An Overview on the History of Turkish Expression of Hadith

Year 2025, Volume: 66 Issue: 1, 165 - 210, 31.05.2025

Mustafa Demir

https://doi.org/10.33227/auifd.1521465

Abstract

The acceptance of Islam by Turks has social, cultural, scientific and artistic manifestations. In this context, the concept of hadith, with all its sub-elements, being expressed in Turkish and turning into a separate field of literature over time, is the result of an interaction related to linguistic as well as scientific. In recent years, it is observed that the number of old textual analyses such as edition criticism, content analysis, takhrīj etc. has increased in hadith studies in our country. However, it is very difficult to say that the published texts were discussed from the perspective of historical science language. This article draws attention to this deficiency and analyses the process of the expression of the concept of hadith in the Turkish language, focusing particularly on the Ottoman Turkish Period. In other words, it deals with the adventure of the science of Hadith to become a field of Turkish literary based on expression, translation, terminology and literature. For this purpose, the course of development of Turkish language is summarized, thus paving the way for making simultaneous comparisons with the history of the Turkish expression of hadith. The research determines the declaration of the Republic as the end point and excludes oral transmissions. Adhering to the article volume; the analysis of the history of the Turkish expression of hadith will be tried to be made through the main lines determined by theoretical readings. Different types of texts included in the analysis sample will be subjected to probing readings and selected passages with highly representative will be briefly processed by data analysis method. According to the preliminary findings, a total of 7 text types are encountered that provide data for the research. In addition, some parallels are observed between the developmental stages of Turkish and the steps it taken becoming a language of science and the phenomenon of the transformation of hadith into a field of Turkish expression and literature. This study reaches an awareness that the publication of old hadith texts written in Turkish is not only important, but also that new works that will be prepared should now be examined from the perspective of the historical scientific language. It also claims that solutions can be found to some field problems that are still up-to-date by archiving, accessing and scanning of the relevant texts. In addition, this research argues that blending our own literary experience with the richness of ancient language will lead to producing more qualified studies.

Keywords

Hadith , Turkish , Hadith Literature , Written Language , Historical Scientific Language

Hadisin Türkçe İfade Ediliş Tarihine Genel Bir Bakış

Abstract

Türklerin İslam dinine girmelerinin sosyal, kültürel, bilimsel ve sanatsal tezahürleri olmuştur. Bu bağlamda hadis mefhumunun bütün alt unsurlarıyla Türkçe ifade edilip zamanla ayrı bir literatür sahasına dönüşmesi, ilmî olduğu kadar lugavî bir etkileşimin sonucudur. Son yıllarda ülkemizde yapılan hadis çalışmalarında edisyon kritik, içerik tahlili, tahric vb. türü eski metin incelemelerinin artış kazandığı gözlemlenmektedir. Ancak neşredilen metinlerin tarihî ilim dili zaviyesinden ele alındığını söylemek oldukça güçtür. Bu makale, sözü edilen eksikliğe dikkat çekerek hadis mefhumunun Türk diliyle ifade ediliş sürecini ele almakta ve bilhassa Osmanlı Türkçesi Dönemine odaklanmaktadır. Başka bir deyişle, Hadis ilminin anlatım, çeviri, terim, kitâbiyât göstergelerinden hareketle Türkçe bir yazın alanı hâline gelme serüvenini ele almaktadır. Bu maksatla ilk önce Türkçenin gelişim seyri özetlenmekte; böylelikle hadisin Türkçe ifade ediliş tarihiyle eşzamanlı mukayeseler yapabilmenin önü açılmaktadır. Araştırma, bitiş sınırı olarak Cumhuriyet’in ilanını belirlemekte; şifahî aktarımları da kapsam dışı tutmaktadır. Makale hacmine bağlı kalınarak; hadisin Türkçe ifade ediliş tarihinin analizi, teorik okumalarla belirlenen ana hatlar üzerinden yapılmaya çalışılacaktır. Analiz örneklemine dâhil edilen farklı türden metinler sondajlama okumalara tâbi tutulacak; seçilen temsil gücü yüksek pasajlar nitel veri analizi yöntemiyle kısaca işlenecektir. İlk bulgulara göre; araştırmaya veri sağlayan toplam 7 metin türü ile karşılaşılmaktadır. Ayrıca Türkçenin gelişim evreleri ve bilim dili olma yolunda attığı adımlar ile hadisin Türkçe bir ifade ve yazın alanına dönüşmesi olgusu arasında bazı paralellikler gözlemlenmektedir. Bu araştırma, Türkçe yazılmış eski hadis metinlerinin yayımlanmasının önemli olduğu kadar istifadeye sunulacak yeni çalışmaların artık tarihî ilim dili zaviyesinden de incelenmesi yönünde bir farkındalığa ulaşmaktadır. Ayrıca hazırlanacak metinlerin arşivlenmesi, erişime açılması ve taranması yoluyla hâlen güncelliğini koruyan saha içi bazı sorunlara çözüm bulunabileceği iddiasına sahiptir. Aynı şekilde kendi yazın tecrübemizi kadim dil zenginliğiyle harmanlamanın daha nitelikli çalışmalar üretmeye vesile olacağını savlamaktadır.

Keywords

Hadis , Türkçe , Hadis Edebiyatı , Yazı Dili , Tarihî İlim Dili

Ethical Statement

Çıkar çatışması olmadığını beyan ederim.

Supporting Institution

Destekleyen kurum bilgisi yoktur.

Thanks

Makalenin geliştirme aşamalarında istişarede bulunduğum Duran EKİZER'e ve metin taslağının oluşmasında fikir veren Mehmet Ali ÇALGAN'a teşekkür ediyorum.

