ANALYSIS OF SCİENTIFIC STUDIES ON VOCABULARY TEACHING

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 25, 59 - 70, 30.09.2023

Tuğba Ertik , Mehmet Alver

https://doi.org/10.31455/asya.1322764

Öz

The aim of this study is to examine studies conducted on vocabulary instruction between 2005 and 2022 from various perspectives. The studies on vocabulary instruction were evaluated based on years, journals, topics, methods and study material/study group. The research material of the study consists of 77 research articles prepared on vocabulary instruction that can be accessed electronically and registered in TR Index between 2005 and 2022. The research data were collected using the qualitative research data collection technique of document analysis. The research data were analyzed using descriptive analysis method, evaluated based on sub-objectives criteria, and expressed numerically by tabulation. As a result of the study, it was observed that the majority of studies on vocabulary instruction were conducted in 2014, 2016, and 2019, and there has been an increase in studies related to vocabulary instruction, especially since 2013. It was observed that the studies on vocabulary instruction were mostly conducted in “Turkish Studies, Journal of Mother Tongue Education, Dil Dergisi, and RumeliDE Journal of Language and Literature Studies”. It has been determined that qualitative research modals were predominantly employed in the majority of the studies. The study revealed that the majority of studies on vocabulary instruction were conducted under the title of "strategy, method, technique," while there were very few studies on "scale development in vocabulary instruction." Therefore, it is recommended that future studies focus on scale development in vocabulary instruction. It was observed that the study material/study group of the studies mostly consisted of students learning Turkish as a foreign language. It is suggested that the studies to be carried out in relation to these should be done in the field of scale development in vocabulary teaching and that primary and secondary school students should be emphasized as the study material/study group.

Anahtar Kelimeler

Word, Vocabulary Teaching, Teaching Vocabulary, Vocabulary

KELİME ÖĞRETİMİ ÜZERİNE YAPILMIŞ BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı 2005-2022 yılları arasında kelime öğretimi üzerine yapılan çalışmaları çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Kelime öğretimi üzerine incelenen çalışmalar; yıllara, dergilere, konulara, yöntemlere ve çalışma materyali/çalışma gruplarına göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma materyalini, 2005-2022 yılları arasında TR Dizin’e kayıtlı elektronik ortamda ulaşılabilen kelime öğretimi üzerine hazırlanmış 77 araştırma makalesi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, nitel araştırma veri toplama tekniklerinden doküman incelemesi tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verileri, betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiş, alt amaçlar ölçüt alınarak değerlendirilmiş, tablolaştırılarak sayısal olarak ifade edilmiştir. Çalışma sonucunda; kelime öğretimi ile ilgili yapılan çalışmaların büyük çoğunluğunun 2014, 2016 ve 2019 yıllarında hazırlandığı, kelime öğretimi alanında yapılan çalışmalarda özellikle 2013 yılı itibarıyla artış yaşandığı görülmüştür. Kelime öğretimi üzerine yapılan çalışmaların en fazla, “Turkish Studies, Ana Dili Eğitimi Dergisi, Dil Dergisi ve RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi”lerinde yapıldığı gözlemlenmiştir. Çalışmaların çoğunda nitel araştırma modellerinin kullanıldığı belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda kelime öğretimiyle ilgili çalışmaların büyük bir çoğunluğunun “strateji, yöntem, teknik” başlığında yapıldığı gözlemlenmiştir. “Kelime öğretiminde ölçek geliştirme” başlığında ise çok az çalışma olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaların çalışma materyali/çalışma grubunu çoğunlukla Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin oluşturduğu gözlemlenmiştir. Bunlara bağlı olarak yapılacak olan çalışmaların, kelime öğretiminde ölçek geliştirme alanında yapılması ve çalışma materyali/çalışma grubu olarak ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin üzerinde durulması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kelime, Kelime Öğretimi, Sözcük Öğretimi, Kelime Hazinesi

Kaynakça

• Aksan, D. (1999). Dilin Gücü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, D. (2004). Türkçenin Sözvarlığı: Türk Dilinin Sözcükbilimiyle İlgili Gözlemler, Saptamalar. (4. Baskı). Engin Yayınevi.
• Büyükikiz, K. K. & Hasırcı, S. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Sözcük Öğretimi Üzerine Bir Değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 145-155.
• Çetinkaya, Z. (2005). Basit Tekrar ve Alıştırmalar Yoluyla Sözcük Öğretimi. Dil Dergisi, 0(130), 67-84.
• Ergin, M. (2005). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
• Erol, S. (2021). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Söz Varlığı ve Sözcük Öğretimi Üzerine Bir Değerlendirme: 1981-2021 Lisansüstü Tezler. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 6(1), 103-120.
• Fidan, M. (2019). 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Dinleme Etkinliklerinin Kelime Öğretim Yöntemleri Bakımından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(2), 462-472.
• Gencan, T. N. (1979). Dilbilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Göçen, G. & Okur, A. (2015). Ortaokula Yönelik Söz Varlığı Araştırmalarının İncelenmesi: Tezler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 64-79.
• Gündoğdu, A. E. (2012). İlköğretim Altıncı Sınıf Türkçe Dersi Sözcük Öğretimi Etkinliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(1), 201-217.
• Harley, B. (1996). Introduction: Vocabulary Learning and Teaching in a Second Language. Canadian Modern Language Review, 53(1), 3-12.
• Karadağ, Ö. (2022). Kelime Öğretimi. (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Karatay, H. (2007). Kelime Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1),141-153.
• Kocaman, O. & Kızılkaya Cumaoğlu, G. (2014). The Effect of Educational Software (Denıs) And Games On Vocabulary Learning Strategies and Achievement. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(176), 305-316.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kurudayıoğlu, M. (2018). Kelime Hazinesinin Zihinsel Boyutu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(1), 1-16.
• Memiş, M. R. (2018). Kelime Hazinesi ve Yabancı Dilde Kelime Öğretimi Üzerine. Turkish Studies, 13(19), 1273-1289.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Nation, P. (2001). Learning Vocabulary in Another Language. Cambridge: Cambridge University Press.
• Özkırımlı, A. (1994). Dil ve Anlatım. Ankara: Ümit Yayınları.
• Read, J. (2000). Assessing Vocabulary. Cambridge: Cambridge University Press.
• Sarı, E. (2021). Söz Varlığı ve Sözcük Öğretimi Üzerine Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi (Ortaokul Düzeyi), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Nigar İpekeğilmez), Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tağa, T. (2016). Kelime Öğretiminde Hedef Kelimelerin Belirlenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 0(210), 163-177.
• Türk Dil Kurumu (2023). https://sozluk.gov.tr adresinden 09.05.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Uluçay, M. (2016). Etkinlik Temelli Kelime Öğretiminin 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarında Kullandıkları Kelimelerin Anlam Derinliğine Yansıması. Milli Eğitim Dergisi, 0(210), 253-263.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, C. & Okur, A. (2010). İlköğretim Okullarındaki Okuma Etkinliklerinde Göz Ardı Edilen Bir Konu: Sözcük Öğretimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 0(27), 753-773.
• Yılmaz, T. & Doğan, Y. (2014). 7. Sınıf Öğrencilerinin Anlamını Bilmedikleri Kelimeler ve Türkçe Ders Kitaplarındaki Kelime Çalışmaları Bağlamında Kelime Öğretimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 279 – 295.