ARNAVUTLUK’TA ÂHİRET İNANCI VE ANLAYIŞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2010, Volume: 1 Issue: 1, 91 - 132, 30.06.2010

Florida Kulla

Abstract

Kelâm ilminin temel araştırma konusu inançlardır. Bunların
içerisinde âhiret inancının önemli bir yeri vardır. Âhiret inancı, İslâm dininin
en temel ilkelerinden birisidir. Kur’ân-ı Kerim’de âhiret hayatı ile ilgili
âyetlerde bu hayatın ebediliğine yapılan vurgu, dünya hayatının kısalığı ve
geçiciliğiyle kıyaslanmak suretiyle anlatılır. İslâm’a göre insanın ölümü ile
başlayan âhiret hayatı,  dünya hayatına
bağlı olarak belirlenen bir süreçtir. Bu süreç ya nihaî saadet, ya da nihaî
cezada ebedi olarak devam edecektir.

Ölüm, bütün canlılar için
mukadderdir ve varlık sahnesinde bulunan her canlı, günün birinde ölmeye
mahkûmdur. Dünya üzerindeki bütün varlıklar, her an ölümle iç içe yaşamaktadırlar
ve hayat her zaman içinde ölüm gerçeğini taşımaktadır. Ölüm ve ölüm ötesi ile
ilgili inanç ve tutumlar, psikolojinin ve dinin ortak ilgi alanlarından
birisini oluşturur. Ölüm, insanlarda bazı düşünce ve tasavvurlara konu olması,
derin kaygı ve korkular uyandırması ve belli bazı tutum ve davranışlara yol
açması bakımından psikolojinin; ölüm ötesiyle ilgili inanç ve öğretiler,
uygulama ve törenlerin kendi sisteminin önemli bir unsurunu oluşturması
dolayısıyla da dinin önemle üzerinde durduğu bir konu olmuştur.Varoluş ve ölüm, tüm
insanların müşahedesine açık iki gerçeklik alanıdır. Biri diğeriyle anlam
kazanan ve bütünlenen, dünya gerçeğinin iki boyutudur. Geleneksel kültürler
ölümü bir son olarak değil, yeni bir başlangıç olarak görmüşler; hayatı,
varoluşsal bir sürekliliğin parçası olarak kabul etmişlerdir. Ölümden sonraki hayatın
varlığını ve insanı nasıl etkilediğini, hemen her çağın yazılı kültürlerinin
dinî inanç ve felsefî düşüncelerinde bulmak mümkündür. İslâm inancında “Âhiret”
olarak isimlendirilen ölümden sonraki hayat, altı iman esasından beşincisi
olarak geçer. Kur’ân’ın birçok yerinde Âhiret inancı Allah inancı ile birlikte
anılır. Bir dine bağlı olmak, her
şeyden önce o dinin inanç ve öğretilerini kabullenmektir. Ancak Batı’da yapılan
araştırmalar, dinin ana konularından biri olan ölüm ötesiyle ilgili hususlarda,
dinle bağlantı içerisinde olan kişilerde bile bir takım şüphe ve
kararsızlıkların olduğunu ortaya koymuştur. Her ne kadar hayatın en
üst derecede yükseltilmesi ve genişletilmesi günümüz insanına anlaşılır
geliyorsa da, ölümden sonra sonsuz bir hayat, aynı ölçüde inanılmaz ve şüpheli
görünmektedir.

Keywords

Arnavutluk, Ahiret İnancı

References

• Bibliyografya
• Arnold, T. W., İntişar-ı İslâm Tarihi, Çev. Hasan Gündüzler, Akçağ Yayınları, Ankara 1971
• Arslantürk, Zeki, Sosyal Bilimciler İçin Araştırma Metod ve Teknikleri, 6. Baskı, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2004
• Basha, Ali Musa, İslami ne Shqiperi Gjate Shekujve ( Arnavutluk’ta asır-lar boyunca İslam), Tiran 2000
• Bilge, Mustafa L., “Arnavutluk”, DİA., T.D.V. Yayınları, İstanbul 1991, c. III, 382-390
• Çevik, Şükran, “Ölüm Düşüncesi ve Ölüm Ötesiyle İlgili Dini İnançlar”, Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi, Edt. Hayati Hökelekli, 2. Baskı, Değerler Eğitim Merkezi Yay., İstanbul 2006, 405-445
• Hammond, Nichol G. L., “Varrimi Me Tuma ne Shqiperi dhe Problemet e Etnogjenzes, (Arnavutluk’ta Tuma Definleri ve Halk Menşeinin Sorunları), Kuvendi i studimeve ilire, (İliryalıların araştırma merkezi), Edt. F. Gusho, Tirane 1974
• Hökelekli, Hayati, Din Psikolojisi, T.D.V. Yayınları, Ankara 1993
• -------------, “Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi”, UÜİFD, Bursa 1991, c. III, sy. III, 151-165
• -------------, “Ölümle İlgili Tutumların Dini Davranışla İlişkisi Üzerine bir Araştırma I ”, UÜİFD, Bursa 1992, c. IV, sy. IV, 57-85
• Karaca, Faruk, Ölüm Psikolojisi, Beyan Yayınları, İstanbul 2000
• Karadaş, Cağfer, İslam Düşüncesinde Âhiret, Emin Yayınları, Bursa 2008
• Karadeniz, Osman, Ecel Üzerine, İzmir 1992
• Kola, Aristidh, Gjuha e Perendive (Tanrıların Dili), Çev. Spiro Xhai, Plejad Yayınları, Plejad 2003
• Ocak, A. Yaşar, “Bektaşilik/Coğrafi Dağılış”, DİA., T.D.V. Yay., İs-tanbul 1992, c. V, 373-379
• Terzioğlu, Hülya, İslâm’da Dünya Ahiret Dengesi, Ensar Neş. İstanbul 2007
• Yasa, Metin, Felsefi ve Deneysel Dayanaklarda Ölüm Sonrası Yaşam, An-kara Okulu Yayınları, Ankara 2001
• Zekaj, Ramiz, Zhvillimi Kultures Shqipetare ne Shekullin XX., (XX. Asır-da Arnavutluk’ta Kültürün Gelişmesi), A.İ.İ.T.C. Yayınları, Tiran 2002