Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin TÜBİTAK 4006 Proje Deneyimlerinden Yansımalar: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 2, 717 - 741, 28.12.2021

Elif Torun , Mehmet Akpınar

https://doi.org/10.51460/baebd.1004538

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 4006 proje süreçlerine dair görüşlerini ve bu süreçte karşılaştıkları sorunları ve bu sorunlara önerdikleri çözümleri ortaya koymaktır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum araştırması olarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örneklemenin ölçüt ve kartopu örnekleme deseni ile belirlenmiştir. Bu bağlamda Türkiye’nin farklı illerinden 19’u erkek, 11’i kadın olmak üzere 30 sosyal bilgiler öğretmeni çalışma grubuna dahil edilmiştir. Mülakat tekniğinin kullanıldığı çalışmada veriler, telefon, internet ve yazılı form aracılığıyla toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Öğretmenlerin sosyal bilimler alanlarındaki konu başlıklarını yetersiz bulmaları, maket -model yapımında yetersiz kalmaları, proje çalışmalarına çoğunlukla gönüllü katılmamaları, motivasyonlarının düşük olması ve öğrenci düzeyini yetersiz görmeleri çalışmanın sonuçlarındandır. Öğretmenlerin en çok dile getirdikleri çözüm önerisinin proje katılımının gönüllülük esasınca yapılması, proje konuları hakkında kendilerine rehberlik edebilecek kişilere ulaşabilme, proje çalışmaları hakkında bilgilendirici faaliyetlerin düzenlenmesidir. Öğretmenler sorun olarak sundukları durumlara ilişkin daha az çözüm önerisi getirmesi çalışmanın dikkat çeken sonuçlarındandır. TÜBİTAK 4006 proje konu başlıkları arasında sosyal bilim konularının artırılması, öğretmenleri projeye teşvik edici seminer ve çalışmaların yaygınlaştırılması ve proje çalışmalarının önemini vurgulayan faaliyetler düzenlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, TÜBİTAK 4006, Bilim Fuarı, Sosyal Bilgiler Öğretmenleri

