Covid-19 Salgınının Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi

Year 2022, Volume: 6 Issue: 2, 201 - 221, 31.12.2022

Arzu Eşiyok Sevilay Uslu Divanoğlu

https://doi.org/10.38122/ased.62.7

Abstract

Çin’in Wuhan eyaletinde yeni bir virüs olarak ortaya çıkan Covid-19 salgını, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye için de bir tehdit unsuru olmuştur. Tüm dünyada etkisini günden güne arttırarak ciddi boyutlara ulaşan bu salgın ile birlikte bireysel, toplumsal, kültürel ve ekonomik sorunlardan kaçmak ise neredeyse güç bir duruma gelmiştir. İnsan sağlığını olumsuz etkileyen bu salgın aynı zamanda sektörler için de kaçınılmaz bir kriz unsuru olmuştur. Sektörler, kimi zaman çalışmalarında zorlu süreçten geçerek satışlarında ve kâr oranlarında ciddi düşüşler yaşamıştır. Bununla birlikte işletme varlıkları yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Bu süreçten en çok etkilenen kitlelerden biri de tüketiciler olmuştur. Tüketiciler salgın kriziyle karşılaşmaları neticesinde yaşam tarzlarına yeniden yön vermiştir. İstek ve ihtiyaçlarını yeniden şekillendiren tüketiciler, kontrollü harcamalar yaparak finansal konulara daha çok önem vermeye başlamıştır. Yatırım kararlarının ön plana çıktığı bu dönemde, tüketicilerin satın alma davranışlarında ciddi değişimler gözlemlenmiştir. Satın alma davranışlarındaki en belirgin değişiklik, tüketicilerin fiziksel satın almanın yerine çevrimiçi satın almayı tercih etmesi ve stok yapma eğiliminin artışı olmuştur. Bu çalışma ile birlikte son yıllarda ortaya çıkan ve tüm dünyada etkisi halen devam eden korona virüs salgınının, tüketicilerin satın alma davranışı üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda nicel bir araştırma yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak birincil kaynaklardan olan anket yöntemine başvurulmuştur. Çevrimiçi olarak hazırlanan anket 422 adet katılımcılıya ulaştırılarak veriler toplanmaya çalışılmıştır. Yapılan anket sonucunda toplanan veriler SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) programına aktarılarak gerekli analizler yapılmıştır. Analizler sonucunda elde edilen verilere uygun frekans tabloları oluşturularak hipotezler test edilmiştir. Sonraki aşamada analizlerin sonuçları tablo halinde sunularak yorumlanmıştır. Sonuç bölümünde araştırmaya ilişkin genel değerlendirmelere yer verilerek çalışma tamamlanmıştır.

Keywords

tüketici davranışı, satın alma davranışı, salgın, Covid-19

The Effect of Covid-19 Pandemic on Consumer Purchase Behaviour

Abstract

As a result of outbreaks known as a significant risk hazard in many parts of the world, people have been affected psychologically, personally, socially and culturally. For centuries, societies have been struggling with various epidemics. Due to the high infectious properties, the effect of these diseases, which spread quickly to the masses, can sometimes be long-lasting. Epidemics have affected societies in many ways. For this reason, it has been inevitable that epidemics will also have a negative impact on consumer life. The Covid-19 pandemic, which has great repercussions today, clearly demonstrates the importance of this negative change with its great impact on consumer behavior. Proceeding from this, consumers facing the epidemic crisis, how and to what extent they direct their behavior is an important issue. The main problem of this research is to determine what kind of changes can occur in the purchasing behavior of consumers facing an epidemic crisis and the details of these changes. The aim of this study is to determine the effect of the Covid-19 pandemic on the physical and online purchasing behaviors of consumers. For this purpose, the opinions of the participants about the degree to which demographic factors and the current epidemic have an impact on consumer purchasing behavior have been studied. It is thought that the evaluation of the Covid-19 epidemic, which emerged as a new epidemic type, in terms of consumer behavior will make an important contribution to the literature.

