İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumları ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 3, 2443 - 2460

Gülay Temiz , Yasemin Karagöz

https://doi.org/10.51460/baebd.1110635

Öz

Bu araştırmada, İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları ile sosyal becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 2021-2022 eğitim öğretim yılları içerisinde Konya ili Cihanbeyli ilçesinde İlköğretim 8.sınıfa devam eden 298 öğrenci araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Çalışma grubundaki 298 öğrencinin 139’u kız, 159’u erkek öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Atasoy (2005) tarafından geliştirilen “Çevre Tutum Ölçeği” ve Kocayörük (2000) tarafından geliştirilen “Sosyal Beceri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çevreye yönelik tutumun cinsiyete göre farklılaştığı ve kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre çevreye karşı daha duyarlı olduğu konusunda istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarının anne ve baba eğitim durumuna göre farklılaşmadığı saptanmıştır. Araştırma sonucunda, ilköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları ile sosyal beceri arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Böylece çocukların sosyal becerileri arttıkça çevreye yönelik olumlu tutumlarının da arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Tutum, Sosyal beceri

Kaynakça

• Acar İ.H. (2013). Early Childhood Development And Education Through Natüre-Child İnteractions: A Conceptual Paper. Educational Research Assocition The İnternational Journal Of Educational Researchers 4 (2): 1-10 ISSN:1308-9501 Alp E., Ertepınar, H., Tekkaya, C. ve Yılmaz, A. (2008). A Survey On Turkish Elementary School Students’ Environmental Friendly Behaviors And Associated Variables. Environmental Education Research, 14(2), 129-143. DOI: 10.1080/13504620802051747
• Atasoy E. (2005). Çevre İçin Eğitim: İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Çalışma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Basile C. & White C. (2000). Environmental Literacy: Providing An İnterdisciplinary Context For Young Children. University Of Houston, USA. Contemporary Issues İn Early Childhood, Volume 1, Number 2
• Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde Öğrencilere Kazandırılması Gereken Sosyal Beceriler. Bilig, (37), 155-174. Retrieved from https://dergipark. org.tr/en/pub/bilig/issue/25369/267789
• Davis, J. (1998). Young Children, Environmental Education, and the Future. Early Childhood Education Journal, 26 (2); 117-123.
• Dowdell K., Gray T. & Malone K. (2011). Nature and its Influence on Children’s Outdoor Play. Australian Journal of Outdoor Education, 15(2), 24-35
• Erten, S. (2004): Çevre Eğitimi ve Çevre Bilinci Nedir, Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır?. Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı. Sayı 65/66 Gökçe N., Kaya E., Aktay S. ve Özden M., (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumları. İlköğretim Online, 6(3), 452-468. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8603/107161
• Gurevitz, R. (2000). Affective Approaches to Environmental Education: Going beyond the Imagined Worlds of Childhood? Ethics, Place and Environment, 3 (3); 253–268.
• Hüttenmoser M. (1995). Children and Their Living Surroundings: Empirical Investigations into the Significance of Living Surroundings for the Everyday Life and Development of Children. Children's Environments Vol. 12, No. 4, 403-413
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara. Nobel Yayın Dağıtım
• Kocayörük A. (2000). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Becerilerini Geliştirmede Dramanın Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı. Ankara
• Köşker, N., & Çalışandemir, F., (2015). Child and Nature. Environment and Ecology At The Beginning Of 21st Century, 326-336.
• Köşker, N. (2019). Okulöncesi Çocuklarında Doğa Algısı. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 294-308.
• Laza V., Lotrean L., Pintea A. & Zeic A. (2009). Knowledge, Attitudes, and Environment Oriented Behaviours for 7-8 Year Old Children. Applied Medical Informatics. Vol. 24, No. 1-2/2009, pp: 59 – 66
• Oxford Languages. (2021). Sözlük. https://languages.oup.com/google-dictionary-tr/adresinden erişildi.
• Önder R. (2015). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının İncelenmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 115-124. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joiss/issue/10034/123807
• Özabacı N. (2006). Çocukların Sosyal Becerileri ile Ebeveynlerin Sosyal Becerileri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 16, Sayı: 1 Sayfa: 163-179
• Pamuk K.D. (2019). Erken Çocukluk Döneminde Çevre Eğitimi ve Sürdürülebilirlik. Anı Yayıncılık, Ankara. 1. Baskı ISBN: 978-605-170-263-6
• Paslı A.M. (2019). Doğal Çevre, Kent ve Çocuk İlişkisini Yeniden Kurmak “İskandinavya’da Doğa Temelli Eğitim ve İsveç Orman Okulu Örneği”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Şehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şehir Çalışmaları Anabilim Dalı
• Phenice L.A. & Griffore J.R., (2003). Young Children And The Natural World. Michigan State University, Contemporary Issues İn Early Childhood, Volume 4, Number 2
• Samancı, O. & Uçan, Z. (2017). Çocuklarda Sosyal Beceri Eğitimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (1), 281-288. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/35347/425790
• Sönmez, E. & Yerlikaya, Z. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Çevresel Bilgi Düzeyleri ve Çevreye Yönelik Tutumları Üzerine Bir Alan Araştırması: Kastamonu İli Örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (3) , 1239-1249 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/29417/321156
• Strong C. (1998). The İmpact Of Environmental Education On Children’s Knowledge And Awareness Of Environmental Concerns. Marketing Intelligence & Planning 16/6 349–355 https://doi.org/10.1108/02634509810237523
• Tabachnick B.G. ve Fidell L.S., (2013). Using Multivariate Statistics. Pearson, Boston
• Türk Dil Kurumu. (2021). Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr adresinden erişildi.
• Türksoy Ö. (1991). Çocuk ve Çevre Duyarlılığı Eğitimi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. Kasım/Aralık Sayı:19 Sayfa: 22
• Uzun, N. & Sağlam, N. (2006). Orta Öğretim Öğrencileri İçin Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirme ve Geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (30), 240-250 https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7806/102385
• Yaşaroğlu C. (2012). İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı. Malatya.
• Yıldırım G. ve Akamca G.Ö. (2017). The Effect Of Outdoor Learning Activities on The Development of Preschool Children. South African Journal of Education, Volume 37, Number 2
• Yılmaz S. ve Olgan R. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Doğaya Yakınlık (Biyofili) Seviyelerinin Araştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2017; 13(3): 1106-1129. DOI: 10.17860/mersinefd.328340
• Yüksel G. (1999). Sosyal Beceri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerine Etkisi. Türkiye Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (11), 37-45.