References

• Abdünnâfi İffet Efendi. el-Es̠eru’l-Muʿteber fī Tercüme-i Nuḫbetü’l-Fiker. 1. baskı. Maʿmūratulazīz: Maʿmūratulazīz Vilayeti Matbaası, 1301.
• Abdünnâfi İffet Efendi. el-Es̠eru’l-Muʿteber fī Tercüme-i Nuḫbetü’l-Fiker. 1. baskı. Maʿmūratulazīz: Maʿmūratulazīz Vilayeti Matbaası, 1301.
• Ahatlı, Erdinç. Kültürümüzde Hadis. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 2020.
• Ahatlı, Erdinç. Kültürümüzde Hadis. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 2020.
• Aḥmed b. Ḥanbel. el-Musned. Nşr. ʿAbdullāh b. ʿAbdulmuḥsin et-Turkī. Tah. Şuʿayb el-Arnaūṭ. 45 c. 1. baskı. Beyrūt: Muessesetu’r-Risāle, 1421/2001.
• Aḥmed b. Ḥanbel. el-Musned. Nşr. ʿAbdullāh b. ʿAbdulmuḥsin et-Turkī. Tah. Şuʿayb el-Arnaūṭ. 45 c. 1. baskı. Beyrūt: Muessesetu’r-Risāle, 1421/2001.
• Ahmed Cevdet. “Bir İfāde.” Uṣūl-i Ḥadīs, mlf. Mahmud Esʿad b. Emin Seydişehrî, içinde 3-8. 2. baskı. İstanbul: Cemâl Efendi Matbaası, 1316.
• Ahmed Cevdet. “Bir İfāde.” Uṣūl-i Ḥadīs, mlf. Mahmud Esʿad b. Emin Seydişehrî, içinde 3-8. 2. baskı. İstanbul: Cemâl Efendi Matbaası, 1316.
• Ahmed Cevdet Paşa. Belâgat-ı Osmâniyye. Haz. Turgut Karabey ve Mehmet Atalay. 1. baskı. Ankara: Akçağ Yayınları, 2000.
• Ahmed Cevdet Paşa. Belâgat-ı Osmâniyye. Haz. Turgut Karabey ve Mehmet Atalay. 1. baskı. Ankara: Akçağ Yayınları, 2000.
• Ahmed Midhat Efendi. “Takriz.” Üss-i Lisân-ı Türkî, mlf. Mehmed Sâdık, içinde 17-22. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2022.
• Ahmed Midhat Efendi. “Takriz.” Üss-i Lisân-ı Türkî, mlf. Mehmed Sâdık, içinde 17-22. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2022.
• Ahmed Naim. “Ḥadīs̠-i Şerīf.” Sebīlürreşād 13/314 (Muharrem 1333), 11.
• Ahmed Naim. “Ḥadīs̠-i Şerīf.” Sebīlürreşād 13/314 (Muharrem 1333), 11.
• Akbaş, Mustafa Yasin. “Meṣābīḥu’s-Sunne Şerh Literatürü.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 63:1 (2022): 33-80. https://doi.org/10.33227/auifd.978373.
• Aksan, Doğan. Türkçenin Sözvarlığı: Türk Dilinin Sözcükbilimiyle İlgili Gözlemler, Saptamalar. 3. baskı. Ankara: Bilgi Yayınevi, 2021.
• Aksan, Doğan. Türkçenin Sözvarlığı: Türk Dilinin Sözcükbilimiyle İlgili Gözlemler, Saptamalar. 3. baskı. Ankara: Bilgi Yayınevi, 2021.
• Akyüz, Yahya. Türk Eğitimi Tarihi: M.Ö. 1000 - M.S. 2015. 28. baskı. Ankara: Pegem Akademi, 2015.
• Akyüz, Yahya. Türk Eğitimi Tarihi: M.Ö. 1000 - M.S. 2015. 28. baskı. Ankara: Pegem Akademi, 2015.
• Albayrak, Ali. “Mehmet Zihni Efendi Örneğinde Sahîh-i Buhârî Baskılarının Tashihi.” Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 54 (Haziran 2018): 45-78. https://doi.org/10.15370/maruifd.452185
• Albayrak, Ali. “Mehmet Zihni Efendi Örneğinde Sahîh-i Buhârî Baskılarının Tashihi.” Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 54 (Haziran 2018): 45-78. https://doi.org/10.15370/maruifd.452185
• Algül, Hüseyin. “el-Mevâhibü’l-Ledünniyye.” DİA, 29:421.
• Algül, Hüseyin. “el-Mevâhibü’l-Ledünniyye.” DİA, 29:421.
• Ali Seydi. Defter-i Galatât - Dil Yanlışı Sözcükler Defteri. Haz. Rabia Şenay Şişman. 1. baskı. İstanbul: DBY Yayınları, 2019.
• Ali Seydi. Defter-i Galatât - Dil Yanlışı Sözcükler Defteri. Haz. Rabia Şenay Şişman. 1. baskı. İstanbul: DBY Yayınları, 2019.
• Ali Seydi. Lisân-ı Osmânîde Müstamel Lügât-ı Ecnebiyye. Haz. Recep Toparlı. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2021.
• Ali Seydi. Lisân-ı Osmânîde Müstamel Lügât-ı Ecnebiyye. Haz. Recep Toparlı. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2021.
• Altuntaş, Mustafa Celil. “Concordance (el-Mu‘cemu’l-müfehres) Öncesi Osmanlı Dönemi Hadis Fihristleri.” Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası: XIX. Yüzyıl, Ed. Ahmet Hamdi Furat, içinde 289-310. 1. baskı. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2021.
• Altuntaş, Mustafa Celil. “Concordance (el-Mu‘cemu’l-müfehres) Öncesi Osmanlı Dönemi Hadis Fihristleri.” Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası: XIX. Yüzyıl, Ed. Ahmet Hamdi Furat, içinde 289-310. 1. baskı. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2021.
• Altuntaş, Mustafa Celil. "Osmanlı Döneminde Hadis İlmi." Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 2018.
• Altuntaş, Mustafa Celil. "Osmanlı Döneminde Hadis İlmi." Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 2018.
• Altuntaş, Mustafa Celil. “Osmanlı İlim Geleneğinde Buhârîhânlık.” Hadis Tetkikleri Dergisi 8:1 (2010): 33-67.
• Altuntaş, Mustafa Celil. “Osmanlı İlim Geleneğinde Buhârîhânlık.” Hadis Tetkikleri Dergisi 8:1 (2010): 33-67.
• Altuntaş, Mustafa Celil. “Süyûtî’nin el-Câmi’u’s-Sağîr’inin Osmanlı Hadis Eğitimindeki Yeri.” Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası (Âlimler, Müesseseler ve Fikrî Eserler) - XVII. Yüzyıl, Ed. Hidayet Aydar ve Ali Fikri Yavuz, içinde 341-365. 1. baskı. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2017.
• Altuntaş, Mustafa Celil. “Süyûtî’nin el-Câmi’u’s-Sağîr’inin Osmanlı Hadis Eğitimindeki Yeri.” Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası (Âlimler, Müesseseler ve Fikrî Eserler) - XVII. Yüzyıl, Ed. Hidayet Aydar ve Ali Fikri Yavuz, içinde 341-365. 1. baskı. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2017.
• Ata, Aysu. “Dizin-Sözlük.” Nehcü’l-Ferādı̇̄s - Uştmahlarnın͡g Açuq Yolı (Cennetlerin Açık Yolu), mlf. Mahmut b. Ali, içinde 2: I-538. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2014.
• Ata, Aysu. “Dizin-Sözlük.” Nehcü’l-Ferādı̇̄s - Uştmahlarnın͡g Açuq Yolı (Cennetlerin Açık Yolu), mlf. Mahmut b. Ali, içinde 2: I-538. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2014.
• Atmaca, Veli. “Tıbb-ı Nebevî Edebiyatının Doğuşu Ve Gelişmesi (Bibliyoğrafya Denemesi).” Hikmet Yurdu 6:11 (2013): 39-74.
• Atmaca, Veli. “Tıbb-ı Nebevî Edebiyatının Doğuşu Ve Gelişmesi (Bibliyoğrafya Denemesi).” Hikmet Yurdu 6:11 (2013): 39-74.
• Ayaz, Kadir. “Zâhid el-Kevserî’nin İcâzetnâmesinde Yer Alan İsnadların Osmanlı Anadolu’sundaki Tarihçesi.” Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 40 (2015): 63-102.
• Ayaz, Kadir. “Zâhid el-Kevserî’nin İcâzetnâmesinde Yer Alan İsnadların Osmanlı Anadolu’sundaki Tarihçesi.” Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 40 (2015): 63-102.