Keywords

Consumer behaviour, buying behaviour, epidemic, Covid-19

References

• Alankuş, Z. (2021). Covid-19’un gölgesinde dijital pazarlama ve yeni yaklaşımlar, Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 4 (1), 94-125.
• Alışkın, Ö. (2015). Antakya’da Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıkların Bildirim Durumu, Hekimlerin Bildirim Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları, Uzmanlık Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesi, Hatay.
• Altunışık, R .,Özdemir, Ş., Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama, Sakarya: Değişim Yayınları.
• Arslan, K. (2003). Otomobil alımında tüketici davranışlarını etkileyen faktörler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 2 (3) , 83-103.
• Ateş, M. (2013). Sağlık Hizmetleri Yönetimi, İstanbul: Beta.
• Aydın, B., Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (covid-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6 (1), 93-115.
• Aydın, E. (2006). Türkiye’deki İl Sağlık Yöneticilerinin Bulaşıcı Hastalık Salgınları ve Kontrolü Konusundaki Bilgi Düzeyleri Uygulamaları ve Salgınlarla İlgili Veriler, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baruönü, F. Ö. (2020). Covid-19 ve Türkiye’de kısa vadeli tüketici davranışına yansıması, yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4 (3), 152-168.
• Bylthe J. (2001). Pazarlama İlkeleri ( Y. Odabaşı, Çev.). İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
• Cömert, Y., Durmaz, Y. (2006). Tüketicinin tatmini ile satın alma davranışlarını etkileyen faktörlere bütünleşik yaklaşım ve adıyaman ilinde bir alan çalışması, Journal of Yasar University, 1 (4), 351-375.
• Çağlar, İ., Kılıç, S. (2010). Pazarlama. Ankara: Nobel
• Danışmaz Telli, A. (2020). Covid-19 salgınının tüketicilerin online alışverişe etkisi, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9 (2), 83-90.
• Durmaz, Y., Bahar Oruç, R., Kurtlar, M. (2011). Kişisel faktörlerin tüketici satın alma davranışlarına etkisi üzerine bir araştırma, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2( 1), 114-133.
• Eroğlu, F. (2006). Davranış Bilimleri, Denizli: Beta.
• Fırat, A., Azmak, E. (2007). Satın alma karar sürecinde beyaz eşya kullanıcılarının marka bağlılığı, Karamanoğlu Mehmet bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (2), 251-264.
• Güder, F., Güngör, M., Yücekaya, P. (2021). Covid-19 salgınının tüketici davranışları üzerine etkisinin yönetim stratejileri bağlamında değerlendirilmesi, Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1), 59-76.
• Güven, H. (2020). Covid-19 pandemik krizi sürecinde e-ticarette meydana gelen değişimler, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7 (5), 251-268.
• He, H., Harris, L. (2020). The impact of covid-19 pandemic on corporate social responsibility and marketing philosophy, Journal of Business Research, (116), 176-182.
• İnce, M., Kadıoğlu Tor, C. (2020). Tüketicilerin covid-19 (korona) virüsüyle artan stoklama isteğinin online satın alma davranışına etkisi, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (29), 1875- 1906
• İri, R. (2021, Nisan). Covid-19 pandemi sürecinin niğde ve yöresindeki tüketicilerin internet üzerinden satın alma davranışlarına etkisi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (37), 570-602.
• İskender, H., Bayram, M. (2018). 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu uygulamalarının organizasyonel sonuçları: Ohsas 18001 belgesi olan/olmayan firmaların karşılaştırılması, S. Nart, Y. Tansoy Yıldırım (Ed.), Current Debates in Management& Organization, İstanbul: Ijopec Publication.
• Khan, M. (2006). Consumer Behaviour And Advertising Management, New Age International Limited Publishers.
• Macit, A., Macit, D. (2020). Türk sivil havacılık sektöründe covid-19 pandemisinin yönetimi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7 (4), 100-116.
• Madran, C., Kabakçı, Ş. (2002). Tüketici davranışını etkileyen bir faktör olarak yaşam tarzı: Çukurova üniversitesinde okuyan kız öğrencilerin yaşam tarzı tiplerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, DEÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 81-94.
• Odabaşı, Y. ve Barış, G. (2002), Tüketici Davranışı, İstanbul: MediaCat Akademi.
• Öztürk, E. B. (2015). Tüketici Davranışları, Bursa: Ekin.
• Sağlık Bakanlığı COVID-19 Bilgilendirme Platformu, 1 Ekim 2020 tarihinde https://covid19.saglik.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Solomon, M. R. (2004). Consumer Behaviour: Buying, Having and Being, USA: Pearson Prentice Hall.
• Şen, T., Yengin, D. (2020). Krizin dijital tüketimde tüketici satın alma davranışlarına etkisi, Yeni Medya Elektronik Dergi, 4 (1), 69-78.
• Tosunoğlu, Ş., Kasal, S. (2020). Yeni koronavirüs (covid-19) salgını ve sağlıklı küresel ekonomi için politika uygulamaları: IMF’nin rolü, Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 2 (1), 35-49.
• Velioğlu, M. N. (2012). Öğrenme ve Güdülenme. Y. Odabaşı (Ed.), Tüketici Davranışları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Yıldırım, Y. (2016). Tüketicinin satın alma karar sürecinde bilgi kaynakları ve güvenirlikleri: referans grubu olarak yakın çevrenin etkisinin incelenmesi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7 (1), 214-231.
• Yıldız, D., Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama, Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), 14-28.