-prisoners. https://www.arlindo-correia.org/041003.html Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Chandra, Ford; Nina T Harawa (2010). “A new conceptualization of ethnicity for social epidemiologic and health equity research”. Soc Sci Med. 71 (2): 251-258. doi:10.1016/j.socscimed.2010.04.008.
• Chandra, Kanchan. (2012). Constructivist theories of ethnic politics. Oxford University Press. pp. 69-70.
• Chard, C. S., Merbs, B. P., Vasil’evskii R. S. (1964). “Ancient Koryak Culture” American Antiquity, Vol. 30, No. 1 (Jul., 1964), s. 19-24.
• Conquest, Robert. (1997). “Victims of Stalinism: A Comment,” Europe-Asia Studies, Vol. 49, No. 7 (Nov. 1997), pp. 1317–1319.
• Courtois, Stéphane & Kramer, Mark. (1999). Livre noir du Communisme: Crimes, terreur, répression. Harvard University Press.
• Crossley, Pamela Kyle (2002). “The Manchus”. Peoples of Asia. Vol. 14 (3rd ed.). Wiley-Blackwell.
• Davydov, V. N., Sirina, A. A. & Shervud, Yaya. (2017). “Evenki” M.: Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya, (Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya : [v 35 t.] / gl. red. Yu. S. Osipova; 2004- 20 17, t. 35). s. 202.
• Dugin, Aleksandr. (2011). Etnosotsiologiya. Uchebnoye posobiye. Moskva: Akademicheskiy proyekt.
• Dumasy, A. (1997). “Les Allemands de la Volga sont de retour”. Hommes & Migrations, 1205(1), 94-108.
• Etnokratiya ili zashchita svoikh prav? Yakuty priznali sebya korennym narodom. (2016).
• https://regnum.ru/news/2197468. Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Fisher, Raymond H. & Treadgold, Donald W. (1958). “Review: The Great Siberian Migration: Government and Peasant in Resettlement from Emancipation to the First World War”. The American Historical Review. 63 (4): 989–990. doi:10.2307/1848991.
• Fodorova, Ye. G. (2016). “Mansı”. Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya. Elektronnaya versiya; https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2801045 Data obrashcheniya: (26.12.2023). s. 1-2.
• Friedrich, Paul. (1994). Encyclopedia of World Cultures: Russia and Eurasia, China. G.K. Hall.
• Garrick, James Bailey, (2010). Humanity: An Introduction to Cultural Anthropology (9th ed.). Wadsworth Cengage learning.
• Gayer Ye. A., Turayev V. A. (2016). “Nanaytsy” / Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya. Elektronnaya versiya https://old.bigenc.ru/ethnology/text/3959273 Data obrashcheniya: Erişim Tarihi: (26.12.2023) s. 1-3.
• Goodlett, Sean C. (2010). “Russia’s Expansionist Policies I. The Conquest of Siberia”. Falcon.fsc.edu. Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Gumilev, L. N., & Zhekulin, V. S. (1990). Etnogenez i biosfera Zemli. Moskva: Gidrometeoizdat.
• Hill, Fiona. (2013). “Russia-Coming In From the Cold?”. https://www.theglobalist.com/ Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Koz’min, N. N. (1925). Khakasy: istoriko-etnograficheskiy i khozyaystvennyy ocherk Minusinsk Vot. - Irkutsk: Izd. Irkut.sektsii nauch. proizvoditeley Rabprosa, KH, (Krayevedcheskaya ser. № 4 / pod red. M. A. Azadovskogo; vyp. V). - Bibliolog. v primech. v kontse kazhdoy gl.
• Kyzlasov L. R. (1997). “Zagadka Grustiny i Serponova, torgovykh gorodov srednevekovoy Sibiri”, Journal de la Societe Finno-Ougrienne 87: 131-138. Helsinki.
• Lebedeva V. V., Yanchev D. V. (2016). “Negıdal’tsy”. Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya. Elektronnaya versiya; https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2800780 Data obrashcheniya: (26.12.2023) s. 1-2.
• Malesevic, Sinisa. (2019). Etnik Sosyoloji. Çev. Abdurrahim Güler, Canet Tuba. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mogilevkin, I. M. (2010). Global’naya infrastruktura: Mekhanizm dvizheniya v budushcheye. Moskva, Magistr, IMEMO RAN.
