TOPLUM - ANLAM İLİŞKİSİ AÇISINDAN ANLAMIN SOSYALLİĞİ

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 1, 191 - 215, 30.03.2017

Ejder Çelik

Öz

Çalışmamızın amacı, sosyal olanın merkezinde “anlamın” durduğu görüşünü ortaya koymak ve buradan hareketle sosyal davranışla anlam arasındaki ilişkiyi temel değişkenler çerçevesinde açıklamaya çalışmaktır. Toplumsal yapının bütün unsurlarının temelde anlamların somut göstergeleri olduğu yani iletişim, etkileşim ve paylaşımın temel yapı elemanının anlamlar olduğu temel görüş öncülümüzdür. Sosyal olana dair tüm olay ve olgular temelde bir anlam oluşturma, paylaşma veya reddetme sürecinin parçalarıdır. Sosyal kurumlar örgün anlam daireleridir, sosyal norm ve değerler temelde anlamların genel kabul görmüş yaptırımsal veya bağlayıcı biçimleridir. Sosyal roller kalıplaşmış ve geçerli anlam modelleridir. Anlamların belirli yapısal, sembolik veya eylemsel formları toplumun statik ve dinamik unsurlarını verir. Kişi, yaşam deneyimi, ilişkileri, ilgileri, niyetleri ve amaçlarına dayalı olan kendi anlam dünyasını kurup sınırlarını belirlerken anlamlandırma ortak paydalarını bulur ve böylece iletişim ortamını oluşturur. Metodolojik olarak insan-varlık-anlam ilişkisi, anlamın özde ne ifade ettiği, toplumsal yapının oluşumundaki yeri ve anlamın oluşma sürecinde toplumsal olgularla etkileşimi temelinde gelişecek olan çalışmamız, felsefi görüşlerin ve sosyoloji kuramlarının anlam olgusuna bakışlarına dayalı bir kuramsal nitel araştırmadır.

Anahtar Kelimeler

Anlam, Sosyallik, Fenomenoloji, Etnometodoloji, Sosyal Davranış.

Kaynakça

• Altuner, İlyas (2011). “Descartes Felsefesinde Kuşkudan Bilgiye Geçiş ve Zihnin Kendini Kavrayışı”, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 1(1): 98-112.
• Berger, Peter ve Luckmann, Thomas (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşâsı: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. Çev. V. S. Öğütle. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Condon, John C. (1995). Kelimelerin Büyülü Dünyası. Çev. M. Çiftkaya. İstanbul: İnsan Yayınları
• Coulon, Alain (1995). Etnometodoloji. Çev. Ü. Tatlıcan. İstanbul: Küre Yayınları.
• Çelebi, Vedat (2014). “Nicolai Hartmann’ın Yeni Ontolojisinde Varlık ve Değer İlişkisi”. Ethos Dergisi, 7(2): 74-97.
• Dilthey, Wilhelm (2011). Hermeneutik ve Tin Bilimleri. Çev. D. Özlem. İstanbul: Notos yayınları.
• Durakoğlu, Abdullah ve Ay, Volkan (2012). “Descartes ve Searle’de Zihin Problemi”. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 13: 187-200.
• Erbaş, Hayriye (1992). “Sosyolojide Fenomenoloji”. Araştırma Dergisi, 14 (1): s. 159 -166.
• Giddens, Anthony (2000). Siyaset, Sosyoloji ve Toplumsal Teori. Çev. T. Birkan. İstanbul: Metis Yayınları.
• Husserl, Edmund (1969). Ideas. Çev. W. R. Boyce Gibson. London: Fifth Impression.
• Richard, Mark (2012). Anlam. Çev. H. Kayıkçı. Ankara: Gugukkuşu Yayınları.
• Ritzer, George ve Stepnisky, Jeffrey (2014). Çağdaş Sosyoloji Kuramları ve Klasik Kökleri. Çev. H. Hülür. Ankara: De Ki Yayınları.
• Slattery, Martin (2007). Sosyolojide Temel Fikirler. Çev. Ü. Tatlıcan - G. Demiriz. İstanbul: Sentez Yayınları.
• Süzgün, Eyüp (2010). John Searle’ün Bilinç Teorisi. (http://www.bisav.org.tr/Bulten/38/692/felsefe_6_john_searle_un_bilinc_teorisi, 09.02,2017’te erişildi.)
• Swingewood, Alan (1998). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. Çev. O. Akınhay. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Tatlıcan, Ümit (2012). Sosyoloji ve Sosyal Teori Yazıları. İstanbul: Sentez Yayınları.
• Topakkaya, Arslan (2009). “E. Husserl’de Noema ve Noesis Kavramları”. Felsefe Sosyal Bilimler Dergisi 7: 121-136.
• Turner, Jonathan H., Beeghley, Leonard ve Powers, Charles H. (2012). Sosyolojik Teorinin Oluşumu. Çev. Ü. Tatlıcan. İstanbul: Sentez Yayınları.
• Wallace, Ruth A. ve Wolf, Alison (2004). Çağdaş Sosyoloji Kuramları. Çev. L. Elburuz ve M. R. Ayas. İzmir: Punto Yayınları.