2013 Okul Öncesi Eğitim Programına İlişkin Okul Öncesi Öğretmenlerinin Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 295 - 325, 28.04.2024

Ahmet Uyar , Burcu Karafil

https://doi.org/10.51460/baebd.1389529

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretim programının (OÖÖP) öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesidir. Araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır ve çalışma grubu, Elazığ ilinde aktif görev yapan 23 okul öncesi öğretmeninden oluşmaktadır. Öğretmen görüşlerini toplamak için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, okul öncesi öğretmenleri OÖÖP'nin güçlü yönlerini esneklik, çocukların gelişim aşamalarını dikkate alma, öğrenci merkezlilik, bireysel farklılıkları göz önünde bulundurma, öğrencilere çeşitli beceriler kazandırma, çoklu zekâ kuramına uygunluk, oyun tabanlı öğrenme, öğrenme merkezlerinin bulunması, ilerlemeci felsefeye uygunluk, içeriğin sarmal yapıda olması, aile katılımını destekleme, öğrenci ilgi ve ihtiyaçlarına saygı gösterme şeklinde sıralamışlardır. Öğretmenler, öğrenme merkezlerinin oluşturulma imkânının olmaması, bireysel farklılıkların yeterince dikkate alınmaması, öğretmenlerin üzerindeki sorumlulukların fazla olması durumlarının OÖÖP’nin zayıf yönleri olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, okul öncesi öğretmenleri OÖÖP’nin öğrencilere saygı, sevgi, sorumluluk, dürüstlük, adalet, sabır, dostluk, özdenetim gibi birçok temel değeri kazandırdığını ifade etmiştir. Ancak, değerlerin, soyut kavramların, psikomotor becerilerin, yaratıcılık gerektiren becerilerin, özbakım becerilerinin ve duyuşsal becerilerin aktarılmasında zorluklar yaşandığını vurgulamışlardır. Son olarak, okul öncesi öğretmenleri OÖÖP'nin kazandırılması sürecinde yönetici, öğrenci, veli ve politika kaynaklı sorunlar yaşandığını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Okul Öncesi Öğretmenler, Program Değerlendirme

