Ön Ergenlerin Umut Düzeylerinin Ebeveynlik Stilleri Açısından İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 48 - 64, 30.12.2018

Ali Karababa

Öz

Bu çalışmanın amacı ön ergenlerde ebeveynlik stilleri ile umut arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 680 (340 ön ergen, 340 ebeveyn) katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda çalışma ilişkisel tarama modeli çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Çocuklarda Umut Ölçeği ve Çok Boyutlu Ebeveynlik Stillerini Değerlendirme Ölçeği (Ebeveyn Formu) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırma sonucu umudun proaktif ebeveynlik, olumlu pekiştirme, samimi ilişki ve destekleyici yaklaşım ebeveynlik stilleri ile pozitif yönde; düşmanlık, düşük kontrol ve fiziksel kontrol ebeveynlik stilleri ile ise negatif yönde anlamlı ilişki içinde olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Ebeveynlik stilleri, umut, ön ergenlik

Kaynakça

• Akkuş, Z. (2015). Ergenlerde psikolojik dayanıklılığın özgüven ve anne baba tutumları ile ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Atik, G. ve Kemer, G. (2009). Çocuklarda umut ölçeğinin psikometrik özellikleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 8(2), 379-390.
• Ayçiçeği-Dinn, A. ve Sunar, D. (2017). Çocuk yetiştirme tutumları ve bağıntılarının kültür içi ve kültürlerarası karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 32(79), 95-110.
• Belsky, J. (1984). The determinants of parenting: A process model. Child Development, 55(1), 83-96.
• Blake, J. ve Norton, C. L. (2014). Examining the relationship between hope and attachment: A meta-analysis. Psychology, 5, 556-565. doi:10.4236/psych.2014.56065
• Chai, W. Y., Kwok, S. Y. C. L. ve Gu, M. M. (2018). Autonomy-granting parenting and child depression: The moderating roles of hope and life satisfaction. Journal of Child and Family Studies, 27(8), 2596-2607. Doi:10.1007/s10826-018-1102-8
• Cihangir-Çankaya, Z. ve Canbulat, N. (2017). Orta çocukluk döneminde umut ve ebeveynlere güvenli bağlanma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 1-20.
• Çap, D. (2017). Psikolojik belirtilerin yordayıcısı olarak duygu dışavurumu ve ailesel kontrol. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çelikten, B. B. (2017). Suça sürüklenmiş çocukların olumlu sosyal ile saldırgan davranışlarının ailesel faktörler bağlamında incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Darling, N. ve Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
• Elliott, G. R. ve Feldman, S. S. (1990). Capturing the adolescent experience. İçinde S. S. Feldman ve G. R. Elliott (Ed.), At the threshold: The developing adolescent (ss. 1-14). Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Ersek, M. S. (1992). The process of maintaining hope in adults undergoing bone marrow transplantation for leukemia. Oncology Nursing Forum, 19, 883-889.
• Eskin, M. (2011). Sorun çözme terapisi (2. Basım). Ankara: HYB Basım Yayın. Ersek, M. S. (1992). The process of maintaining hope in adults undergoing bone marrow transplantation for leukemia. Oncology Nursing Forum, 19, 883-889.
• Geiger, K. A. ve Kwon, P. (2010). Rumination and depressive symptoms: Evidence for the moderating role of hope. Personality and Individual Differences, 49(5), 391-395. doi:10.1016/j.paid.2010.04.004
• Griess, S. (2010). Perceived parenting style and its relationship to hopefulness, happiness, and optimism in college student sample. Doctoral dissertation, University of Northern Colorado, Greeley, USA. http://digscholarship.unco.edu/dissertations adresinden erişilmiştir.
• Heaven, P. ve Ciarrochi, J. (2008). Parental styles, gender and the development of hope and self-esteem. European Journal of Personality, 22, 707-724. doi:10.1002/per.699
• Jiang, Y. Q., Ren, Y. X., Liang, Q. J. ve You, J. N. (2018). The moderating role of trait hope in the association between adolescent depressive symptoms and nonsuicidal self-injury. Personality and Individual Differences, 135, 137-142. doi:10.1016/j.paid.2018.07.010
• Karababa, A. (Baskıda). Çok boyutlu ebeveynlik stillerini değerlendirme ölçeğinin (ÇESDÖ) (ebeveyn formu) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Kemer, G. ve Atik, G. (2005). Kırsal ve il merkezinde yaşayan lise öğrencilerinin umut düzeylerinin aileden algılanan sosyal destek düzeyine göre karşılaştırılması. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21, 161-168.