• Naumov, Igor V. (2006). “The Mongols in Siberia”. In Collins, David Norman (ed.). The History of Siberia. Routledge Studies in the History of Russia and Eastern Europe. Translated by Collins, David Norman. London: Routledge.
• Ochir, A. (2016). Moğol etnonimleri: Moğol halklarının kökeni ve etnik bileşimi ile ilgili sorular / d.i.n. E. P. Bakaeva, d.i.n. K. V. Orlova. - Elista: KIGI RAN, s. 230 - 286.
• Okhotnikov, A. Yu. (2009). “Alyutortsy”. Entsiklopedicheskaya Istoriya Sibiri. T. I A-I. / gl. red. V. A. Lamin; Sibirskoye otdeleniye RAN, Institut istorii g. Novosibirsk: Istoricheskoye Naslediye Sibiri 2009.
• http://irkipedia.ru/content/alyutorcy_istoricheskaya_enciklopediya_sibiri_2009 Erişim tarihi: (26.12.2023). s. 1-2. Ol’derogge, D. A. (1980). “Strany i Narody”. Strany i narody Vostoka, 22, 3. p. 10-35.
• Osipov, Yu. S. (2017). “Eskimosy” // Shervud Yaya. M.: Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya, s. 451-452. (Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya : [v 35 t.] 2004-2017, t. 35).
• Osipov, Yu. S. “Sibir” / Samoylova G. S. / Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya : [v 35 t.] / gl. red. Moskva: Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya, 2004-2017. https://old.bigenc.ru/geography/text/3660472# Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Pakendorf, B.; Novgorodov, I. N.; Osakovskij, V. L.; Danilova, A. B. P.; Protod’Jakonov, A. P.; Stoneking, M. (2006). “Investigating the effects of prehistoric migrations in Siberia: Genetic variation and the origins of Yakuts”. Human Genetics. 120 (3): 334–353. doi:10.1007/s00439-006-0213-2.
• Pluzhnikov, N. V. & Sychenko, (2016). G. B. “Nganasany”. Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya. Elektronnaya versiya; https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2800819 Data obrashcheniya: (26.12.2023). s. 1-2.
• Polar Census. (2020). The photoalbum and graphıc ımages of the polar census expedıtıon to sıberıan terrıtory 1926-1927. https://www.abdn.ac.uk/polarcensus/introduction_engl.htm. Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Potapov, L. P. (1969). Etnicheskiy sostav i proiskhozhdeniye altaytsev. Istoriko-etnograficheskiy ocherk / Otv. red. A. P. Okladnikov. L.: Nauka.
• Potapov, L. P. (1999). Satlayev F. A. “Altaytsy”. Narody i religii mira: Entsiklopediya / Gl. red. V. A. Tishkov. - M.: Bol’shaya Rossiyskaya entsiklopediya.
• Rassadin, I. V. (2000). “Osobennosti traditsionnoy material’noy kul’tury sayanskikh olenevodov-tofalarov”. Etnologicheskiye issledovaniya: Sb. st. Vyp. 1. — Ulan-Ude: Izd-vo BNTS SO RAN, s. 131-148.
• Rassadin, V. I. (2002). “O soyotakh i ikh yazyke” Mir Tsentral’noy Azii: YAzyki. Fol’klor. Literatura: Materialy Mezhdunarodnoy nauchnoy konferentsii. T. IV. CH. 1. - Ulan-Ude: BNTS SO RAN, s. 100-105.
• Respublika Buryatiya, (2023). http://xn----9sbubb4ahmf1byf.xn--p1ai/ Erişim tarihi: (26.12.2023). s. 1-2.
• Rezvanov, Rinat. (2018). Keys “Sibir”: İz praktiki sovetskogo planirovaniya na vostoke Rossii. Moskva: ID “Klass Plyus”.
• Richards, Michael P. (2020). Archaeological Science. Cambridge University Press.
• Sadokhin A. P., Grushevitskaya T. G. (2000). Etnologiya: Uchebnik dlya stud. vyssh. ucheb. zavedeniy. Moskva: Izdatel’skiy tsentr « Akademiya»; Vysshaya shkola.