• Aytaç, Bedrettin. Arap Lehçelerindeki Türkçe Kelimeler. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2021.
• Aytaç, Bedrettin. Arap Lehçelerindeki Türkçe Kelimeler. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2021.
• Azizova, Elnure. Hz. Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler. 2. baskı. Ankara: İSAM Yayınları, 2018.
• Balcı, Sezai. Bâbıâli Tercüme Odası. 2. baskı. İstanbul: Libra Kitap, 2018.
• Banarlı, Nihat Sâmi. Türkçenin Sırları. 62. baskı. İstanbul: Kubbealtı Neşriyâtı, 2021.
• Banarlı, Nihat Sâmi. Türkçenin Sırları. 62. baskı. İstanbul: Kubbealtı Neşriyâtı, 2021.
• Başaran, Selman. Hadislerin Türk Atasözlerine Tesiri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları, 1994.
• Başaran, Selman. Hadislerin Türk Atasözlerine Tesiri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları, 1994.
• Bergamalı Kadri. Müyessiretü’l-Ulûm (Giriş-Metin-Sözlük-Terimler Dizini-Tıpkıbasım). Haz. Esra Karabacak. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2002.
• Bergamalı Kadri. Müyessiretü’l-Ulûm (Giriş-Metin-Sözlük-Terimler Dizini-Tıpkıbasım). Haz. Esra Karabacak. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2002.
• Bilgin, Recep. “Kutadgu Bilig’de Hadis Motifleri.” Dinî ve Eğitsel Açıdan Kutadgu Bilig, Ed. Rıdvan Demir ve Ramazan Diler, içinde 1-23. 1. baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2023.
• Bilgin, Recep. “Kutadgu Bilig’de Hadis Motifleri.” Dinî ve Eğitsel Açıdan Kutadgu Bilig, Ed. Rıdvan Demir ve Ramazan Diler, içinde 1-23. 1. baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2023.
• Caferoğlu, Ahmet. Türk Dili Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları, 2019.
• Caferoğlu, Ahmet. Türk Dili Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları, 2019.
• Çap, Sabri. “Alman Oryantalist Georg Friedrich Daumer’in (1800-1875) Hz. Peygamber Hakkındaki Görüşleri ve Manzum Hadis Tercümesi.” Mizanü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi 14 (Haziran 2022): 1-42. https://doi.org/10.47502/mizan.1069739.
• Çap, Sabri. “Alman Oryantalist Georg Friedrich Daumer’in (1800-1875) Hz. Peygamber Hakkındaki Görüşleri ve Manzum Hadis Tercümesi.” Mizanü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi 14 (Haziran 2022): 1-42. https://doi.org/10.47502/mizan.1069739.
• Çap, Sabri. Goldziher Öncesi Oryantalizm ve Hadis. 2. baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 2021.
• Çap, Sabri. Goldziher Öncesi Oryantalizm ve Hadis. 2. baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 2021.
• Çap, Sabri. “Mahmut Muhtar Paşa’nın (1867-1935) Kur’an ve Hadisle İlgili İki Eseri Üzerine.” Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 16:2 (2016): 185-219.
• Çap, Sabri. “Mahmut Muhtar Paşa’nın (1867-1935) Kur’an ve Hadisle İlgili İki Eseri Üzerine.” Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 16:2 (2016): 185-219.
• Çelik, Ali. Halkın Hadis Bilgisi ve Bilgi Kaynakları (Ahmediyye Örneği). 1. baskı. Bursa: Emin Yayınları, 2009.
• Çelik, Ali. Halkın Hadis Bilgisi ve Bilgi Kaynakları (Ahmediyye Örneği). 1. baskı. Bursa: Emin Yayınları, 2009.
• Çelik, Murat. Osmanlı Medreseleri ve Avrupa Üniversiteleri (1450-1600). 2. baskı. İstanbul: Küre Yayınları, 2021.
• Çelik, Murat. Osmanlı Medreseleri ve Avrupa Üniversiteleri (1450-1600). 2. baskı. İstanbul: Küre Yayınları, 2021.
• Çelikan, Serkan. Mecelle’nin Küllî Kaidelerinin Hadislerdeki Dayanakları. 1. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Çelikan, Serkan. Mecelle’nin Küllî Kaidelerinin Hadislerdeki Dayanakları. 1. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Demir, Mustafa. 20. Yüzyılın İlk Yarısında Türkiye’de Hadis Tartışmaları. Konya: Aybil Yayınevi, 2017.
• Demir, Mustafa. 20. Yüzyılın İlk Yarısında Türkiye’de Hadis Tartışmaları. Konya: Aybil Yayınevi, 2017.
• Demir, Mustafa. “Türkçe Hadis Bilim Dili: Literatür Değerlendirmesi.” HADITH 13 (Aralık 2024): 41-80. https://doi.org/10.61218/hadith.1550758.
• Demir, Mustafa. “Türkçe Hadis Bilim Dili: Literatür Değerlendirmesi.” HADITH 13 (Aralık 2024): 41-80. https://doi.org/10.61218/hadith.1550758.
• Demirci, Selim. İslamcı Dergilerde Hadis Tartışmaları: Meseleler, Dönemler ve İsimler. Ed. Büşra Bulut ve Lütfi Sunar. 1. baskı. İstanbul: İLEM Yayınları, 2022.
• Demirci, Selim. İslamcı Dergilerde Hadis Tartışmaları: Meseleler, Dönemler ve İsimler. Ed. Büşra Bulut ve Lütfi Sunar. 1. baskı. İstanbul: İLEM Yayınları, 2022.
• Dığıroğlu, Filiz. “II. Abdülhamid Döneminde Dinî Yayıncılık: İslamî Metinleri Kim Üretir?-I.” History Studies 9:1 (Mart 2017): 85-110. https://doi.org/10.9737/hist.2017.514
• Dığıroğlu, Filiz. “II. Abdülhamid Döneminde Dinî Yayıncılık: İslamî Metinleri Kim Üretir?-I.” History Studies 9:1 (Mart 2017): 85-110. https://doi.org/10.9737/hist.2017.514
• Dığıroğlu, Filiz. “II. Abdülhamid Döneminde Dinî Yayıncılık: İslâmî Metinleri Kim Üretir?-II.” Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 54 (Haziran 2018): 1-44. https://doi.org/10.15370/maruifd.452184
• Dığıroğlu, Filiz. “II. Abdülhamid Döneminde Dinî Yayıncılık: İslâmî Metinleri Kim Üretir?-II.” Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 54 (Haziran 2018): 1-44. https://doi.org/10.15370/maruifd.452184
• Dilâçar, A. Kutadgu Bilig İncelemesi. 5. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• Dilâçar, A. Kutadgu Bilig İncelemesi. 5. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• Dönmez, Mustafa. "Ebû Nuaym el-İsfahânî’nin et-Tıbbu’n-Nebevî İsimli Eserinin Tahkiki." Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2005.
• Dönmez, Mustafa. "Ebû Nuaym el-İsfahânî’nin et-Tıbbu’n-Nebevî İsimli Eserinin Tahkiki." Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2005.
• Eckmann, János. “Çeviri Yazı.” Nehcü’l-Ferādı̇̄s - Uştmahlarnın͡g Açuq Yolı (Cennetlerin Açık Yolu). Nşr. Semih Tezcan ve Hamza Zülfikar, mlf. Mahmut b. Ali, içinde 1:IX-312. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2014.
• Eckmann, János. “Çeviri Yazı.” Nehcü’l-Ferādı̇̄s - Uştmahlarnın͡g Açuq Yolı (Cennetlerin Açık Yolu). Nşr. Semih Tezcan ve Hamza Zülfikar, mlf. Mahmut b. Ali, içinde 1:IX-312. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2014.
