Abstract
Öz: Diller sahip olduğu söz varlığını geliştirmek ve yeni kavramları karşılamak için kendi dil işleyişine göre birtakım yollara başvurmaktadır. Türkçe gibi eklemeli dillerde sözcük yapımı için sıklıkla kullanılan araç, türetme ekleridir. Bununla birlikte sözcük yapımında türetme eklerinin yanı sıra çekim eklerinin de sözlükbirimlerin kuruluşunda etkin rolü olduğu görülmektedir. Türkçede, cümle kuruluşunda rol alan yani dil bilgisel kategoriler oluşturan çekim ekleri aynı zamanda yeni kavramları karşılayacak sözcükler üretmiş ve bu sözcükler Türkçe Sözlük’te madde başı veya iç madde durumuna gelerek Türkçenin söz varlığında kendilerine yer edinmiştir. Böylece Türkçenin söz varlığı zenginleşerek yeni anlam ve biçimler kazanmıştır. Bu makalede Türkçenin söz varlığını oluşturan önemli dil birimlerinden biri olan ikilemelerin, çekim ekleri alarak kalıplaşma ya da sözlükselleşme yoluyla anlam ve biçim yönünden Türkçenin söz varlığına ve dolayısıyla anlatım gücüne ne şekilde katkıda bulunduğu incelenmiştir.
Supporting Institution
-
Project Number
-
Thanks
-
References
- TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2011.
- UZUN, Nadir Engin, Biçimbilim Temel Kavramlar, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul 2006.
- ÜSTÜNOVA, Kerime, Türkiye Türkçesi A d İşletimi (Biçim Bilgisi), Kesit Yayınları, İstanbul 2008.
- YASTI, Mehmet, “Türkçe Deyimlerde Geçen İkilemelerin Ses ve Şekil Özellikleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21/2007, s. 51-87.
- YILMAZ, Özlem Deniz, Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Eklendiği Kelimeyle ‘Yokluk’ Anlamı Kazanan Ekler”, Türk Dili, 68/793 (2018), s. 5-11.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Kalıplaşan Durum Ekleri, Dildeki Türevleri”, Türk Dili, 820 (2020), s. 66-71.
Abstract
Öz: Diller sahip olduğu söz varlığını geliştirmek ve yeni kavramları karşılamak için kendi dil işleyişine göre birtakım yollara başvurmaktadır. Türkçe gibi eklemeli dillerde sözcük yapımı için sıklıkla kullanılan araç, türetme ekleridir. Bununla birlikte sözcük yapımında türetme eklerinin yanı sıra çekim eklerinin de sözlükbirimlerin kuruluşunda etkin rolü olduğu görülmektedir. Türkçede, cümle kuruluşunda rol alan yani dil bilgisel kategoriler oluşturan çekim ekleri aynı zamanda yeni kavramları karşılayacak sözcükler üretmiş ve bu sözcükler Türkçe Sözlük’te madde başı veya iç madde durumuna gelerek Türkçenin söz varlığında kendilerine yer edinmiştir. Böylece Türkçenin söz varlığı zenginleşerek yeni anlam ve biçimler kazanmıştır. Bu makalede Türkçenin söz varlığını oluşturan önemli dil birimlerinden biri olan ikilemelerin, çekim ekleri alarak kalıplaşma ya da sözlükselleşme yoluyla anlam ve biçim yönünden Türkçenin söz varlığına ve dolayısıyla anlatım gücüne ne şekilde katkıda bulunduğu incelenmiştir.
Project Number
-
References
- TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2011.
- UZUN, Nadir Engin, Biçimbilim Temel Kavramlar, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul 2006.
- ÜSTÜNOVA, Kerime, Türkiye Türkçesi A d İşletimi (Biçim Bilgisi), Kesit Yayınları, İstanbul 2008.
- YASTI, Mehmet, “Türkçe Deyimlerde Geçen İkilemelerin Ses ve Şekil Özellikleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21/2007, s. 51-87.
- YILMAZ, Özlem Deniz, Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Eklendiği Kelimeyle ‘Yokluk’ Anlamı Kazanan Ekler”, Türk Dili, 68/793 (2018), s. 5-11.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Kalıplaşan Durum Ekleri, Dildeki Türevleri”, Türk Dili, 820 (2020), s. 66-71.