Kaynakça

• Aktan, O., & Akkutay, Ü. (2014). OECD ülkelerinde ve Türkiye’de okul öncesi eğitim. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 64-79. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/17642
• Aslanargün, E., & Tapan, F. (2011). Preschool education and its effects of children. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 219–238. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/16891
• Barnett, W. S., Jung, K., Yarosz, D. J., Thomas, J., Hornbeck, A., Stechuk, R., & Burns, S. (2008). Educational effects of the tools of the mind curriculum: a randomized trial. Early Childhood Research Quarterly, 23(3), 299–313. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2008.03.001
• Başaran, S. T., & Ulubey, Ö. (2018). 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(2), 1-32. https://doi.org/10.1501/Egifak.000000
• Bogard, K., & Takanishi, R. (2005). PK-3: An Aligned and Coordinated Approach to Education for Children 3 to 8 Years Old. Society for Research in Child Development, 19(3), 1-23. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED521747.pdf
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (28.Baskı). Pegem Akademi.
• Can, E., & Serençelik, G. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin okul yönetimine katılımlarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 525-542. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.791
• Can, E., & Kılıç, Ş. (2019). Okul öncesi eğitim: Temel sorunlar ve çözüm önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 483-519. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/929132
• Cömert, D., & Güleç, H. (2004). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımının önemi: öğretmen-aile-çocuk ve kurum. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 131-145. https://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11630/3302/131-145.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Çağlayan, İ., Nalan, Kuru, N., Apak, Y. M., & Karakaya, C. (2023). Türkiye’de yayınlanan okul öncesi eğitim programları hakkında yapılan araştırmaların eğilimleri. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 753-769. https://doi.org/10.24315/tred.1108598
• Davis, J. (2009). Revealing the research ‘hole’of early childhood education for sustainability: A preliminary survey of the literature. Environmental Education Research, 15(2), 227-241. https://doi.org/10.1080/13504620802710607
• Delibaş, S. T., Topaç, A., Durmuşoğlu, E., & Arat, M. (2023). Okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin okul öncesi öğretmenlerinin görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(5), 905-919. https://uleder.com/index.php/uleder/article/view/253
• Demiral, Y., Kartal, M., Karadağ, M., & Özmen, Ş. (2023). Okul öncesi eğitimin ilköğretim öğrencilerinin hazır bulunuşluklarına etkisine ilişkin öğretmen görüşleri. Cihanşümul Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 71-84. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3069043
• Demircan Aydın, Z. (2017). Öğretmen ve yöneticilerin okul öncesi eğitimi değerlendirmeleri ve bu alanda yaşanan yönetimsel sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Deveci, H., & Dal, S. (2008). Primary school teachers' opinions on the efficacy of social studies program in value gain. Humanity& Social Seciences Journal,3(1), 1-11.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. Anı yayıncılık.
• Ekiz, D. (2003). Teacher professionalism and curriculum change: Primary school teachers' views of the new science curriculum. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 339-350. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/153216
• Erkan, S., & Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 94-106. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87443
• Eroğlu, Ö., & Şimşek, H. A. (2021). The critical pedagogical approach to pre-school education in Turkey. Eurasian Journal of Researches in Social and Economics, 8(2), 387-397. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1607496
• Erkuş, S. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okulöncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Erkuş, S., & Yazar, T. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 196-211. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/786944
• Ertör, E. (2015). İlkokullarda görev yapan anasınıfı öğretmenlerinin yaşadıkları yönetsel sorunlara ilişkin görüşleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Ertürk, S. (2013). Eğitimde" program" geliştirme. Edge Akademi.
• Gür, E., Bozkurt, F., Eren, T., Batmaca, M., Demirel, E., & Kızıl, E. (2023). Okul öncesi eğitim alan ve almayan çocukların okula başladıktan sonra aralarındaki hazırbulunuşluk ve gelişimsel farklarının incelenmesi. Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS), 7(31), 500-514. https://doi.org/10.5281/zenodo.8116407
• Güzelyurt, T. (2020). The opinions of preschool teachers on values education. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(3), 278-284. https://doi.org/10.38089/ekuad.2020.27
• Işık, N. E. (2015). Öğretmenlerin MEB 2013 okul öncesi eğitim programı hakkında görüşleri ve programı kullanma durumları [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kandır, A. (2001). Çocuk gelişiminde okul öncesi eğitim kurumlarının yeri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi, 151(1), 102-104. https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/151/kandir.htm
• Koçin, B., & Tuğluk, M.,N.(2020). 2013 Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 49,621–649. https://www.ulakbilge.com/makale/pdf/1583142768.pdf
• Kozikoğlu, İ. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin tutum ve görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(4), 2698-2720. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/623595
• Kök, M., Küçükoğlu, A., Tuğluk, M. N., & Koçyiğit, S. (2007). Tecaher’s opinions on the problems of early childhood education. Journal of Kazım Karabekir Education Faculty, 16, 160-171.
• Köksal, O., Dağal, A. B., Duman, Ö. A., & Öğretmeni, A. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programi hakkindaki görüşlerinin belirlenmesi. International Journal of Social Science, 46(4), 379-394. https://doi.org/10.9761/JASSS3395