• Ercilasun, Ahmet Bican. Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. 21. baskı. Ankara: Akçağ Yayınları, 2020.
• Ercilasun, Ahmet Bican. Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. 21. baskı. Ankara: Akçağ Yayınları, 2020.
• Eren, Hasan. Eren Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü (ETDES). Haz. Şükrü Halûk Akalın. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Eren, Hasan. Eren Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü (ETDES). Haz. Şükrü Halûk Akalın. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Erul, Bünyamin. “Kazan-Tataristan Kütüphanelerindeki Hadise Dair Elyazmaları Üzerine.” Hadis Tetkikleri Dergisi 4:2 (2006): 107-125.
• Erul, Bünyamin. “Kazan-Tataristan Kütüphanelerindeki Hadise Dair Elyazmaları Üzerine.” Hadis Tetkikleri Dergisi 4:2 (2006): 107-125.
• Erul, Bünyamin. “Tatar Alimlerinden Rızaeddin B. Fahreddin (1859-1936) ve Hadisçiliği.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 46/2 (2005): 55-105.
• Erul, Bünyamin. “Tatar Alimlerinden Rızaeddin B. Fahreddin (1859-1936) ve Hadisçiliği.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 46/2 (2005): 55-105.
• Erul, Bünyamin. “Tataristan’da Hadis Mirası.” Volga-Ural Bölgesinde İslam Medeniyeti II. Milletlerarası Sempozyumu Tebliğleri, içinde 273-291. İstanbul: IRCICA, 2008.
• Erul, Bünyamin. “Tataristan’da Hadis Mirası.” Volga-Ural Bölgesinde İslam Medeniyeti II. Milletlerarası Sempozyumu Tebliğleri, içinde 273-291. İstanbul: IRCICA, 2008.
• Fazlıoğlu, İhsan. Akıllı Türk Makul Tarih: İnsan - Tarih Yazıları. Ed. Mehmet Arıkan. 2. baskı. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.
• Fazlıoğlu, İhsan. Akıllı Türk Makul Tarih: İnsan - Tarih Yazıları. Ed. Mehmet Arıkan. 2. baskı. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.
• Fazlıoğlu, İhsan. “Osmanlı Döneminde ‘Bilim’ Alanındaki Türkçe Telif ve Tercüme Eserlerin Türkçe Oluş Nedenleri ve Bu Eserlerin Dil Bilincinin Oluşmasındaki Yeri ve Önemi.” Kutadgubilig: Felsefe - Bilim Araştırmaları Dergisi 3 (Mart 2003): 151-184.
• Fazlıoğlu, İhsan. “Osmanlı Döneminde ‘Bilim’ Alanındaki Türkçe Telif ve Tercüme Eserlerin Türkçe Oluş Nedenleri ve Bu Eserlerin Dil Bilincinin Oluşmasındaki Yeri ve Önemi.” Kutadgubilig: Felsefe - Bilim Araştırmaları Dergisi 3 (Mart 2003): 151-184.
• Fuzûlî. Molla Câmî’nin Kırk Hadis Tercümesi. Nşr. Kemâl Edîb Kürkçüoğlu. 1. baskı. İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2020.
• Fuzûlî. Molla Câmî’nin Kırk Hadis Tercümesi. Nşr. Kemâl Edîb Kürkçüoğlu. 1. baskı. İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2020.
• Göktaş, Recep Gürkan. “Yazıcıoğlu’nun Muhammediyye’si Hakkında Bir Osmanlı Fetvası.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 58:1 (2017): 205-212. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001466
• Göktaş, Recep Gürkan. “Yazıcıoğlu’nun Muhammediyye’si Hakkında Bir Osmanlı Fetvası.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 58:1 (2017): 205-212. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001466
• Gül, Emre. “İlk Türkçe Hutbeler.” Hutbe Kitabı, Ed. Emine Gürsoy Naskali, içinde 131-139. 1. baskı. İstanbul: Kitabevi, 2017.
• Gül, Emre. “İlk Türkçe Hutbeler.” Hutbe Kitabı, Ed. Emine Gürsoy Naskali, içinde 131-139. 1. baskı. İstanbul: Kitabevi, 2017.
• Gül, Recep Emin. “Babanzâde Ahmed Naîm’in Sebîlurreşâd Dergisindeki Hadis Yorumculuğu.” Modern Dönemde Hadis ve Babanzâde Ahmed Naîm, Ed. İbrahim Özcoşar, Ali Karakaş, Fikret Özçelik ve Üsame Bozkurt, içinde 45-63. 1. baskı. İstanbul: Divan Kitap, 2022.
• Gül, Recep Emin. “Babanzâde Ahmed Naîm’in Sebîlurreşâd Dergisindeki Hadis Yorumculuğu.” Modern Dönemde Hadis ve Babanzâde Ahmed Naîm, Ed. İbrahim Özcoşar, Ali Karakaş, Fikret Özçelik ve Üsame Bozkurt, içinde 45-63. 1. baskı. İstanbul: Divan Kitap, 2022.
• Gül, Recep Emin. Coğrafya, Kültür ve Hadis Rivayeti -Sahabe Dönemi-. Ed. Rabia Zahide Temiz. 1. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2022.
• Gül, Recep Emin. Coğrafya, Kültür ve Hadis Rivayeti -Sahabe Dönemi-. Ed. Rabia Zahide Temiz. 1. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2022.
• Gürler, Kadir. “Türk Modernleşme Sürecinde Hadis İlminin Genel Durumu.” İslâmî İlimler Dergisi 2:2 (Güz 2007): 105-122.
• Gürler, Kadir. “Türk Modernleşme Sürecinde Hadis İlminin Genel Durumu.” İslâmî İlimler Dergisi 2:2 (Güz 2007): 105-122.
• Hacıoğlu, Nejla. “Osmanlı Döneminde Neşredilmiş Türkçe Hadis Eserleri Üzerine.” Hadis Tetkikleri Dergisi 14:1 (2016): 99-115.
• Hacıoğlu, Nejla. “Osmanlı Döneminde Neşredilmiş Türkçe Hadis Eserleri Üzerine.” Hadis Tetkikleri Dergisi 14:1 (2016): 99-115.
• Hansu, Hüseyin. “Babanzâde Ahmet Naim (1972-1934) ve Sırât-ı Müstakîm Mecmuasındaki Hadis Tercümeleri.” İslam’ı Uyandırmak: Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e İslamcı Düşünce ve Dergiler, Ed. Lütfi Sunar, içinde 1: 104-120. 4 c. 1. baskı. İstanbul: İLEM Yayınları, 2018.
• Hansu, Hüseyin. “Babanzâde Ahmet Naim (1972-1934) ve Sırât-ı Müstakîm Mecmuasındaki Hadis Tercümeleri.” İslam’ı Uyandırmak: Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e İslamcı Düşünce ve Dergiler, Ed. Lütfi Sunar, içinde 1: 104-120. 4 c. 1. baskı. İstanbul: İLEM Yayınları, 2018.
• Hatiboğlu, İbrahim. “Osmanlı Aydınlarınca Dozy’nin Târîh-i İslâmiyyet’ine Yöneltilen Tenkitler.” İslâm Araştırmaları Dergisi 3 (1999): 197-213.
• Hatiboğlu, İbrahim. “Osmanlı Aydınlarınca Dozy’nin Târîh-i İslâmiyyet’ine Yöneltilen Tenkitler.” İslâm Araştırmaları Dergisi 3 (1999): 197-213.
• Hersekli Mehmed Kâmil. Meṭāliʿu’n-Nucūm. 2 c. Dersaʿādet: Maḥmūd Bey Maṭbaʿası, 1307.İbn Haldun. Mukaddime. Haz. Süleyman Uludağ. 2 c. 9. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2013.
• Hersekli Mehmed Kâmil. Meṭāliʿu’n-Nucūm. 2 c. Dersaʿādet: Maḥmūd Bey Maṭbaʿası, 1307.İbn Haldun. Mukaddime. Haz. Süleyman Uludağ. 2 c. 9. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2013.
