Leonid Solovyov’un “Huzur Bozan Nasreddin” Adlı Eseri Bağlamında Doğu Toplumu

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 36, 196 - 204, 20.09.2023

İmge Kına

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1272432

Öz

Folklorun önemli öğelerinden olan sözlü anlatılar, efsaneler, mitler, fıkralar ve masallar nesiller boyu kulaktan kulağa aktarılmanın yanı sıra toplumun deneyimlerini ve özünü yansıtmakla da önem arz ederler. Folklorun görevi, bu deneyimleri paylaşmanın dışında bu deneyimlerin toplumda yanlış giden düzen sorunlarına karşı halkı bilinçlendirmesiyle ve folklorda geçen karakterleri örnek göstermesiyle bağlantılıdır. Doğu’nun önemli folklorik figürlerinden olan Nasreddin Hoca’ya dair anlatılar, tüm dünya edebiyatlarında olduğu gibi Rus edebiyatında da ilgi çekici bir noktadadır. Pek çok yazar eserlerinde bir Doğu kahramanı olarak görülen Nasreddin Hoca hakkındaki görüşlerini, onun fıkraları ve nesillerce aktarılan çeşitli hikâyeleri aracılığıyla Rus dünyasına sunar. Bu bağlamda Doğu’yu yakından tanıyan ve Doğu toplumu, gelenekleri ve folkloruna hâkim olan Leonid Solovyov’un “Nasreddin Hoca Masalları”nın ikilemesi olan “Huzur Bozan Nasreddin” adlı çalışması da Rus edebiyatında Nasreddin Hoca adına yapılan ve onu eserlerinde ana karakter konumuna yükselten önemli bir eser olarak görülür. Nasreddin Hoca’nın yüzyıllardır bilinen zekâsı, dürüstlüğü, zulme uğrayan insanlar için gösterdiği mücadelesi, düzen karşıtlığı ve düzeni bozmak adına gösterdiği düzenbazlığı ile Solovyov’un eserinin temelini oluşturur. Solovyov’un gözünden Doğu halkının bir nevi kahramanı olarak addedilen Nasreddin Hoca’nın memleketi olan Buhara halkını kötülükten kurtarması, despotizm ve vergi ödemelerine tabi tutulan Doğu toplumunun yapısı, çalışmamızın konusunu oluşturur.

Anahtar Kelimeler

Nasreddin Hoca, Solovyov, Rus edebiyatı, Doğu toplumu, folklor

Восточное Общество В Контексте Произведение Леонида Соловьева "Возмутитель Спокойствия"

Öz

Устные рассказы, легенды, мифы, анекдоты и сказки, которые являются важными элементами фольклора, передаваемые из уст в уста, важны тем, что они отражают опыт и сущность общества. Задача фольклора, не только делиться этим опытом, но и осведомлять людей о проблемах общественного порядка и показывает персонажей фольклора в качестве примера. Рассказы о Ходже Насреддине, одного из важных фольклорных фигур Востока, занимают интересное место, как и во всей мировой литературе, так и в русской. Многие писатели представляют русскому миру свои взгляды на насреддина ходжа, которого в них произведениях считают восточным героем, через его анектоды и различные рассказы, передаваемые из поколения в покеление. В этом контексте роман “Возмутитель спокойствия” из дилогии “Повесть о Ходже Насреддине” также Леонида Соловьева, хорошо знающего Восток, его общество, традиции и фольклор, является важным произведением в русской литературе, которое ставит Ходжа Насреддина на позицию главного героя. Основой повести Соловьева является ум и честность Насреддина, его борьба за справедливость, и его хитрости, направленные на порядок и его нарушения. Темой нашей работы являются: Ходжа Насреддин, которого Соловьев считает своего рода героем восточного народа, спасение жителей Бухары, родного города Насреддина, от зла, а также структура восточного общества, подвергавшегося деспотизму и вынужденной уплате налогов.

Anahtar Kelimeler

Ходжа Насреддин, Соловьев, русская литература, восточное общество, фольклор

Eastern Society in the Context of Leonid Solovyov's Work "The Tale of Hodja Nasreddin: Disturber of the Peace"

Öz

Oral narratives, legends, myths, anecdotes, and tales, which are important elements of folklore, are important in reflecting the experiences and essence of society as well as being transmitted from ear to ear for generations. The task of folklore, apart from sharing these experiences, is related to raising awareness among the public against the problems of order in society and showing the characters in folklore as an example. The narratives about Nasreddin Hodja, one of the most significant Eastern folklore figures, are an interesting topic in both Russian and world literature. Many writers use Nasreddin Hodja’s anecdotes and stories that have been handed down through the generations to share their perspectives on the Russian world with this figure, who is portrayed as an Eastern hero in their works. In this context, “Nasreddin Hodja Tales,” which has been rewritten by Leonid Solovyov, who has expertise in Eastern culture and has an in-depth knowledge of Eastern society, traditions, and folklore, is viewed as a significant work in Russian literature, made on behalf of Nasreddin Hodja and elevating him to the position of the main character in his works. The foundation of Solovyov’s work is Nasreddin Hodja’s intelligence, which has been well-known for ages, honesty, fight for the oppressed, hostility to the order, and deception to overthrow the authority. Our study is focused on Nasreddin Hodja, who is seen by Solovyov as a sort of hero of the Eastern people for freeing his hometown of Bukhara’s inhabitants from evil and the structure of the Eastern society, which was subject to authoritarianism and taxation.

Anahtar Kelimeler

Nasreddin Hodja, Solovyov, Russian literature, Eastern society, folklore

Kaynakça

• Almasovna, Ş. 2021. “Оbraz Hodji Nasreddina Kak İstoçnik Duhovno-Nravstvennogo Vospitaniya Molodöji”. Toşkent: Materialı respublikanskoy 27- mejdistsipliannoy onlayn konferentsii na temu “Nauçno-praktiçeskie issledovaniya v Uzbekistane” Çast-7:31-33. Kupriyanov, B. V. 2012. “Sotsializatsiya i Vospitaniye v Usloviyah Vostoçnoy Despotii”. Берегия Но 1 (12): 144-152. Popov, Е. А. 2014. “Hodja Nasreddin i Ostap Bender: Obraz Trikstera v Sovetskoy literature”. Yekateringburg: Rossiya i Vostok-Materialı Mejdunarodnoy Nauçnoy Konferentsii. 259-262. Solovyev, L. 1958. Vozmutitel Spokoystviya (Povest o Hodje Nasreddine). Moskva: Molodaya gvardiya. Şarfanskya, E., Volohova, T. V. 2020. “Poetika Orientalizma povest Leonida Solovyeva ‘Koçevye”. Vestnik Rossiyskogo Universiteta Drujbı Narodov. Т. 25/ № 4: 648-656. Voloh, E. 2013. “Друг и защитник.”. Ваш собеседник № 1 (25): 37-39. Yusupova, M. İ. 2019. “Obraz Hodji Nasreddina v Literature Narodov Azii”. Dabir/Bahşi Moliya III. 136-141.