TÜRK-YUNAN İLİŞKİLERİNDE BATI TRAKYA’DA DİNİ HAKLAR MESELESİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 11, 54 - 69, 23.12.2019

Saide Yapıcı

Öz

Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan 1923 Lozan Barış Antlaşmasıyla Batı Trakya Müslüman Türkleri “azınlık” statüsünü almıştır. Taraf ülkelerin kendi anayasa ve yasalarının üzerinde kabul edilen Lozan Antlaşması’na göre: Batı Trakya Türklerinin can, mal, mülk güvenlikleri ile dini-kültürel haklarının teminat altına alınması; azınlık fertlerinin Yunan yurttaşlarla aynı siyasi ve medeni haklardan yararlanması hükümleri yer almıştır. Yunanistan, tarihi süreç içerisinde Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığın dini inanç ve özgürlük haklarını ihlal etmiş, onları sindirmek için çeşitli siyasi politikalar uygulamıştır. Genel anlamda, azınlığın dini haklarının hiçbir hükmünün kalmadığını söyleyebiliriz. Çalışmanın amacı, Yunanistan’daki Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığının dini haklarını elde etmek için yaşadıkları sorunlara çözüm getirici öneriler geliştirmeye çalışmaktır.

Anahtar Kelimeler

Yunanistan, Batı Trakya

Kaynakça

• Alp, İ. (1996). “Batı Trakya Türkleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 33: 613-652 Arsava, A. F. (1993). Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslararası Belgeler ve Özellikle Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesinin 27. Maddesi Işığında İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara. Bahçekapılı, M. (2016). “Yunanistan ve Batı Trakya’da Din Ve Eğitim”, Ege Balkan Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 1-58. Biber, E. T. (2015). “Lozan’dan Günümüze Batı Trakya’da Müftülük Meselesi”, V. Uluslararası Balkanlar’da İslam Medeniyeti Kongresi, İslam Tarih, Sanat Ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA), Saraybosna Üniversitesi, 21-23 Mayıs 2015, 1-15, Saraybosna/Bosna Hersek. Bttdd, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, http://www.bttdd.org.tr/sorunlarimiz/muftulukler_sorunu, Erişim tarihi: 10.09.2019. Cin, T. (2015). “Yunanistan’daki Müslüman Türk Azınlığın Eğitim ve Öğretimine İlişkin Hukuki Düzenlemeler (1830-1940)”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2 (1): 48-60. Cin, T. (2009). “Batı Trakya Türklerinin Hukuki Statüsü Sorunları ve Avrupa Birliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (1): 147-179. Cin, T. (2003). Yunanistan’daki Müslüman Türk Azınlığın Din ve Vicdan Özgürlüğü, Seçkin Yayıncılık, Ankara. Çavuşoğlu, N. (1998). “Azınlık Nedir?”, İnsan Hakları Yıllığı Dergisi, 19: 93-101. Çoban, F.; Burulday, A. F. (2015). “Yunan Milliyetçiliğinin Ve Mütekabiliyet İlkesinin Yunanistan’daki Müslüman Türk Azınlığın Haklarına Etkileri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38): 340-350. Eren, H. (2012). “Batı Trakya’da Türk Vakıfları: Tarihi Süreç Ve Mevcut Durum”, Balkanlarda Osmanlı Vakıfları Ve Eserleri Uluslararası Sempozyumu, 9-11 Mayıs 2012, 33-42, Legacy Ottoman Otel, İstanbul. Gündem Haber Gazetesi (2016). “Dimetoka Müftülüğüne Atama Yapıldı…”, 999, 30 Aralık 2016, 1-24. Gerçek Gazetesi (1985). “Dini Temsilcimizi Azınlığımız Seçecektir”, 14 Haziran 1985. Gürel, Ş. (1993). Tarihsel Boyutları İçinde Türk-Yunan İlişkileri (1821-1993), İmge Kitabevi, Ankara. Halaçoğlu, Y.; Eren, H. (1992). “Batı Trakya”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), V: 44-47, İstanbul. Harman, Ö. F. (1994). Din ve Vicdan Hürriyeti / Diğer Dinlerde, Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), IX: 320-322, İstanbul. Hayrullah, P. (2014). “Batı Trakya Türklerinin Öğrenilmiş Çaresizliği”, Dünden Bugüne Batı Trakya Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, 23-24 Ekim 2014, 293-310, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Hüseyinoğlu, A. (2014). “Batı Trakya’da Dini Özerklik Bağlamında 240 İmam Yasası”, Dünden Bugüne Batı Trakya Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, 23-24 Ekim 2014, 157-170, İstanbul Üniversitesi, İstanbul İnci, S. (2007). “Dertleriyle Batı Trakya Yeni Müftü Seçimi ve Türk Azınlığın Kimlik Sorunu”, Altınoluk Dergisi, 253: 54. İsmail, A. (2012). “Yunanistan’da Azınlık Hakları: Batı Trakya Türk Azınlığı Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Keyvan, Ö. Z. (2012). “Türk Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu”, Mesleki Bilimler Dergisi, 1(4): 20-31. Kılıç, H. (Haz.) (1992). “Türkiye İle Yunanistan Arasında İmzalanan İkili Antlaşmalar, Önemli Belgeler Ve Bildiriler”, T.C. Dışişleri Bakanlığı Yunanistan Dairesi Başkanlığı, Ankara. Kocabaş, S. (1988). Tarihte ve Günümüzde Türk Yunan Mücadelesi, Vatan Yayınları, İstanbul. Mazlumder Dış İlişkiler Komitesi (Haz.) (2012). Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı İnsan Hakları Raporu, İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği Yayınları, Ankara. Meray, L. S. (1973). Lozan Barış Konferansı Tutanaklar Belgeler, II (8), Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara. Oran, B. (1991). Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu, 2. Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara. Oran, B. (1986). Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, Ankara. Ortaylı, İ. (2005). “Millet”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi (DİA), 30: 66-70, İstanbul. Öksüz, H. (2006). Batı Trakya Türkleri, Karam Yayınları, Çorum. Özbay, T. (2012). Türk Milletinin İdam Kararnamesi Sevr Antlaşması Yeniden Yazılıyor, Sarıyıldız Ofset Yayınevi, Ankara. Sarınay, Y. (2014). “Lozan Antlaşmasına Göre Türkiye’de Patrikhane Yunanistan’da Müftülük Sorunu”, Dünden Bugüne Batı Trakya Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, 23-24 Ekim 2014, 149-156, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Yapıcı, S. (2019). “Balkanlar’ın Türk ve İslâmlaşmasında Tasavvufun Önemi ve Bosnavî Kāimî Hasan Efendi’nin Risale-i Tasavvuf Adlı Eserinin Transkripsiyonu”, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale. Yaşın, G. K. (2014). “Mütekabiliyet İlkesi Çerçevesinde Batı Trakya Türklerinin Hakları”, Dünden Bugüne Batı Trakya Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, 23-24 Ekim 2014, 135-145, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Yunturk, Yunanistan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği, http://www.yunturk.org.tr/LOZAN, Erişim tarihi: 13.09.2019.