Abstract
Keywords
İkilemelerin Kuruluşunda Çekim Morfolojisinin Rolü Çekim Ekleri İkileme Kalıplaşma Sözlükselleşme Söz Varlığı
Project Number
-
References
- TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2011.
- UZUN, Nadir Engin, Biçimbilim Temel Kavramlar, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul 2006.
- ÜSTÜNOVA, Kerime, Türkiye Türkçesi A d İşletimi (Biçim Bilgisi), Kesit Yayınları, İstanbul 2008.
- YASTI, Mehmet, “Türkçe Deyimlerde Geçen İkilemelerin Ses ve Şekil Özellikleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21/2007, s. 51-87.
- YILMAZ, Özlem Deniz, Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Eklendiği Kelimeyle ‘Yokluk’ Anlamı Kazanan Ekler”, Türk Dili, 68/793 (2018), s. 5-11.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Kalıplaşan Durum Ekleri, Dildeki Türevleri”, Türk Dili, 820 (2020), s. 66-71.
Abstract
Keywords
İkilemelerin Kuruluşunda Çekim Morfolojisinin Rolü Çekim Ekleri İkileme Kalıplaşma Sözlükselleşme Söz Varlığı
Project Number
-
References
- TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2011.
- UZUN, Nadir Engin, Biçimbilim Temel Kavramlar, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul 2006.
- ÜSTÜNOVA, Kerime, Türkiye Türkçesi A d İşletimi (Biçim Bilgisi), Kesit Yayınları, İstanbul 2008.
- YASTI, Mehmet, “Türkçe Deyimlerde Geçen İkilemelerin Ses ve Şekil Özellikleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21/2007, s. 51-87.
- YILMAZ, Özlem Deniz, Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Eklendiği Kelimeyle ‘Yokluk’ Anlamı Kazanan Ekler”, Türk Dili, 68/793 (2018), s. 5-11.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Kalıplaşan Durum Ekleri, Dildeki Türevleri”, Türk Dili, 820 (2020), s. 66-71.
Abstract
Keywords
İkilemelerin Kuruluşunda Çekim Morfolojisinin Rolü Çekim Ekleri İkileme Kalıplaşma Sözlükselleşme Söz Varlığı
Project Number
-
References
- TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2011.
- UZUN, Nadir Engin, Biçimbilim Temel Kavramlar, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul 2006.
- ÜSTÜNOVA, Kerime, Türkiye Türkçesi A d İşletimi (Biçim Bilgisi), Kesit Yayınları, İstanbul 2008.
- YASTI, Mehmet, “Türkçe Deyimlerde Geçen İkilemelerin Ses ve Şekil Özellikleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21/2007, s. 51-87.
- YILMAZ, Özlem Deniz, Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Eklendiği Kelimeyle ‘Yokluk’ Anlamı Kazanan Ekler”, Türk Dili, 68/793 (2018), s. 5-11.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Kalıplaşan Durum Ekleri, Dildeki Türevleri”, Türk Dili, 820 (2020), s. 66-71.
Abstract
Keywords
İkilemelerin Kuruluşunda Çekim Morfolojisinin Rolü Çekim Ekleri İkileme Kalıplaşma Sözlükselleşme Söz Varlığı
Project Number
-
References
- TÜRK DİL KURUMU, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2011.
- UZUN, Nadir Engin, Biçimbilim Temel Kavramlar, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul 2006.
- ÜSTÜNOVA, Kerime, Türkiye Türkçesi A d İşletimi (Biçim Bilgisi), Kesit Yayınları, İstanbul 2008.
- YASTI, Mehmet, “Türkçe Deyimlerde Geçen İkilemelerin Ses ve Şekil Özellikleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21/2007, s. 51-87.
- YILMAZ, Özlem Deniz, Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Eklendiği Kelimeyle ‘Yokluk’ Anlamı Kazanan Ekler”, Türk Dili, 68/793 (2018), s. 5-11.
- ZÜLFİKAR, Hamza, “Kalıplaşan Durum Ekleri, Dildeki Türevleri”, Türk Dili, 820 (2020), s. 66-71.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Creative Arts and Writing |
| Journal Section | RESEARCH ARTICLES |
| Authors | |
| Project Number | - |
| Early Pub Date | December 29, 2022 |
| Publication Date | December 30, 2022 |
| Submission Date | December 17, 2022 |
| Published in Issue | Year 2022 Volume: 3 Issue: 6 |