• Mahoney, J. L., Weissberg, R. P., Greenberg, M. T., Dusenbury, L., Jagers, R. J., Niemi, K., ... & Yoder, N. (2021). Systemic social and emotional learning: Promoting educational success for all preschool to high school students. American Psychologist, 76(7), 1128-1142. https://doi.org/10.1037/amp0000701
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing Qualitative Research. New York: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2012). 12 yıllık zorunlu eğitim: Sorular-cevaplar. http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2012/12Yil_Soru_Cevaplar.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara: MEB.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı (36-72 Aylık Çocuklar İçin). http://Tegm.Meb.Gov.Tr/Meb_Iys_Dosyalar/2013_04/04124340_Programkitabi.Pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı (2021). 20. Milli eğitim şurası, https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_02/20144118_Yuzyuze_Egitime_Donuste_180_Gun-sayfalar-104-113_1.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı (2022). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_06/16105228_11._KalkYnma_PlanY.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı (2023). Millî Eğitim Bakanlığı 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi. https://tegm.meb.gov.tr/www/2023-vizyonu/icerik/23
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Moore, J. E., Cooper, B. R., Domitrovich, C. E., Morgan, N. R., Cleveland, M. J., Shah, H., & Greenberg, M. T. (2015). The effects of exposure to an enhanced preschool program on the socialemotional functioning of at-risk children. Early Childhood Research Quarterly, 32, 127–138. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2015.03.004
• Nores, M., & Barnett, W. S. (2010). Benefits of early childhood interventions across the world:(Under) Investing in the very young. Economics of Education Review, 29(2), 271-282. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2009.09.001
• Ocak, G., Özer, T., & Karakuyu, A. (2023). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama ve yorumlama becerilerinin istasyon tekniği ile geliştirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 5(2), 105-121. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3278442 Özer, M., & Aktaş, B. Ç. (2019). Değerler eğitimi devamlılığı: okul öncesi eğitim programından hayat bilgisi öğretim programına. İlköğretim Online, 18(1), 389-405. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527640
• Özer M., (2023). Türkiye’de eğitim sisteminde son 20 yılda gerçekleştirilen dönüşümün son OECD raporuna dayalı bir değerlendirmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 13(2), 148-163. https://doi.org/10.5961/higheredusci.1315684
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. John Wiley & Sons, Ltd.
• Pearce, A., Dundas, R., Whitehead, M., & Taylor-Robinson, D. (2019). Pathways to inequalities in child health. Archives of disease in childhood, 104(10), 998-1003. https://doi.org/10.1136/archdischild-2018-314808
• Sabancı, A., Altun, M., & Uçar Altun, S. (2018). Problems encountered in pre-school education according to the views of school managers, teachers and parents. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(2), 339-385. https://doi.org/10.14527/kuey.2018.009
• Siraj‐Blatchford, I., & Sylva, K. (2004). Researching pedagogy in English pre‐schools. British Educational Research Journal, 30(5), 713-730. https://www.jstor.org/stable/1502101
• Snow, C. E., & Van Hemel, S. B. (2008). Early childhood assessment: why, what and how. 15-43. Washington: The National Academies Press.
• Tuğluk, M. N., & Özkan, B. (2019). MEB 2013 okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından analizi. Temel Eğitim Dergisi, 1(4), 29-38. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/875766
• Tükel, A. (2017). 2013 Okul öncesi eğitim programı ile ilgili öğretmen görüşleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Ural, O., & Ramazan, O. (2007). Türkiye’de okul öncesi eğitiminin dünü ve bugünü. Türkiye’de okul öncesi eğitim ve ilköğretim sistemi: temel sorunlar ve çözüm önerileri. TED Yayınları.
• Uzun, M., & Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 305-338. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/317295
• Uyanık Balat, G., Özdemir Beceren, B. & Adak Özdemir, A. (2011). The evaluation of parents’ views related to helping pre-school children gain some universal values. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 908-912. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.03.210
• Üner, E. (2011). Okul öncesi eğitim programındaki 36-72 aylık çocuklara farklılıklara saygı eğitimikazandırmanın öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Yalçın, N., & Özyurt, M. (2021). Okul öncesi eğitim programının cıpp modeline göre öğretmen görüşleri bağlamında değerlendirilmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 140-164. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2033822
• Yaşar, M. C., & Aral, N. (2010). The effects of early childhood education on creative thinking skills. Journal of Theoretical Educational Science, 3(2), 201-209. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/304149
• Yıldırım, A. (2013). Öğretmen eğitimi araştırmaları: yönelimler, sorunlar ve öncelikli araştırma alanları. Eğitim ve Bilim, 38(169), 175-191. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1935/506
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2017). Durum Çalışması Araştırması Uygulamaları. İ Günbayı (Trans.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yuvacı, Z., Şafak, M., & Şirin, N. (2013). Okulöncesi çocuklarına değer eğitimi verirken davranış geliştirme merkezli öğrenme yöntemi uygulayan öğretmenlerin görüşleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 122-134.
• Zembat, R. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okul yöneticisi, meslektaşları ve aileler bağlamında algıladıkları çatışma durumlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 203-201. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1114/348
• Zayimoğlu Öztürk, F., Kaya, N. & Durmaz, E. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin görev sürecinde yaşadıkları eğitimsel sorunlar ve çözüm önerileri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 68-94. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/149942
• Yoshikawa, H., Weiland, C., & Brooks-Gunn, J. (2016), When Does Preschool Matter?. The Future of Children, 26(2), 21-36. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1118535.pdf