Kavram Karikatürleriyle Desteklenmiş Bilimsel Hikâyelerin Öğrencilerin Akademik Başarıları, Tutumları Ve Motivasyonları Üzerine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 38 - 52, 15.06.2018

Tuğçe Yılmaz Korkut , Fatma Şaşmaz Ören

Öz

Fen
ve teknoloji dersi günlük hayatımızın her alanı ile ilişkilendirilebilecek bir
disiplindir. Bu disiplinin içeriği ve günlük yaşamla ilişkisi gereği yüzyılın
öğrenen ve yaşam becerilerini üst düzeyde kullanabilen bireylerin yetişmesi
konusunda fen ve teknoloji dersinin öneminin büyük olduğu kolaylıkla ifade
edilebilir. Bu bağlamda öğrencilerin fen ve teknoloji dersinin öğrenme
çıktılarına ulaşma biçimi ve bu disipline yönelik duygu ve düşünceleri gerek
akademik başarılarını gerekse derse yönelik tutum ve motivasyonlarını
etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın amacı; fen ve teknoloji dersinde kavram
karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyelerin ilköğretim 7. sınıf
öğrencilerinin, önemli öğrenme ürünlerinden olan akademik başarıları, tutum ve
motivasyonları üzerine etkisini incelemektir. Çalışmada öntest-sontest kontrol
gruplu yarı-deneysel araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışma 2012-2013 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde, Manisa ili Demirci
ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan kavram karikatürü ve bilimsel
hikayeler ilköğretim 7. sınıf düzeyinde yer alan ‘Ekosistemler’, ‘Ülkemizdeki
Biyolojik Çeşitlilik’ ve ‘Ülkemizdeki ve Dünyadaki Çevre Sorunları ve Etkileri’
olmak üzere üç farklı konu alanını içermektedir. Uygulamalar 27 deney grubu ve
27 kontrol grubu olmak üzere toplam 54 öğrenci ile yapılmıştır. Çalışmadan elde
edilen verilerin analizinde SPSS 20 paket programından yararlanılmış;
problemlerin çözümüne yönelik analizlerde t testi ve varyans analizi
kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; kavram karikatürleriyle desteklenmiş
bilimsel hikâyelerin kullanıldığı deney grubu öğrencilerinin akademik
başarılarının, kontrol grubu öğrencilerin akademik başarılarından anlamlı
derecede yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca kavram karikatürleriyle
desteklenmiş bilimsel hikayelerin öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik
tutum ve motivasyonlarında anlamlı düzeyde bir farklılık oluşturmadığı sonucuna
ulaşılmıştır. Bu araştırma sonuçlarından yola çıkılarak uygulamada kullanılan
kavram karikatürleri ve bilimsel hikâyelerin; öğretmenlere ve ilköğretim
öğrencilerine, fen ve teknoloji derslerinde yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

bilimsel hikayeler, kavram karikatürü

The Effect of The Science Stories’ Supported With Concept Cartoons on The Academic Achievemet, Attitude and Motivation

Öz

The purpose of this study; examining the effects of science stories supported with concept cartoons
on academic achievement, attitude and motivation which are significant learning outcomes. In this research,
quasi-experimental research design was used. The study was carried out in Demirci which is the town of
Manisa in the academic study of 2012-2013. Practices were carried out with 27 students who were
experimental group and 27 students who were control group that totally 54 students. t-test and analysis of
variance were used in analysis for the solution of problems. According to the results; it is concluded that the
academic achievements of the experimental group students to whom science stories supported with concept
cartoons were used are significantly higher than others. Besides, it is concluded that science stories supported
with concept cartoons did not create a significant level of difference on students’ motivations and attitudes. 

Anahtar Kelimeler

Science stories, Concept cartoons, Learning outcomes.