• Salter, Frank; Harpending, Henry. (2013). “J. P. Rushton’s theory of ethnic nepotism”. Personality and Individual Differences. 55 (3): 256-260.
• Sibir’ Atlas Aziatskoy Rossii. (2007). “Shortsy”, M.: Top-kniga, Feoriya, Dizayn. Informatsiya. Kartografiya.
• Sibirsky Okrug. (2014). Naseleniye Sibiri i Dal’nego Vostoka sokratilos’ za 20 let na 2 mln chelovek - issledovaniye. http://sibir.ria.ru/society/20110303/82048328.html. Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Skobelev, S. G. (2002). “Demografiya korennykh narodov Sibiri v XVII—XX vv. Kolebaniya chislennosti i ikh prichiny”./ Sibirskaya zaimka. № 3.
• Skutsch, Carl. (2005). Encyclopedia of the World’s Minorities. Vol. 1. New York: Routledge.
• Starkova, N. K. (1976). Itel’meny: Material’naya kul’tura XVIII – 60-kh godov XX v. M., Nauka.
• Stephan, John J. (1996). The Russian Far East: A History. Stanford University Press.
• Sychenko, G. B. (2016). “Orochı”. Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya. Elektronnaya versiya https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2800608 Data obrashcheniya: (26.12.2023). s. 1-2.
• Sychenko, G. B. (2016). “Uyl’ta” / (ustnoye tvorchestvo) // Televizionnaya bashnya - Ulan-Bator. - M.: Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya, s. 729-730.
• Tishkov, V. A. (1994). “Tuvintsy”. Narody Rossii: entsiklopediya. Moskva: Bol’shaya Rossiyskaya entsiklopediya, Stat’ya str.33 7-342.
• Tomilov, N. A. (1998). “Tatary sibirskiye” / Narody i religii mira: Entsiklopediya / In-t etnologii i antropologii im. N. N. Miklukho-Maklaya Ros. Akad. Nauk (Moskva); Gl. red. V. A. Tishkov; Redkol.: O. YU. Artemova, S. A. Arutyunov, A. N. Kozhanovskiy, V. M. Makarevich (zam. gl. red.), V. A. Popov, P. I. Puchkov (zam. gl. red.), G. YU. Sitnyanskiy. M.: Bol’shaya ros. entsikl., s. 520-521.
• Tuchkova, N. A. (2015). “Sel’kupy” / Rumyniya Sen-Zhan-de-Lyuz. M. : Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya, s. 706-707. (Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya : [v 35 t.] / gl. red. YU. S. Osipov ; 2004-2017, t. 29).
• Turayev, V. A. (2023). “Chukchi”. Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya: nauchno-obrazovatel’nyy portal - URL: https://bigenc.ru/c/chukchi-d0546f/?v=7288290. – Data publikatsii: (18.05.2023). s. 1-3.
• Türkdoğan, Orhan. (1997). Etnik Sosyoloji. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Vasil’yev, V. I. (1963). “Lesnyye entsy”, Sibirskiy etnograficheskiy sbornik V. M. ; L., Nauka. s. 33-70.
• Vasil’yeva, Ye. N. (2012). “Uzory khantov: zhivaya traditsiya”. Sovremennyye problemy servisa i turizma. 2012. № 4. s. 9-15.
• Viola, Lynne. (2007). The Unknown Gulag: The Lost World of Stalin’s Special Settlements. Oxford University Press US.
• Vserossiyskaya perepis’ naseleniya. (2010). Portal Vserossiyskaya perepis’ naseleniya 2010 goda. «Kogda zhe uznayem tochno», http://www.perepis-2010.ru/news/detail.php?ID=6243 Erişim tarihi: (13.11.2023).
• Yanık, C. (2013). “Etnisite, Kimlik ve Milliyetçilik Kavramlarının Sosyolojik Analizi”. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi , (20) , 225-237. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kaygi/issue/16208/169832.
• Yur’yevna, Koleva Galina. (2007). Zapadno-Sibirskiy neftegazovyy kompleks: İstoriya stanovleniya i razvitiya (1960-1980-ye gg. ) Tomsk: Vestnik Tomskogo Gosudarstvennogo Universiteta.