• Kumar, A., Sharma, M. ve Hooda, D. (2012). Perceived parenting style as a predictor of hope among adolescents. Journal of The Indian Academy of Applied Psychology, 38(1), 174-178.
• Lie, X. W. ve Xie, J. (2017). Parenting styles of Chinese families and children’s social-emotional and cognitive developmental outcomes. European Early Childhood Education Research Journal, 25(4), 637-650. doi:10.1080/1350293X.2017.1331077
• Mahon, N. E. ve Yarcheski, A. (2017). Parent and friend social support and adolescent hope. Cinical Nursing Research, 26(2), 224-240. doi:10.1177/1054773815619881
• Maluccio, A. (2002). Resilience a many-splendored construct? American Journal of Orthopsychiatry, 72, 596-599.
• Marques, S. C. ve Lopez, S. J. (2014). The promotion of hope in children and youth. İçinde G. A. Fava ve C. Ruini (Ed.), Increasing psychological well-being in clinical and educational settings (ss. 187-197). New York, NY: Springer.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic resilience processes in devolepment. American Psychologist, 56, 227-238.
• Otis, K. L., Huebner E. S. ve Hills, K. J. (2016). Origins of early adolescents’ hope: Personality, parental attachment, and stressful life events. Canadian Journal of School Psychology, 31(2), 102-121. doi:10.1177/0829573515626715
• Parent, J. ve Forehand, R. (2017). The multidimensional assessment of parenting scale (MAPS): Development and psychometric properties. Journal of Child and Family Studies, 26(1), 2136-2151.
• Pekyürek, İ. (2014). Bir okul örnekleminde anne baba tutumlarının ergenlerin kişilik yapısı ve cinsiyet rolü ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Pinquart, M. (2017). Associations of parenting dimensions and styles with externalizing problems of children and adolescents: An updated meta-analysis. Developmental Psychology, 53(5), 873-932. doi:10.1037/dev0000295
• Santrock, J. W. (2014). Yaşam boyu gelişim (G. Yüksel, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Santrock, J. W. (2012). Ergenlik (D. M. Siyez, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sarı-Cenk, D. (2008). Ergenlerde anne baba tutumları, cinsiyet ve akademik başarının iyimserlik ile ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Sarı, T. ve Özkan, İ. (2016). Ergenlerin öznel iyi oluşları ve algıladıkları anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 29, 155-162. doi:10.5350/DAJPN2016290207 Schaefer, E. S. (1959). A circumplex model for maternal behavior. Journal of Abnormal and Social Psychology, 59, 226-235. doi: 10.1037/h0041114
• Schaefer, E. S. (1959). A circumplex model for maternal behavior. Journal of Abnormal and Social Psychology, 59, 226-235. doi: 10.1037/h0041114
• Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows of the mind. Psychological Inquiry, 13, 249–275.
• Snyder, C. R., Hoza, B., Pelham, W. E., Rapoff, M., Ware, L., Danovsky, M. vd. (1997). The development and validation of the children’s hope scale. Journal of Pediatric Psychology, 22, 399-421. doi: 10.1093/jpepsy/22.3.399
• Snyder, C. R., McDermott, D., Cook, W. ve Rapoff, M. (2002). Hope for the journey: Helping children through the good times and bad (Rev. ed.). Clinton Corners, NY: Percheron Press.
• Sümer, N., Gündoğdu-Aktürk, E. ve Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59.
• Tarhan, S. (2012). Umudun özyeterlik, algılanan sosyal destek ve kişilik özelliklerinden yordanması. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tennen, H., Affleck, G. ve Tennen, R. (2002). Clipped feathers: The theory and measurementof hope. Psychological Inquiry, 13, 311-317.
• Valle, M. F., Huebner, E. S. ve Suldo, S. M. (2006). An analysis of hope as a psychological strength. Journal of School Psychology, 44, 393-406.
• Yarcheski, A. ve Mahon, N. E. (2014). Meta-analyses of predictors of hope in adolescents. Western Journal of Nursing Research. 38(3), 345-368. doi:10.1177/0193945914559545
• Yeşilyaprak, (1993). Kişilik gelişiminde ailesel faktörlerin etkisine ilişkin bir araştırma. G. Ü. Mesleki Eğitim Fakültesi Yayınları, 3(1), 1-16.