• İmamoğlu, Abdullah Taha. “I. Dünya Savaşı’na Bibliyografik Bir Katkı: Osmanlı’da Cihad Risaleleri.” Savaş Tarihi Araştırmaları Uluslararası Kongresi: 100. Yılında 1. Dünya Savaşı ve Mirası 6-8 Kasım 2014 Bildiriler, Ed. Halil Çetin ve Lokman Erdemir, içinde 1:151-179. 2 c. Çanakkale: Çanakkale Valiliği Yayınları, 2015.
• İmamoğlu, Abdullah Taha. “I. Dünya Savaşı’na Bibliyografik Bir Katkı: Osmanlı’da Cihad Risaleleri.” Savaş Tarihi Araştırmaları Uluslararası Kongresi: 100. Yılında 1. Dünya Savaşı ve Mirası 6-8 Kasım 2014 Bildiriler, Ed. Halil Çetin ve Lokman Erdemir, içinde 1:151-179. 2 c. Çanakkale: Çanakkale Valiliği Yayınları, 2015.
• İshâk b. Murâd, Geredeli. Edviye-i Müfrede (Metin - Sözlük). Haz. Mustafa Canpolat ve Zafer Önler. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• İshâk b. Murâd, Geredeli. Edviye-i Müfrede (Metin - Sözlük). Haz. Mustafa Canpolat ve Zafer Önler. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• Kaplan, Mehmet. Şiir Tahlilleri 1 - Tanzimat’tan Cumhuriyet’e. 2 c. 41. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2020.
• Kara, İsmail. Bir Felsefe Dili Kurmak Modern Felsefe ve Bilim Terimlerinin Türkiye’ye Girişi. 3. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2012.
• Kara, İsmail. Bir Felsefe Dili Kurmak Modern Felsefe ve Bilim Terimlerinin Türkiye’ye Girişi. 3. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2012.
• Kara, İsmail. “İslâm Düşüncesinde Paradigma Değişimi: Hem Batılılaşalım Hem de Müslüman Kalalım.” Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce. 1:235-264. 5. baskı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2003.
• Kara, İsmail. “İslâm Düşüncesinde Paradigma Değişimi: Hem Batılılaşalım Hem de Müslüman Kalalım.” Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce. 1:235-264. 5. baskı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2003.
• Kara, Mehmet. “Kutadgu Bilig’de Kur’ân ve Hadisin Tesiri.” Türk Dünyası Araştırmaları 72 (Haziran 1991): 49-85.
• Karacabey, Salih. “Osmanlı Medreselerinin Son Döneminde Hadis Öğretimi.” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8:1 (1999): 149-169.
• Karahan, Abdülkadir. İslâm-Türk Edebiyatında Kırk Hadîs - Toplama, Tercüme ve Şerhleri. 2. baskı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
• Karahan, Abdülkadir. İslâm-Türk Edebiyatında Kırk Hadîs - Toplama, Tercüme ve Şerhleri. 2. baskı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
• Karal, Enver Ziya. “Osmanlı Tarihinde Türk Dili Sorunu (Tarih Açısından Bir Açıklama)”. Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, içinde 7-96. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1978.
• Karal, Enver Ziya. “Osmanlı Tarihinde Türk Dili Sorunu (Tarih Açısından Bir Açıklama)”. Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, içinde 7-96. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1978.
• Karauğuz, Ahmet Melih. Profilinde Stalk İzi Var - Yeni Medya Yazıları. 1. baskı. İstanbul: Manolya Yayınları, 2018.
• Kartal, Alparslan. II. Meşrutiyet Dönemi Huzur Derslerinde Hadis (Vildan Fâik Efendi’nin Mevâizu’l-Hisân’ı Özelinde). 2. baskı. Ankara: Sonçağ Akademi, 2021.
• Kâşgarlı Mahmud. Dîvânu Lugâti’t-Türk (Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin). Haz. Ahmet B. Ercilasun ve Ziyat Akkoyunlu. 4. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Kâşgarlı Mahmud. Dîvânu Lugâti’t-Türk (Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin). Haz. Ahmet B. Ercilasun ve Ziyat Akkoyunlu. 4. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Kazan, Ramazan. İbn Dureyd’in “el-Muctenâ” Adlı Eserindeki Hz. Peygamber’in Vecizeleri ve Edebî Özellikleri. 3. baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2013.
• Kazan, Ramazan. İbn Dureyd’in “el-Muctenâ” Adlı Eserindeki Hz. Peygamber’in Vecizeleri ve Edebî Özellikleri. 3. baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2013.
• Kırbaşoğlu, Mehmet Hayri. Sünneti Çağa Taşımak -Sünnet ve Hadisi Anlama ve Yorumlamada Yöntem-. 1. baskı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2021.
• Kırbaşoğlu, Mehmet Hayri. Sünneti Çağa Taşımak -Sünnet ve Hadisi Anlama ve Yorumlamada Yöntem-. 1. baskı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2021.
• Kırımsoy Kucur, Deniz. "Bilim Dili ve Oluşumu (Almanca ve Türkçe Özelinde.)" Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 1999.
• Kırımsoy Kucur, Deniz. "Bilim Dili ve Oluşumu (Almanca ve Türkçe Özelinde.)" Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 1999.
• Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “II. Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Aydınlarının Hadis Müktesebatını Târîh-i İslâmiyyet’e Yönelik Kaleme Alınan Reddiyeler Üzerinden Okumak.” Osmanlı’da İlm-i Hadis, Ed. Zekeriya Güler, Bekir Kuzudişli ve Mustafa Celil Altuntaş, içinde 367-383. 1. baskı. İstanbul: İSAR Yayınları, 2020.
• Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “II. Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Aydınlarının Hadis Müktesebatını Târîh-i İslâmiyyet’e Yönelik Kaleme Alınan Reddiyeler Üzerinden Okumak.” Osmanlı’da İlm-i Hadis, Ed. Zekeriya Güler, Bekir Kuzudişli ve Mustafa Celil Altuntaş, içinde 367-383. 1. baskı. İstanbul: İSAR Yayınları, 2020.
• Kırış, Şemsettin. “Hz. Peygamber’in Tatbikatında Bulunan 'Dindarlık Esaslı Sosyalleşme' Üzerine Bir İnceleme.” Turkish Studies: Comparative Religious Studies 16:4 (2021): 511-525.
• Kırış, Şemsettin. “Hz. Peygamber’in Tatbikatında Bulunan 'Dindarlık Esaslı Sosyalleşme' Üzerine Bir İnceleme.” Turkish Studies: Comparative Religious Studies 16:4 (2021): 511-525.
• Koçyiğit, Tahsin. Hz. Peygamber’in Gündelik Hayatı “Hurma Deri Deve” -Medine Dönemine Dair Bir Mikro Tarihçilik Denemesi-. 1. baskı. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2016.
• Koçyiğit, Tahsin. Hz. Peygamber’in Gündelik Hayatı “Hurma Deri Deve” -Medine Dönemine Dair Bir Mikro Tarihçilik Denemesi-. 1. baskı. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2016.
• Kormuşin, Igor Valentinoviç. Yenisey Eski Türk Mezar Yazıtları - Metinler ve İncelemeler. Çev. Rysbek Alimov. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2017.
• Kormuşin, Igor Valentinoviç. Yenisey Eski Türk Mezar Yazıtları - Metinler ve İncelemeler. Çev. Rysbek Alimov. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2017.
