Activity of Azerbaijani political figures in the system of statehood in the South Caucasus (April 1918 - May 1918)

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 634 - 649, 30.03.2020

Rahim Həsənov

Öz

After the February 1917 revolution in the Russian Empire, sufficiently changes had been happening in the world political arena. The overthrow of the monarchy in a state called Nationals Prison had led to the creation of a democratic atmosphere. Although national and political movements took place all over the country, the political situation in the South Caucasus had been radically differing from other parts of the empire. Thus, the polyethnic situation of the region was preventing the policy of centralization here. Also, political difference of opinions had been lead to the region becoming an intensive political zone. The Transcaucasian Seim, which was formed after the February Revolution in the South Caucasus in February 1918 was characterizing some kind of statehood. The participation of Azerbaijanis, the largest Caucasian people in this body, had played an important role in determining the future status of the Caucasus. The article deals the role played from the Azerbaijani political elites in the Transcaucasian Seimas and the struggle to create a future nation-state.

Anahtar Kelimeler

Caucasian government, centralist, descentralist, musavat

Cənubi Qafqaz Dövlətçilik sistemində Azərbaycan siyasi xadimlərinin fəaliyyəti (1918-ci il aprel- 1918-may)

Öz

Rusiya imperiyasında 1917-ci il fevral inqilabından sonra dünya siyasi arenasında yetərincə dəyişikliklər baş verdi. Xalqlar həbsxanası adlanan bir dövlətdə monarxiyanın devrilməsi, demokratik ortamın yaranmasına gətirib çıxardı. Ölkənin hər yerində milli-siyasi hərəkatlar başlasa da, Cənubi Qafqazda olan siyasi durum imperiyanın başqa bölgələrindən köklü şəkildə fərqlənirdi. Belə ki, diyarın polietnik vəziyyəti burada mərkəzləşmə siyasəti aparmağa maneçilik törədirdi. Həm də siyasi fikir ayrılıqları da bölgənin qızğın siyasi zona olmasına gətirib çıxarmışdı. 1918-ci ilin fevral ayında Cənubi Qafqazda fevral inqilabından sonra formalaşmış Zaqafqaziya Seymi bir növ dövlətçilik xarakteri daşıyırdı. Bu qurumda Qafqazın ən böyük xalqı olan azərbaycanlıların iştirakı, qafqazın gələcək statusunun müəyyənləşdrlməsində əhəmiyyətli rol oynamışdı. Məqalədə Zaqafaziya Seymində Azərbaycan siyasi elitasının oynadığı rol və gələcək milli dövlətin yaradılması uğrunda mübarizədən bəhs edilir.

Anahtar Kelimeler

Qafqaz höküməti, sentralist, desentralist, müsavat, sosialist

Активность азербайджанских политических деятелей в системе государственности на Южном Кавказе (апрель 1918 г. - май 1918 г.)

Öz

После февральской революции 1917 года в Российский Империи, на политической арене мира произошли достаточные изменения. Переворот монархии в государстве, так называемой тюрьмой народов, привело к образовании демократической среды. Несмотря на начало народно-политических движений, политическое состояние на Южном Кавказе коренным образом отличалось от о состояния других регионов империи. Так-то полиэтническое состояние края мешало проведению здесь политики централизации. А также разногласия политических мышлений привели к превращении региона в напряженную зону. После февральской революции с февраля 1918 года Формированный Закавказский Сейм на Южном Кавказе так сказать носил государственный характер. Участие азербайджанцев, являющим главным народом Кавказа, в этом обществе играет значительную роль в определении будущего статуса Кавказа. В статье рассказывается о роли Азербайджанской политической элиты на Кавказском Сейме и борьбе за создание будущего национального государства.

Anahtar Kelimeler

Кавказское правительство, централист, децентралист, мусават, социалист

Kaynakça

• SÜNBÜL, T., Azerbaycan Dosyası, Ankara: Yayın evi yok, 1990.
• ŞEYXZAMANLI, N., Azərbaycan istiqlal mücadiləsi xatirələri, Bakı: Azərnəşr, 1997.
• QASANLI, Dj., Russkaya Revolyutsiya i Azerbayydjan: trudnıy put k nezavisimosti. 1917-1920- M. : Flinta, 2011.
• KAZEMZADE, F., Borba za Zakavkazye (1917-1921), M.:CA-CCPress, 2010.
• KAÇAZNNİ, Ov., Daşnakstyun bolşe neçeqo delat, Baku: Em, 1990.
• MASABERİDZE M., Razrabotka konstitusiyy Zakavkazkoqo Seyma i Nasionalnıy Sovet Qruziyy. Kavkaz i qlobalizasiya. Tom 2, vıpusk 2. 2008.
• ŞAHİN, E., Trabzon ve Batum konferansları ve antlaşmaları, 1917-191, Ankara: Türk tarih kurumu basımevi, 2002.