The Emergence of Muqarnas in the Islamic Architectural Tradition

Year 2020, Issue: 4, 120 - 139, 15.09.2020

Makram Haddad

https://doi.org/10.46372/arts.751900

Cited By: 1

Abstract

Muqarnas is considered one of the most important architectural elements of Islamic architecture. Despite this, it is possible to say that it is a subject that has not worked as it deserved, whether in Islamic languages (especially Turkish and Arabic literature) or western languages. For this reason, such research was needed to compensate for the existing ambiguous and to clarify some incomprehensible aspects on this subject. During this study, the first occurrence of this element, its spread to the wide geography of the Islamic world and its various views on these issues will be reviewed in order to make a lexical and historical presentation about muqarnas. The definition of Muqarnas, the Origin of Muqarnas, the publishing of Muqarnas from Mashrik to other Islamic geographies will try to present the occurrence of Maghrebian Muqarnas under the general outline of this issue.

Keywords

Muqarnas, History of Muqarnas, Islamic Architecture

İslâm Mimarî Geleneğinde Mukarnas Unsurunun Ortaya Çıkışı

Abstract

İslâm mimarisinde görülen geometrik bir bezeme çeşidi olan mukarnas, İslâm mimarisinin en önemli mimari öğelerinden biri olarak da kabul edilir. Buna rağmen ister İslâm medeniyet dairesi içinde yer alan dillerde (özellikle Türkçe ve Arapça literatürlerde) isterse de Batılı dillerde hak ettiği gibi çalışmamış bir konu olduğunu söylemek mümkündür. Bu nedenle mevcut noksanı telafi etmek ve mukarnas konusu üzerinde bazı anlaşılmayan yönleri açıklığa kavuşturabilmek için böyle bir araştırmanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu çalışma sırasında mukarnasa dair terimsel ve tarihî bir tanıtım yapmak adına bu öğenin ilk zuhuru, İslâm dünyasının geniş coğrafyasına yayılması ve bu konulara dair çeşitli görüşler gözden geçirilmiş. Mukarnasın Tanımı, Mukarnasın Menşei, Mukarnasın Maşrıktan diğer İslâm coğrafyasına yayılması ile Mağribî Mukarnasın zuhuru olarak adlandırdığımız dört başlık altında konu genel çizgisiyle sunulmuştur.

Keywords

Mukarnas, Mukarnas Tarihi, İslam Mimarisi

References

• AFİFÎ, M. (2005). el-Kibâbü’l Eseriyye el-Bakiye bi Dilta Mısr fi’l-Asri’l İslamî. Kahire: Mektebetü Zehrai’ş Şark.
• ARSEVEN, C E. (1975). Sanat Ansiklopedisi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• CRESWELL, K A C. (1974). The Muslim Architecture of Egypt. New York: Hacker Art Books.
• ÇORUHLU, Y. (2000). “İsfahan Cuma Camii”. DİA. c. XXII.
• DE BEYLİÉ, G L. (1909). La Kalaa De Beni-Hammad: Une Capitale de Berbère de L’Afrique du Nord au XIe Siècle. Paris: Ernest Leroux.
• EL-FÎRÛZÂBÂDÎ, M. (1998). el-Kamûsü’l-Muhît. Şam: Müessesetü’r-Risale.
• EL-KÂŞÎ, G C. Miftâh-ül-Hesâb. Princeton University Arabic collection; cn. 9201656.03. Phase II.
• EL-ʽUZRÎ, A. (1988). Nusûs ʽani’l Endelüs min Kitâb Tersiʽü’l Ehbâr ve Tenvîʽü’l Esâr ve’l Büstân fi Gara’ibi’l Büldân ve’l Mesâlik ilâ Cemiʽi’l Memâlik. (Tah. A. el-Ahvânî). Madrid: İslam Araştırmaları Enstitüsü yayınları.
• ES-SÂGANÎ, R. (1979). et-Tekmile ve'z-zeylve's-sıle li-kitâbitaci'l-lugave’s-sıhahi’l-Arabiyye. Kahire: Darü’l-Kütüp.
• Ez-Zebîdî, M. (1978). Tâcu'l-'Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs. Küveyt: Daru’l-Hidaye.
• GRABAR, O. (1978). The Alhambra. Cambridge: MA Harvard University Press.
• GUALİS, G M B. (2000). “Couronnement des Rois d’Aragon”. L'Art Mudejar: l’esthetique Islamique dans l’art chretien. Edisud.
• İDRİS, H R. (1992). eddevletü's-Sanhaciyye Tarihu Ifrikiyye fi Ahdi Benî Zîrî Minel karn 10 ile'l karn 12. (Çev. H. es-Sahlî). Beyrut: Darü'l Garb el-İslâmî.
• İSMAİL, O. (1993). Tarihü’l İmareti’l İslamiyye ve’l Fünuni’t Tatbîkiyye bi’l Magribi’l Aksâ. Rabat: el-Hilalü’l Arabiyye.
• MALDONADO, B P. (2010). el-İmâretü’l-İslamiyye fi’l-Endelüs. (Çev. A. el-Menufi). Kahire: el-Merkezü’l-Kavmi li’t-Terceme.
• MÜLÂYİM, S. (2006). "Mukarnas: İslâm mimarisinde uygulanan bir geçiş unsuru", DİA. C. XXXI.
• RIZIK, A. (2000). Mu’cemu mustalahati’l-imare ve’l-fünuni’l-İslâmiyye. Kahire: Mektebetu Medbuli.
• SEYYİD, E. (1995). “Fâtımîler”. DİA. C. XII.
• ŞAFİÎ, F. (1982). el-İmaretü'l-Arabiyyetü'l-İslâmiyye. Riad: Câmiatü'l-Melik Suud.