İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN ALGILADIKLARI LİDERLİK BİÇİMLERİ İLE İŞ DOYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Year 2009, Volume: 12 Issue: 21, 32 - 45, 01.06.2009

Engin Karadağ Arif Başaran Tuğba Korkmaz

Abstract

Problem Durumu: Eğitim liderlerinin davranış ve özellikleri toplumsal açık bir sistem olan okulların geliştirilmesinde, okulun amaçlarına ulaşılmasında, öğrenci başarısında ve çalışanlarının iş doyumları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Amaç: Bu araştırmada, ilköğretim okulu öğretmenlerinin okul müdürlerine ilişkin algıladıkları liderlik stilleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin saptanması amaçlanmıştır. Yöntem: İlişkisel modelde dizayn edilen araştırmada örneklem grubu 253 ilköğretim okulu öğretmeninden oluşturuldu. Verileri analiz etmek için Pearson Çarpım Momentler Korelâsyon Analizi, ANOVA ve t-testi tekniği kullanıldı. Bulgular, Sonuç ve Öneriler: Yapılan analizler sonucunda; ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumları ile müdürlerinin kıdemleri, eğitim durumları ve cinsiyetleri arasında anlamlı fark bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin iş doyumları ile algıladıkları liderlik stilleri arasında dönüşümcü liderlik stilinde yüksek düzeyde bir ilişki saptanırken, aynı ilişkinin sürdürümcü liderlik stilinde ise düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Serbestlik tanıyan liderlik boyutu ile iş doyumu arasında bir ilişki saptanmamıştır

Keywords

Liderlik, müdür, iş doyumu, öğretmen

The Relationship between the Leadership Styles and Job Satisfaction As Perceived By Teachers in Turkish Elementary Schools

Abstract

Problem Statement: Education leaderships behaviors and styles effect the schools improvement, the aims of schools, students achievement and workers jobs satisfaction. Purpose of the Study: This research, aims to find out the determination of the relationship between the leadership styles perceived by teachers of primary schools and their job satisfaction. Methods: Relational cross-hatching model was used to determine the relation between these concepts. The sample consisted of 253 primary school teachers. Pearson moment correlation, ANOVA and t-test were used to analyze the data. Findings, Results and Conclusions: As the results of the analyses; it there is a significant difference between the jobs satisfactions of elementary school teachers and priority, educational state and gender of their directors. And also there is a significant difference between “Transformational Leadership” styles and priority, educational state and gender of their principals. This significant difference has not found in “Transactional Leadership” style and “Laissez-faire Leadership” styles. Also, there is a high relation between teachers’ perception of leadership styles and “Transformational Leadership” styles; moreover, the same relation is on the low level in “Transactional Leadership” style. There is no relation between “Laissez-faire Leadership” dimension and satisfaction

Keywords

Leadership, administration, job satisfaction, teacher

References

• Akdoğan, E. (2002). Öğretim elemanlarının algıladıkları liderlik stilleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Atay, K. (2001). İlköğretim sınıf ve branş öğretmenlerinin iş doyumu ve iş streslerinin karşılaştırmalı analizi. Ankara: Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı.
• Balcı, A. (1985) Eğitim yöneticisinin iş doyumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bass, B.M. (1985). Leadership: good, beter, best, organizational dynamics. NY: Academy of Leadership.
• Başaran, İ. E. (1992), Yönetimde insan ilişkileri. Ankara: Gül.
• Başaran, İ.E. (1982). Örgütlerde iş gören hizmetlerinin yönetimi. Ankara: A.Ü. Yayınları.
• Başaran, İ.E. (1994) Türkiye eğitim sistemi. Ankara: Nobel.
• Baysal, A.C. (1993) Çalışma yaşamında insan. İstanbul: Avcıol.
• Bryman, A. (1992). Charisma and leadership in organizations. London: Sage.
• Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik. Ankara: PegemA.
• Ergin, C. (1997). Bir iş doyumu ölçümü olarak iş betimlemesi ölçeği: Uygulama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 12 (39).
• Eroğlu, F. (1998). Davranış bilimleri. İstanbul: Beta.
• Ferik, I.F. (1997) Örgüt büyüklüklerine bağlı olarak liderlik tarzları ve iş tatmini arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ingram, P.D. (1997). Leadership behaviors of principals in inclusive educational settings. Journal of Educational Administration, 35(5), 11–27
• İnci, M. (2001). Transformational leadership and examples from the application. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İncir, G. (1990). Çalışanların iş doyumu üzerine bir inceleme. Ankara: MPM.
• Kabadayı, R. (1982). Okul Müdürlerinin liderlik davranışları ve öğretmenlerin güdülenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karip, E. (1998). Dönüşümsel liderlik. Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(16), 443–465
• Köse, M.R. (2005) A Study on job satisfaction of employees in thre research organizations in Turkey. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Ledoux, J.E. (1999). Distinct populations of NMDA receptors at subcortical and cortical inputs to principal cells of the lateral amygdala. Journal of Neurophysiol, 81, 930–934
• Leithwood, K.A. (1992) The move toward transformational leadership. Educational Leadership, 49 (5), 8-12
• Özdayı, N. (1995). Resmi ve özel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve iş stresinin karşılaştırılmalı analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Savery, L. (1999) The congruence between the importance of satisfaction and the perceived level of achievement. Journal of Management Development. 15 (6) 18–27
• Stone, R.M. (1992). Handbook of leadership; A survey theory and research, NY: Free.
• Şişman, M. (2004). Öğretim liderliği. Ankara: PegemA.
• Yıldırım, B.H. (2004). Çalışanların iş tatmini ile yöneticilerin dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik davranışları arasındaki ilişkiler üzerine ilaç sektöründe bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yüksel, Ö. (1981). İnsan kaynakları yönetimi. Ankara: Gazi.