Teşekkür

Çalışmanın tüm aşamalarında değerli görüşleriyle destek veren Prof. Dr. Ayşegül ŞEYİHOĞLU'na teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Akay, C. (2013). Ortaokul öğrencilerinin TÜBİTAK “4004 yapıyorum öğreniyorum yaz bilim okulu” projesi sonrası bilim kavramına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2).
• Abernathy, T.V., ve Vineyard, R.N. (2001). Academic competitions in science. Clearing House, 74(5), 269-277
• Arı, A. (2010). Öğretmenlere göre proje ve performans görevlerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(34): 50-52.
• Atalmış, E. H., Selçuk, G. ve Ataç, A. (2018). TUBİTAK 4006 projelerine ilişkin yönetici, yürütücü ve öğrenci görüşleri, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1999-2020.
• Avcı, E., Su Özenir, Ö. & Yücel, E. (2016). TÜBİTAK ortaöğretim öğrencileri araştırma projeleri yarışmasına katılan öğrencilerin yarışma sonrası kazanımlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 1-21.
• Aydın, M., ve Çepni, S. (2011). Effectiveness of a Professional Support Program Related to Project Based Instruction (PBI) on Science and Technology Teachers' Needs. Journal of Turkish Science Education, 8(4), 55-68.
• Bacanak, A., Aydın, M., & Çepni, S. (2013). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin proje tabanlı öğretim yöntemi (PTÖY) ile ilgili ihtiyaçlarının incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(1), 1-31.
• Baki, A., ve Bütüner, S. Ö. (2009). Kırsal Kesimdeki Bir İlköğretim Okulunda Proje Yürütme Sürecinden Yansımalar. İlkogretim Online, 8(1).
• Balas, A.K. (1998, updated 2003). Science fairs in elementary school. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 432444)
• Benzer, S., ve Evrensel, E. (2019). TÜBİTAK 4006 bilim fuari hakkinda öğrenci görüşleri. Journal of Steam Education, 2(2), 28-38.
• Bolat, A., Bacanak, A., Kaşıkçı, Y., ve Değirmenci, S. (2014). Bu benim eserim proje çalışması hakkında öğretmen ve öğrenci görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 100-110
• Bruce, S.P., ve Bruce, B.C. (2000). Constructing images of science: People, technologies, and practices. Computers in Human Behavior, 16, 241-256.
• Bulunuz, M. (2011). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Geçmiş Öğretim Kademelerindeki Bilimsel Araştırma Projesi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, Yıl 8, Sayı 4, Aralık 2011.
• Bunderson, E. D., ve Anderson, T. (1996). Preservice Elementary Teachers’ Attitudes Toward Their Past Experience With Science Fairs. School Science and Mathematics, 96(7), 371–377. http://doi.org/10.1111/j.1949-8594.1996.tb15855.x
• Czerniak, C.M., ve Lumpe A.T. (1996). Predictors of science fair participation using the theory of planned behavior. School Science & Mathematics, 97(7), 335-362 Çavuş, R., Balçın, M. D., ve Yılmaz, M. M. (2018). Bilim Fuarı Etkinliklerinin Ortaokul Öğrencilerinin Fen ve Problem Çözme Becerilerine Yönelik Algılarına Etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(10): 1-17.
• Çepni, S. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (7.Baskı), Trabzon.
• Çetin, O., Şengezer, B. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Proje Çalışmalarına İlişkin Görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, (14) 1, 24–49
• Dionne, L., Reis, G., Trudel, L., Guillet, G., Kleine, L., ve Hancianu, C. (2012). Students’ Sources of Motivation for Participating in Science Fairs: An Exploratory Study within the Canada-Wide Science Fair 2008. International Journal of Science and Mathematics Education, 10(3), 669–693. Retrieved from http://eric.ed.gov/?id=EJ968021
• Durmaz, H., Oğuzhan-Dinçer, E., ve Osmanoğlu, A. (2017). Bilim şenliğinin öğretmen adaylarının fen öğretimine ve öğrencilerin fene yönelik tutumlarına etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 364-378.
• Fallik, O., Eylon, B. S., ve Rosenfeld, S. (2008). Motivating teachers to enact free-choice project-based learning in science and technology (PBLSAT): Effects of a professional development model. Journal of Science Teacher Education, 19(6), 565-591.
• Finnerty, V. (2013). Can Participation in A School Science Fair Improve Middle School Students’ Attitudes Toward Science and Interest in Science Careers? Unpublished doctoral dissertation, University of Massachusetts Lowell. UMI Number: 3570455
• Fisanick, L. M. (2010). A Descriptive Study Of The Middle School Science Teacher Behavior For Required Student Partıcipation In Science Fair Competitions (Yayınlanmamış doktora tezi). Indiana University of Pennsylvania, ABD.
• Grote, M. (1995). Teacher opinions concerning science projects and science fairs. Ohio Journal of Science, 95(4), 274-277.
• Güven, İ. (2013). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının proje yönetimi deneyimlerinin değerlendirilmesi [Evaluation of prospective science and technology teachers’ experiences of project management in Turkish][Special Issue]. Hacettepe University Journal of Education, 1, 204-218.
• Jensen, E., ve Buckley, N. (2014). Why people attend science festivals: Interests, motivations and self-reported benefits of public engagement with research. Public Understanding of Science, 23(5), 557-573.
• Kankelborg, A., (2005). Rural science fair competition: levelling the playing field. Master thesis. Montana University, Montana. UMI: EP31005 Kececi, G. (2017). The Aims and Learning Attainments of Secondary and High School Students Attending Science Festivals: A Case Study. Educational Research and Reviews, 12(23), 1146-1153.
• Kubinova, M., Novotna, J., & Littler, G. H. (1999). Projects and mathematical puzzles-a tool for development of mathematical thinking.(Ed: Inge Schwank) European Research in Mathematics Education I, II: Group 5.
• Küfrevioğlu, R. M., Baydaş, Ö., ve Göktaş, Y. (2011, September). Proje ve beceri yarışmalarında elde edilen kazanımlar, karşılaşılan sorunlar ve öneriler. In 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium (pp. 22-24).
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Oğuz Ünver, A., Arabacıoğlu, S. ve Okulu H. Z. (2015). “Öğretmenlerin Bu Benim Eserim Proje Yarışması Rehberlik Sürecine İlişkin Görüşleri’’, MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 12-35.
• Okuyucu, M.A. (2019). 4006-TÜBİTAK Bilim Fuarına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2):202-218.
• Özel, M. ve Akyol, C. (2016). Bu Benim Eserim Projeleri Hazırlamada Karşılaşılan Sorunlar, Nedenleri ve Çözüm Önerileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1): 141-173.
• Öztuna Kaplan, A., ve Diker Coşkun, Y. (2012). Proje tabanlı öğretim uygulamalarında karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerilerine yönelik bir eylem araştırması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 137-159.
• Schneider, R.M., ve Lumpe, A.T. (1996). The nature of student science projects in comparison to educational goals for science. Ohio Journal of Science, 96(4/5), 81-88. Sözer, Y. (2017). TÜBİTAK ortaöğretim proje yarışmasına hazırlanan öğrencilerin proje geliştirme sürecinin incelenmesi: bir eylem araştırması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 139-158. DOI: 10.17679/inuefd.334887
• Sülün, Y., Ekiz, S. O., ve Sülün, A. (2009). Proje yarışmasının öğrencilerin fen ve teknoloji dersine olan tutumlarına etkisi ve öğretmen görüşleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı: 11-1, 75-94
• Tortop, H.S. (2013). Science Teachers’ Views about the Science Fair at Primary Education Level, Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 4(2), 56-64.
• Tortop, H.S. (2014). Examining of the Predictors of Pre-service Teachers’ Perceptions of the Quality of the Science Fair Projects in Turkey, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(1), 8, 31-44.
• Web-1 https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/2019-2020-donemi-tubitak-4004-4005-ve-4007-programlari-basvurulari-basladi
• Windschitl, M. (2003). Inquiry Projects in Science Teacher Education: What Can Investiga Experiences Reveal about Teacher Thinking and Eventual Classroom Practice? Science Education, 87(1), 112–143. http://doi.org/10.1002/sce.10044
• Yıldırım, H. İ. (2018). Bilim şenliklerinin ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2): 390-409.
• Yıldırım, H. İ., ve Şensoy, Ö. (2016). Bilim şenliklerinin 6. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik tutumlarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(1), 23-40.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi