TÜRKİYE’DEKİ TERÖR OLAYLARININ DÖVİZ KURU ÜZERİNE ETKİSİ: EKONOMETRİK BİR YAKLAŞIM

Year 2018, Volume: 5 Issue: 8, 76 - 91, 31.08.2018

İsmail Seki Ahmet Akyıldız

Abstract

Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde döviz kurunun siyasi ve sosyal olaylara karşı duyarlılığının gelişmiş ülkelere göre nispeten daha yüksek olması beklenmektedir. Günümüzde başta küresel ölçekte DEAŞ, El Kaide, bölgesel ölçekte de PKK – PYD – YPG olmak üzere terör örgütleri tarafından yaratılmaya çalışılan siyasi ve sosyal kargaşa ortamı tüm bölge ülkelerini olduğu gibi ülkemizi de etkilemektedir. Söz konusu olayların yarattığı belirsizlik ve istikrarsızlık etkileri ülkedeki en önemli siyasi ve sosyal gündem başlıklarını oluşturmaktadır. Siyasi ve sosyal gelişmelere çok duyarlı hale gelen para piyasalarının söz konusu terör olaylarından etkilenmemesi mümkün değildir. Çalışmanın amacı, Türkiye’nin maruz kaldığı terör olaylarının döviz kurları üzerindeki etkisini VAR analizi yardımıyla ortaya koymaktır. VAR analizinin kullanım amacı şoklara verilen tepkileri ölçmektir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; döviz kurundaki değişimlerin %98.6’lık kısmı yine kendisi tarafından açıklamaktadır. Varyanstaki değişimi döviz kurunun kendisinden sonra en fazla %1.1’lik oranla külçe altın gram fiyatının açıkladığı görülmektedir. Değişimi en az açıklayan değişken %0.004’lük oranla ham petrol ve doğalgaz endeksi olurken, terör olayları döviz kurundaki değişimde %0.06’lık bir paya sahiptir.

Keywords

Döviz Kuru, Terörizm, Zaman Serisi, VAR

References

• Ağırman, Ensar. vd. (2014). ‘’Terörizmin Finansal Piyasalara Etkisi: Ampirik Bir Çalışma‘’, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, Cilt:8, Sayı:2, 99-117.
• Ak, Mehmet Z. vd. (2017). ‘’Türkiye’de Terörizm ile İktisadi Büyüme İlişkisinin Nedensellik Analizi‘’, Bilgi Dergi, Cilt:19, Sayı:1, 20-31.
• Alp, İnönü A. (2013). ‘’Terörün Ekonomik Etkileri‘’, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, Cilt: 4, Sayı:1, 1-19.
• Alptekin, Volkan. (2009). ‘’Türkiye’de Dış Ticaret - Reel Döviz Kuru İlişkisi: Vektör Otoregresyon (VAR)
• Analizi Yardımıyla Sınanması‘’, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, İktisat Bilim Dalı, Konya, 31.
• Başar, Selim. vd. (2016). ‘’Terörün BRICS ve MINT Ülkelerindeki Turizm Faaliyetleri Üzerine Etkisi‘’, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt:53, Sayı:618, 43-50.
• Bayramoğlu, Turgut. vd. (2015). ‘’Ekonomik Açıdan Terör ve Turizm İlişkisi: Dünya Örnekleri ve Türkiye Örneği‘’, Bayburt Üniversitesi İİBF, İktisat Bölümü, Turkiye Klinikleri J ForenMed-Special Topics, Cilt:1, Sayı:2, 25-34.
• Bulut, Erol. (2005). ‘’Döviz Kuru Belirleme Modelleri ve Döviz Piyasasının Mikro Yapısı: Türkiye Örneği‘’, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Ankara, 6.
• Çakmak, Fatma. (2017), ‘’21. Yüzyılda Terör Ve Terörün Medyada Temsili: Ankara Ve Paris Saldırılarının Türk Ve Fransız Basınında Sunumu‘’, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Ana Bilim Dalı, Antalya, 7.
• Çetinkaya, Murat. Yenice, Sedat. (2017). ‘’Terörizm Temalı Haberlerin Kıymetli Maden Piyasaları Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul A.Ş. Kiymetli Maden ve Kıymetli Taşlar Piyasası Üzerine Bir Uygulama‘’, İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, 45-60.
• Emsen, Ö. Selçuk. Değer, M. Kemal. (2004). ‘’Turizm Üzerine Terörizmin Etkileri: 1984-2001 Türkiye Deneyimi‘’, Akdeniz İİBF Dergisi, Sayı:7, 67-83.
• Gökçe, Mehmet. (2010). ‘’Bankalararası Para Piyasası Üzerine Teorik ve Uygulamalı Bir İnceleme‘’, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Bursa, 38.
• Gözen, M. Çağrı. (2018). ‘’Başlıca Döviz Kuru Belirleme Yaklaşımları ve Seçilmiş Yaklaşımların Etkinliğinin Türkiye Örneğinde Test Edilmesi‘’, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, İktisat Bilim Dalı, Kocaeli, 5-11.
• Güvenek, Burcu. Alptekin, Volkan. (2015). ‘’Turistlere Yönelik Terör Saldırılarının Turizme Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma’’, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt:17, Sayı:1, 21-38.
• Karataş, E. Cihangir. (2015). ‘’Avrupa Merkez Bankasının Para Piyasaları Üzerindeki Etkisi‘’, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği Ana Bilim Dalı, İstanbul, s:102.
• Kök, Dündar.Uyğur, M. Emre. (2014). ‘’Finansal Piyasalarda Fiyat Etkileşimi: BİST 100 ve Seçilmiş Finansal Göstergeler İçin VAR Analizi’’, Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, 1-23.
• Özcan, C. Can. Özmen, İbrahim. (2016). ‘’Terör Ve Turizm İlişkisinin Karşılaştırmalı Bir Analizi: AB ve MENA
• Örneği’’, Ömer Halisdemir Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:9, Sayı:4, 69-83.
• Öztürk, Serdar. Çelik, Kamil. (2009), ‘’Terörizmin Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri’’, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, 89-111.
• Sezgin, Şennur. vd. (2008). ‘’Güneydoğu Terör Olaylarının Ekonomik Sonuçları’’, Akademik İncelemeler, Cilt:3, Sayı:1, 1-17.
• Yayla, Atilla. (1990). ‘’Terörizm: Kavramsal Bir Çerçeve’’, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:45, Sayı:1, 335-385.
• Yılmaz, B. Selin. Yılmaz, Ö. Devrim. (2005). ‘’Terörizm Ve Terörizmin Hedefi Olarak Turizm Endüstrisi’’, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi www.e-sosder.com ISSN:1304-0278, Cilt:4, Sayı:13, 39-58.
• İnternet Kaynakları
• https://evds2.tcmb.gov.tr, TCMB, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi.
• https://www.start.umd.edu, Global Terrorism Database.
• http://www.tdk.gov.tr, Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük