ТҮРІКТАНУШЫ ҒАЛЫМ І.КЕҢЕСБАЕВТЫҢ САН ЕСІМДІ ТҰРАҚТЫ ТІРКЕСТЕР ТУРАЛЫ КӨЗҚАРАСТАРЫ

Yıl 2015, Sayı: 73, 18 - 25, 26.10.2015

Nagima Koshanova

Öz

Фразеологизмдер сөйлеу және жазба тілде бағалауыштық қызметімен ерекшеленіп, өзіндік бейнелі, эмоционалды-экспрессивті жағынан айтушы мен тыңдаушы арасында жай хабарласу, ойды көркем жеткізу ғана құралы емес, түрлі сезімдік жақтарына әсер ету мүмкіндігіне ие болатын бірліктер ретінде танылады. Мақалада қазақ фразеологиясының теориялық мәселелерін қазақ тіл білімінде алғаш қалыптастырған, жеке пән ретінде негізін салған түріктанушы ғалым академик І.Кеңесбаевтың тұрақты тіркестер құрамында жиі кездесетін сан есімдер туралы ғылыми көзқарастары талданады.

Anahtar Kelimeler

Қазақ фразеологиясы, Сан есімді тұрақты тіркестер, Үш, Жеті, Тоғыз, Қырық сандарымен келген фразеологизмдер, Этимология

SCIENTIFIC VIEWS TURKOLOGIST I.KENESBAEV'S WITH NUMERALS OF PHRASEOGY

Öz

Phraseological units recognized not only as tools which have their own specific assessed function of expressing emotional-expressive moods of speaker and listener but also as units that have their influence to the different senses of the speaker and listener. The article considers I.Kenesbaev’s, who was the founder of theoretical issues of Kazakh phraseology, scientific views according the numerals which frequently met in set phrases.

Anahtar Kelimeler

Kazakh phraseology, Enumerative set phrases, Set phrases which come with numerals like three, Seven, Nine and Forty, Etymology

Kaynakça

• 1. Кеңесбаев І. Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі. А.: Ғылым, 1978
• 2. Қайдар Ә. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. Алматы, 1998
• 3. Авакова Р. Фразеологиялық семантика. А., Қазақ унив., 2002.
• 4. Тәжиев Қ. Киелі сандардың генезисі және эпикалық жырлар мен жыраулар поэзиясындағы көркемдік қызметі. Түркістан, 2004.