• Levend, Agâh Sırrı. Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. 5. baskı. Ankara: Dil Derneği Yayınları, 2023.
• Levend, Agâh Sırrı. Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. 5. baskı. Ankara: Dil Derneği Yayınları, 2023.
• Macit, Yunus. Osmanlı İmparatorluğu Gerileme Döneminde Hadis Çalışmaları (1699-1876). 1. baskı. Rize: Karadeniz Basın Yayın, 2006.
• Macit, Yunus. Osmanlı İmparatorluğu Gerileme Döneminde Hadis Çalışmaları (1699-1876). 1. baskı. Rize: Karadeniz Basın Yayın, 2006.
• Martı, Huriye. Birgivî Mehmed Efendi: Hayatı, Fikir Dünyası ve Hadisçiliği. 1. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Martı, Huriye. Birgivî Mehmed Efendi: Hayatı, Fikir Dünyası ve Hadisçiliği. 1. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Mehmed b. Pīr Ali Birgivī - Mehmed b. Mustafa el-Akkirmānī, Burhānu’l-Muttaḳīn Terceme-i Ḥadīs̠-i Erbaʿīn. Çev. Mustafa Cemʿî. 2 c. İstanbul: Şeyḫ Yaḥyā Efendi Matbaası, 1290.
• Mehmed b. Pīr Ali Birgivī - Mehmed b. Mustafa el-Akkirmānī, Burhānu’l-Muttaḳīn Terceme-i Ḥadīs̠-i Erbaʿīn. Çev. Mustafa Cemʿî. 2 c. İstanbul: Şeyḫ Yaḥyā Efendi Matbaası, 1290.
• Mehmed Ârif. Biñ Bir Ḥadīs̠-i Şerīf Şerḥi. 2. baskı. Ḳāhira: Cerīde Matbaası, 1325.
• Mehmed Ârif. Biñ Bir Ḥadīs̠-i Şerīf Şerḥi. 2. baskı. Ḳāhira: Cerīde Matbaası, 1325.
• Mehmed Sâdık. Üss-i Lisân-ı Türkî. Haz. Recep Toparlı ve Ali Ilgın. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2022.
• Mehmed Sâdık. Üss-i Lisân-ı Türkî. Haz. Recep Toparlı ve Ali Ilgın. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2022.
• Mehmet Rıfat, Manastırlı. Mükemmel Osmanlı Sarfı. Haz. Ferhat Tamkoç. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013.
• Mehmet Rıfat, Manastırlı. Mükemmel Osmanlı Sarfı. Haz. Ferhat Tamkoç. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013.
• Mertoğlu, M. Suat. “Türkçe Kur’an Tartışmaları ve Mısır’a Yansıması.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 19:38 (2021): 861-912.
• Mertoğlu, M. Suat. “Türkçe Kur’an Tartışmaları ve Mısır’a Yansıması.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 19:38 (2021): 861-912.
• Muallim Naci. Istılâhât-ı Edebiyye. Haz. M. A. Yekta Saraç. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2017.
• Muallim Naci. Istılâhât-ı Edebiyye. Haz. M. A. Yekta Saraç. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2017.
• Mütercim Âsım Efendi. el-Okyânûsu’l-Basît fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît - Kâmûsu’l-Muhît Tercümesi. Ed. Mustafa Koç. Haz. Mustafa Koç ve Eyyüp Tanrıverdi. 6 c. 1. baskı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Mütercim Âsım Efendi. el-Okyânûsu’l-Basît fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît - Kâmûsu’l-Muhît Tercümesi. Ed. Mustafa Koç. Haz. Mustafa Koç ve Eyyüp Tanrıverdi. 6 c. 1. baskı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Ortaylı, İlber. İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. 42. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2015.
• Ortaylı, İlber. İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. 42. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2015.
• Okiç, M. Tayyib. “Hadîste Tercüman.” Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 14 (1966): 27-52.
• Okiç, M. Tayyib. “Hadîste Tercüman.” Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 14 (1966): 27-52.
• Öksüz, Yusuf Ziya. Türkçenin Sadeleşme Tarihi Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi. 3. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• Öksüz, Yusuf Ziya. Türkçenin Sadeleşme Tarihi Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi. 3. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• Özafşar, Mehmet Emin. Hadis ve Kültür Yazıları. 2. baskı. Ankara: Otto, 2015.
• Özafşar, Mehmet Emin. Hadis ve Kültür Yazıları. 2. baskı. Ankara: Otto, 2015.
• Özdemir, Mustafa. Anadolu Toplumsallığında Dinî Metin ve İrfan Görüngüleri - Bir Sosyal Gerçeklik Okuma Denemesi. 1. baskı. Konya: Çimke Yayınevi, 2022.
• Özdemir, Mustafa. Anadolu Toplumsallığında Dinî Metin ve İrfan Görüngüleri - Bir Sosyal Gerçeklik Okuma Denemesi. 1. baskı. Konya: Çimke Yayınevi, 2022.
• Özkan, Mustafa. “Tarihî Perspektiften Bilim Dili Olarak Türkçe.” İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 33:33 (2005): 141-158.
• Özkan, Mustafa. “Tarihî Perspektiften Bilim Dili Olarak Türkçe.” İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 33:33 (2005): 141-158.
• Özşenel, Mehmet. “Sahîh-i Buhârî Neşirleri: Sehârenpûrî ile II. Abdülhamid Neşrinin Karşılaştırılması.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11:21 (2013): 457-484.
• Özşenel, Mehmet. “Sahîh-i Buhârî Neşirleri: Sehârenpûrî ile II. Abdülhamid Neşrinin Karşılaştırılması.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11:21 (2013): 457-484.
• Öztoprak, Nihat. Klâsik Türk Edebiyatı’nda Manzum Yüz Hadîsler. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 1993.
• Öztürk, Kadir. Anadolu Kültürünün Dinî Temelleri - Sünnetin Türk-İslam Kültürü Üzerindeki Etkileri. 1. baskı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2023.
• Özvar, Erol. “Osmanlı Dünyasında Yazma Eser Üretkenliği.” Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası (Âlimler, Müesseseler ve Fikrî Eserler) - XVII. Yüzyıl, Ed. Hidayet Aydar ve Ali Fikri Yavuz, içinde 19-44. 1. baskı. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2017.
• Özvar, Erol. “Osmanlı Dünyasında Yazma Eser Üretkenliği.” Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası (Âlimler, Müesseseler ve Fikrî Eserler) - XVII. Yüzyıl, Ed. Hidayet Aydar ve Ali Fikri Yavuz, içinde 19-44. 1. baskı. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2017.
• Palabıyık, Abdülkadir. "Hadis Açısından İlk Devir İslâmî Türk Edebiyatı Eserleri Üzerinde Bir İnceleme (Başlangıçtan XIII. Yüzylı Sonlarına Kadar)." Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 1991.
• Palabıyık, Abdülkadir. "Hadis Açısından İlk Devir İslâmî Türk Edebiyatı Eserleri Üzerinde Bir İnceleme (Başlangıçtan XIII. Yüzylı Sonlarına Kadar)." Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 1991.
