GELİŞMEKTE OLAN EKONOMİLERDE FİNANSAL GELİŞMİŞLİK-ENERJİ TÜKETİMİ İLİŞKİSİ

Year 2020, Volume: 7 Issue: 7, 89 - 105, 07.08.2020

Özhan Tuncay , Duygu Oruç

Abstract

Ülkelerin finansal piyasalarda kullandığı araçların artması ve çeşitlenmesi finansal gelişme olarak literatürde tanımlanmaktadır. Finansal serbestleşme süreci ile birlikte finansal gelişmenin de önem kazandığı görülmüştür. Finansal serbestleşme, Bretton Woods sisteminin yıkılışından sonra küreselleşmenin ekonomik yönü şeklinde gündeme gelmiştir. Sermaye hareketlerinin artması, gelişmekte olan ülkelerde dış denge ile ekonomik gelişmeyi kaynak olması bakımından önemli derecede desteklemiştir. Finansal gelişmişlik, bir ülkenin ekonomisinde pek çok değişikliğe neden olurken aynı zamanda o ülkedeki enerjiye olan talebi etkileyebilme olasılığını da artırmaktadır. Finansal gelişme ile riskler ve borçlanma maliyetlerinde düşüş gözlenmekte, yatırım, tüketim ve ardından ekonomik büyüme ile enerjiye olan talepte artış meydana gelmektedir. Finansal gelişme ve enerji tüketimi ilişkisinin ilk önce teorik bir çerçeve kapsamında incelendiği mevcut çalışmadaki amaç 2000 ve 2014 yılları arası dönemde gelişmekte olan bazı seçili ekonomilerin finansal gelişmişliği ve enerji tüketimleri arasındaki ilişkinin ampirik analiz yoluyla araştırılmasıdır. Cari açık, bankalar tarafından özel sektöre verilen yurt içi krediler, doğrudan yabancı yatırım, enflasyon, GSYİH, finansal gelişmişlik değişkenleri olarak modelde yer almaktadır. Yanlılığı Düzeltilmiş EKK yöntemi çalışmada uygulanmıştır. Ampirik bulgular neticesinde doğrudan yabancı yatırımlar ve enflasyon haricindeki değişkenlerin bağımlı değişken olan enerji tüketimini önemli oranda açıkladığı ortaya çıkmıştır. Öte yandan, bankaların özel sektöre sağladığı yurtiçi krediler ile doğrudan yabancı yatırımlar değişkenlerinin enerji tüketimiyle zıt yönde; GSYİH, cari açık ile enflasyon değişkenlerinin enerji tüketimiyle aynı yönde bir ilişki içerisinde olduğu görülmüştür

Keywords

Finans, Finansal Gelişmişlik

References

• Referans1: Ak, M. Z., Aydın, M. K. & Altıntaş, N. (2015). Türkiye’de Finansal Gelişme ile Ticari Serbestleşmenin Büyümeye Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(3), 29-46
• Referans2: Ak, M. Z. Altıntaş, N. & Şimşek, A. S. (2016). Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17 (2), 151-160.
• Referans3: Akan, Y. Doğan, E. M. & Işık, C. (2010). The Causality Relationship Between Energy Consumption and Economic Growth: The Case of Turkey. Enerji, Piyasa ve Düzenleme, 1(1), 101-120.
• Referans4: Akyol Eser, K. (2012). Finansal Serbestleşme Sürecinde Artan Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri: Türkiye Ekonomisine Etkileri, Riskler ve Politika Araçları. Mesleki Yeterlilik Tezi, 4(4).
• Referans5: Alper, A. & Oransay, G. (2015). Cari Açık ve Finansal Gelişmişlik İlişkisinin Panel Nedensellik Analizi Ekseninde Değerlendirilmesi. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 1(2), 73-85.
• Referans6: Altunç, Ö. F. (2008). Türkiye’de Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Ampirik Bir Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 113-127.
• Referans7: Aydın, F. (2010). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 317-340.
• Referans8: Aydın, M. K., Ak, M. Z. & Altıntaş, N. (2014). Finansal Gelişme’nin Büyüme’ye Etkisi: Türkiye Özelinde Nedensellik Analizi. Maliye Dergisi, 167, 149-162.
• Referans9: Başarır, Ç. & Erçakar, M. E. (2017). Finansal Gelişme ve Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki: Seçilmiş OECD Ülkeleri Üzerine Panel Eşbütünleşme Analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(1), 39-50.
• Referans10: Bayraç, N. H. & Doğan, E. (2015). Türkiye’de Enerji Tüketiminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Markov Switching Yaklaşımı. EY International Congress on Economics II , Ekonomik Yaklasim Association, 1-16.
• Referans11: Bayram, O. (2018). Türkiye İçin Turizm Talep Denkleminin Tahmini: Ekonomik, Sosyal ve Siyasal Etkenler, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans12: Bozoklu, Ş. & Yılancı, V. (2013). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Gelişmekte Olan Ekonomiler İçin Analiz, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28( 2), 161-187.