Kaynakça

• Abazaoğlu, İ. ve M. F. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Özelliklerinin Öğrenci Fen Başarısı İle İlişkisi: TIMSS 2011 Verilerine Göre Bir Durum Analizi. İlköğretim Online, 15(3), 922-945. Akgün, A., Aydın, M. ve Öner Sünkür, M. (2007). İlköğretim Bölümü Öğrencilerinin Fen Derslerine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. A. Ü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi 2(2), 1-14. Aksüt, P. ve Bahar, M. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Zihinsel Yapısına İlişkin Tanılayıcı Bir Çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 526-529. Ayvacı, H., Ş. ve Şenel-Çoruhlu, T. (2009). Fiziksel ve kimyasal değişim konularındaki kavram yanılgılarının düzeltilmesinde açıklayıcı hikâye yönteminin etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 93‐104. Balım, A. G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202. Baysarı, E. (2007). İlköğretim düzeyinde 5. sınıf fen ve teknoloji dersi canlılar ve hayat ünitesi öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına, fen tutumuna ve kavram yanılgılarının giderilmesine olan etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Bertiz, H. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı dramaya yönelik tutumları ve öyküleme çalışmalarına ilişkin görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. Bozdoğan, A. E. ve Yalçın, N. (2005). İlköğretim 6., 7. Ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi Derslerindeki Fizik Konularına Karşı Tutumları. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 241-247. Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel Desenler Öntest- Sontest Kontrol Grubu Desen ve Veri Analizi. Ankara: PegemA Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, Ş. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık. Coşkun, H., Akarsu, B., Kariper, İ., A. (2012). Bilim öyküleri içeren eğitsel oyunların fen ve teknoloji dersindeki öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 93-109. Çalışkan, F. (2005). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde aktif öğrenme yöntemlerinden çözümlemeli öykü yönteminin öğrencilerin akademik başarılarına, tutumlarına ve aktif öğrenme düzeylerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay. Çiçek, T. ve Öztürk, M. (2011). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji dersinde kavram karikatürü uygulamalarının akademik başarı ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 7-26. Dede, Y. ve Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37. Dincel, M. (2005). Öyküleme ve deney tekniğinin fen bilgisi dersinde öğrencilerin kavramsal anlama ve başarılarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Marmara Üniversitesi, İstanbul. Durmaz, B. (2007). Yapılandırıcı fen öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrencilerin başarısı ve duyuşsal özelliklerine etkisi (Muğla ili merkez ilçe örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fen Bilimleri Enstitüsü. Muğla Üniversitesi, Muğla. Eldredge, N. (2009). To teach science, tell stories. Issues in Science and Technology, 25(4), 81-84. Erten, S., Kıray, S. A. ve Şen Gümüş, B. (2013). Influence of scientific stories on students ideas about science and scientist. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology,1(2), 122-137. Evrekli, E. ve Balım, A. G. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritası ve kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 76-98. Evrekli, E., İnel, D. ve Balım, A. G. (2011). Fen öğretiminde zihin haritaları ve kavram karikatürleri birlikte kullanımının etkileri üzerine bir çalışma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 58-85. Gölgeli, D. ve Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersi “Işık ve Ses” ünitesinin öğretiminde kavram karikatürlerinin kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(31), 113-124. İnel, D. ve Balım, A. G. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6.sınıf öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 169-188. İngeç, Ş. K. (2008). Use of concept cartoons as an assessment tool in physics education. US-China Education Review, 5(11), 47-54. Kabapınar, F. (2005). Yapılandırmacı öğrenme sürecine katkıları açısından fen derslerinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak kavram karikatürleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(1), 101-146. Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (20. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları. Keogh, B., Naylor, S. & Wilson, K. (1998). Concept cartoons: A new perspective on physics education. Physics Education, 33(4), 219-224. Kılıç Özün, S. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde kavram karikatürü yaklaşımının öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak. Kirişçioğlu, S. ve Başdaş, E. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ortamlarında fen ve teknoloji derslerinde kullanılabilecek kavram karikatürleri ve etkinlik örnekleri. Ankara, Özel Tevfik Fikret Okulları: Eğitimde Yeni Yönelimler IV: Yapılandırmacılık ve Öğretmen. Korkmaz, H. (Ed.). (2004). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Alternatif Değerlendirme Yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü Yayınevi. Marulcu, İ. ve Sungur, K. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mühendis ve Mühendislik Algılarının ve Yöntem Olarak Mühendislik –Dizayna Bakış Açıklarının İncelenmesi. Afyon Kocatepe University Journal of Science, 12(2012), 13-23. Milne, C. (1998). Philosophically correct science stories? Examining the implications of heroic science stories for school science. Journal of Research in Science Teaching, 35(2), 175–187. Naylor, S. & Keogh, B. (1999). Constractivism in Classroom: Theory into practice. Journal of Teaching Education, 10(2), 93-106. Naylor, S. & Keogh, B. (2010). Concept Cartoons in Science Education. Millgate House Publishers. Negrete, A., & Lartigue, C. (2004). Learning from education to communicate science as a good story. Endeavour, 28(3), 120-124. Özyılmaz Akamca, G., Ellez, A. M. ve Hamurcu, H. (2009). Effects Of Computer Aided Concept Cartoons On Learning Outcomes. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 296-301. Özüredi, Ö. (2009). Kavram karikatürlerinin ilköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi, insan ve çevre ünitesinde yer alan “Besin zinciri” konusunda öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fen Bilimleri Enstitüsü. Celal Bayar Üniversitesi, Manisa. Pabuçcu, A. ve Erduran, S. (2012). Kimya ve argumantasyon: Kimyanın hikâye ve tartışma yöntemleri ile öğretilmesi. Türkiye Kimya Derneği Yayınları, 19, İstanbul. Schunk, D. H. (2009). Motivasyon. (Çevirmen: E. Üzümcü). Şahin, M. (Ed.), Öğrenme Teorileri içinde (Bölüm 11, ss. 452-511). Ankara: Nobel Yayınları. Sexton, M., Gervasoni, A. & Brandenburg, R. (2009). Using a concept cartoon to gain insight into children’s calculation strategies. Australian Primary Mathematics Classroom (APMC), 14(4), 24-28. Sontay, G., Tutar, M. ve Karamustafaoğlu, O. (2016). “Okul Dışı Öğrenme Ortamları İle Fen Öğretimi” Hakkında Öğrenci Görüşleri: Planetaryum Gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1-24. Sümer, N., Demirutku, K. ve Özkan, T. (2005). Araştırma Teknikleri. Morpa Kültür Yayınları, İstanbul. Şaşmaz Ören, F. (2005). İlköğretim 7. sınıf fen bilgisi dersinde öğrenme halkası yaklaşımının, öğrencilerin başarı, tutum ve mantıksal düşünme yetenekleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gazi Üniversitesi, Ankara. Şimşek, A. (2006). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde tarihsel hikâyeye yönelik öğrenci görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 187-202. Şen Gümüş, B. (2009). Bilimsel öykülerle fen ve teknoloji eğitiminin öğrencilerin fen tutumlarına ve bilim insanı imajlarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Şengül, S. (2011). Effects of concept cartoons on mathematics self-efficacy of 7th grade students. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2305- 2313. Tatar, N. (2006). İlköğretim Fen Eğitiminde Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik Başarıya Ve Tutuma Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gazi Üniversitesi, Ankara.