• Palabıyık, Abdülkadir. “Hadisleri Açısından Atabetü’l-Hakâyık Üzerine Bir İnceleme.” Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (1999): 125-146.
• Palabıyık, Abdülkadir. “Hadisleri Açısından Atabetü’l-Hakâyık Üzerine Bir İnceleme.” Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (1999): 125-146.
• Porzig, Walter. Dil Denen Mucize: Dil Bilimin Araştırma Konuları, Yöntemleri ve Ulaştığı Sonuçlar. Çev. Vural Ülkü. 4. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2018.
• Porzig, Walter. Dil Denen Mucize: Dil Bilimin Araştırma Konuları, Yöntemleri ve Ulaştığı Sonuçlar. Çev. Vural Ülkü. 4. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2018.
• Redhouse, James W. Müntahabât-ı Lügât-i Osmâniyye. Haz. Recep Toparlı, Betül Eyövge Yılmaz ve Yaşar Yılmaz. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• Redhouse, James W. Müntahabât-ı Lügât-i Osmâniyye. Haz. Recep Toparlı, Betül Eyövge Yılmaz ve Yaşar Yılmaz. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
• Sandıkçı, S. Kemal. Sahîh-i Buhârî Üzerine Yapılan Çalışmalar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
• Sandıkçı, S. Kemal. Sahîh-i Buhârî Üzerine Yapılan Çalışmalar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
• Seyhan, Ahmet Emin. Hadislerde Kıyâmet Alâmetleri (Envâru’l-Âşikîn Örneğinde). 1. baskı. Isparta: Tuğra Ofset, 2006.
• Seyhan, Ahmet Emin. Hadislerde Kıyâmet Alâmetleri (Envâru’l-Âşikîn Örneğinde). 1. baskı. Isparta: Tuğra Ofset, 2006.
• Sezgin, Fatin. Türkçede Batı Kaynaklı Kelimelerin Yoğunluğu: Yabancılaşan Türkçe. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2019.
• Sezgin, Fatin. Türkçede Batı Kaynaklı Kelimelerin Yoğunluğu: Yabancılaşan Türkçe. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2019.
• Sofuoğlu, M. Cemal. “Kur’ân ve Hadis Kültürünün Kutadgu Bilig’teki İzleri.”Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (1989): 127-180.
• Sofuoğlu, M. Cemal. “Kur’ân ve Hadis Kültürünün Kutadgu Bilig’teki İzleri.”Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (1989): 127-180.
• Söylemez, İdris. "Türk-İslam Edebiyatında Manzum Kırk Hadisler (İnceleme-Metin)." Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, 2017.
• Söylemez, İdris. "Türk-İslam Edebiyatında Manzum Kırk Hadisler (İnceleme-Metin)." Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, 2017.
• Süleyman Hüsnü Paşa. İlm-i Sarf-ı Türkî (Türkçe Yapı Bilgisi). Haz. Recep Toparlı ve Dilek Yücel. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2018.
• Süleyman Hüsnü Paşa. İlm-i Sarf-ı Türkî (Türkçe Yapı Bilgisi). Haz. Recep Toparlı ve Dilek Yücel. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2018.
• es-Suyūṭī, Ebu’l-Faḍl Celāluddīn ʿAbdurraḥmān b. Ebī Bekr. el-Cāmiʿu’ṣ-Ṣaġīr. 2. baskı. Beyrūt: Dāru’l-Kutubi’l- ʿİlmiyye, 1425/2004.
• es-Suyūṭī, Ebu’l-Faḍl Celāluddīn ʿAbdurraḥmān b. Ebī Bekr. el-Cāmiʿu’ṣ-Ṣaġīr. 2. baskı. Beyrūt: Dāru’l-Kutubi’l- ʿİlmiyye, 1425/2004.
• Şehbenderzâde Ahmed Hilmi. Tārīḫ-i İslām. Nşr. Ḥuseyin Ḥusnī. 2 c. 1. baskı. Ḳusṭanṭīniyye: Ḥikmet Matbaası, 1326-1327.
• Şehbenderzâde Ahmed Hilmi. Tārīḫ-i İslām. Nşr. Ḥuseyin Ḥusnī. 2 c. 1. baskı. Ḳusṭanṭīniyye: Ḥikmet Matbaası, 1326-1327.
• Şenburç, Muhammed Masum. “Cumhuriyet Türkiyesi’nde Türkçe Telif Edilmiş Hadis Usûlü Eserleri.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11/21 (2013): 89-111.
• Şenburç, Muhammed Masum. “Cumhuriyet Türkiyesi’nde Türkçe Telif Edilmiş Hadis Usûlü Eserleri.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11/21 (2013): 89-111.
• Şemseddin Sâmi. Ḳāmûs-ı Türkī tıpkıbasım. Nşr. Ahmed Cevdet. Dersaʿādet: İḳdām Matbaası, 1317.
• Şemseddin Sâmi. Ḳāmûs-ı Türkī tıpkıbasım. Nşr. Ahmed Cevdet. Dersaʿādet: İḳdām Matbaası, 1317.
• Şirin, Hatice. Eski Türk Yazıtları Söz Varlığı İncelemesi. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Şirin, Hatice. Eski Türk Yazıtları Söz Varlığı İncelemesi. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Şişman, Adnan. Tanzimat Döneminde Fransa’ya Gönderilen Osmanlı Öğrencileri (1839-1876). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2004.
• Şişman, Adnan. Tanzimat Döneminde Fransa’ya Gönderilen Osmanlı Öğrencileri (1839-1876). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2004.
• Tâhir Ken’ân. Kavâid-i Lisân-ı Türkî. Haz. Leyla Karahan ve Ülkü Görsoy. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2004.
• Tâhir Ken’ân. Kavâid-i Lisân-ı Türkî. Haz. Leyla Karahan ve Ülkü Görsoy. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2004.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. Beş Şehir. 56. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2022.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. Beş Şehir. 56. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2022.
• Timurtaş, Faruk Kadri. “Şemseddin Sâmi ve Kâmûs-ı Türkî.” Kâmūs-ı Türkī, mlf. Şemseddin Sâmi, içinde 5-16. 10. baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2001.
• Timurtaş, Faruk Kadri. “Şemseddin Sâmi ve Kâmûs-ı Türkî.” Kâmūs-ı Türkī, mlf. Şemseddin Sâmi, içinde 5-16. 10. baskı. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2001.
• et-Tirmiẕī, Ebū ʿĪsā Muḥammed b. ʿĪsā. es-Sunen. Nşr. Beşşār ʿAvvād Maʿrūf. 6 c. Beyrūt: Dāru’l-Ġarbi’l-İslāmī, 1998.
• et-Tirmiẕī, Ebū ʿĪsā Muḥammed b. ʿĪsā. es-Sunen. Nşr. Beşşār ʿAvvād Maʿrūf. 6 c. Beyrūt: Dāru’l-Ġarbi’l-İslāmī, 1998.
• Toprak, Mehmet Sait. “Ali b. Osman Siracüddin el-Ûşî’nin Hadisçiliği ve Hadis Bilimindeki Yeri.” Uluslararası Ali b. Osman el-Ûşî Sempozyumu Bildirileri, Ed. Ferhat Gökçe, içinde 491-518. Bişkek: Türkiye Diyanet Vakfı Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2018.
• Toprak, Mehmet Sait. “Ali b. Osman Siracüddin el-Ûşî’nin Hadisçiliği ve Hadis Bilimindeki Yeri.” Uluslararası Ali b. Osman el-Ûşî Sempozyumu Bildirileri, Ed. Ferhat Gökçe, içinde 491-518. Bişkek: Türkiye Diyanet Vakfı Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2018.
• Toprak, Mehmet Sait. "Hadîste Derlemecilik Devrinin Başlaması ve Ûşî’nin Nisâb’ül-Ahbâr’ı." Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2005.
• Toprak, Mehmet Sait. "Hadîste Derlemecilik Devrinin Başlaması ve Ûşî’nin Nisâb’ül-Ahbâr’ı." Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2005.
• Tuğlu, Nuri. Türk Kültüründe Hadis. 2. baskı. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2017.
• Tuğlu, Nuri. Türk Kültüründe Hadis. 2. baskı. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2017.
• Tuna, Osman Nedim. Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ile Türk Dilinin Yaşı Meselesi. 3. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Tuna, Osman Nedim. Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ile Türk Dilinin Yaşı Meselesi. 3. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Ülken, Hilmi Ziya. Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. Ed. Rûken Kızıler. 3. baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.
• Ülken, Hilmi Ziya. Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. Ed. Rûken Kızıler. 3. baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.
• Ülken, Hilmi Ziya. Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü (İslam Medeniyetinde Tercümeler ve Tesirleri). Ed. Rûken Kızıler. 2. baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Ülken, Hilmi Ziya. Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü (İslam Medeniyetinde Tercümeler ve Tesirleri). Ed. Rûken Kızıler. 2. baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Yāḳūt el-Ḥamevī, Ebū ʿAbdillāh. Muʿcemu’l-Buldān. 7 c. 2. baskı. Beyrūt: Dāru Ṣādır, 1995.
• Yāḳūt el-Ḥamevī, Ebū ʿAbdillāh. Muʿcemu’l-Buldān. 7 c. 2. baskı. Beyrūt: Dāru Ṣādır, 1995.
• Yardım, Ali. Hadis Kıvılcımları: Şihâbü’l-Ahbâr Tercümesi. 3. baskı. İstanbul: Damla Yayınevi, 2016.
• Yardım, Ali. Hadis Kıvılcımları: Şihâbü’l-Ahbâr Tercümesi. 3. baskı. İstanbul: Damla Yayınevi, 2016.
• Yeşil, Mahmut. Vaaz Edebiyatında Hadisler. 2. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Yeşil, Mahmut. Vaaz Edebiyatında Hadisler. 2. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Yıldırım, Ahmet. Hoca Ahmed Yesevî’nin Hadis Kültürü. 1. baskı, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2012.
• Yıldırım, Ahmet. Hoca Ahmed Yesevî’nin Hadis Kültürü. 1. baskı, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2012.
• Yıldız, Fahreddin. “İslâmî İlimler, Divan Edebiyatı ve Tasavvuf Geleneğindeki Yeriyle Tarihten Günümüze Popüler Hadis Kitapları: Kırk Hadisler.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11:21 (2013): 407-455.
• Yıldız, Fahreddin. “İslâmî İlimler, Divan Edebiyatı ve Tasavvuf Geleneğindeki Yeriyle Tarihten Günümüze Popüler Hadis Kitapları: Kırk Hadisler.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11:21 (2013): 407-455.
• Yılmaz, Ahmet. "Kâdî İyâz’ın Kitâbü’ş-Şifâ Adlı Eseri ve Osmanlı’da Şifâhânlık Geleneği." Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2015.
• Yılmaz, Ahmet. "Kâdî İyâz’ın Kitâbü’ş-Şifâ Adlı Eseri ve Osmanlı’da Şifâhânlık Geleneği." Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2015.
• Yüceer, Mustafa. “Hadis Şerh Geleneğinde Manzûmeler: Buhârî’nin es-Sahîh’ine Dair Türkçe Bin Ehâdîs Şerhi.” Diyanet İlmî Dergi 60:1 (2024): 77-102. https://doi.org/10.61304/did.1376365
• Yüceer, Mustafa. “Hadis Şerh Geleneğinde Manzûmeler: Buhârî’nin es-Sahîh’ine Dair Türkçe Bin Ehâdîs Şerhi.” Diyanet İlmî Dergi 60:1 (2024): 77-102. https://doi.org/10.61304/did.1376365
• Yüceer, Mustafa. “Kullandığı Rivayetler ve Kaynakları Açısından Kerderli Mahmud’un Nehcü’l-Ferâdîs Adlı Eseri.” Orta Asya’dan Anadolu’ya İlmin Yolculuğu, Ed. Yakup Koçyiğit ve Aiitmamat Kariev, içinde 333-348. Karabük: Karabük Üniversitesi Yayınları, 2021.
• Yüceer, Mustafa. “Kullandığı Rivayetler ve Kaynakları Açısından Kerderli Mahmud’un Nehcü’l-Ferâdîs Adlı Eseri.” Orta Asya’dan Anadolu’ya İlmin Yolculuğu, Ed. Yakup Koçyiğit ve Aiitmamat Kariev, içinde 333-348. Karabük: Karabük Üniversitesi Yayınları, 2021.
• Yüceer, Mustafa. “Metinlerarasılık Perspektifinde Anlam Değişimi: Hadislerin Şiirde İktibası.” 6. Uluslararası İnsan, Toplum ve Sürdürülebilir Kalkınma Araştırmaları Sempozyumu Tam Metinler Kitabı, içinde 11:2730-2743. Rize: Recent Academic Studies, 2023.
• Yüceer, Mustafa. “Metinlerarasılık Perspektifinde Anlam Değişimi: Hadislerin Şiirde İktibası.” 6. Uluslararası İnsan, Toplum ve Sürdürülebilir Kalkınma Araştırmaları Sempozyumu Tam Metinler Kitabı, içinde 11:2730-2743. Rize: Recent Academic Studies, 2023.
• Yüceer, Mustafa. Osmanlı Manzum Hadis Edebiyatı. 1. baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Ahmet Cevdet Paşa’nın Dil Bilgisi (Kavâ‘id) Kitapları (İnceleme - Metinler - Terimler Dizini - Tıpkıbasımlar). Haz. Nevzat Özkan. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Karahanlı Türkçesinde İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası, Giriş-Metin-Notlar-Dizin) Tıpkıbasım. Haz. Aysu Ata. 3. baskı. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2019.
• Karahanlı Türkçesinde İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası, Giriş-Metin-Notlar-Dizin) Tıpkıbasım. Haz. Aysu Ata. 3. baskı. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2019.
• Orhon Yazıtları (Tıpkıbasım). Haz. Talat Tekin. 6. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Orhon Yazıtları (Tıpkıbasım). Haz. Talat Tekin. 6. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2020.
• Satıraltı Tercümeli Fıkıh Kitabı (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbaskı). Haz. Yakup Karasoy. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2017.
• Satıraltı Tercümeli Fıkıh Kitabı (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbaskı). Haz. Yakup Karasoy. 1. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2017.
• “Sultan Fatih’in Şahsî Kitaplığı” Yazma Eserler Sergisi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2022.
• “Sultan Fatih’in Şahsî Kitaplığı” Yazma Eserler Sergisi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2022.
• Şemseddin Sami ve Nev-Usûl Sarf-ı Türkî. Haz. Furkan Hamit. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2018.
• Şemseddin Sami ve Nev-Usûl Sarf-ı Türkî. Haz. Furkan Hamit. 2. baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2018.