ULUSAL ÇIKAR POLİTİKASI AÇISINDAN İNGİLTERE'NİN OSMANLI DEVLETİ'NE VE MİLLİ MÜCADELEYE BAKIŞI

Year 1998, Volume: 1 Issue: 1, 120 - 134, 01.01.1998

Mehmet Temel

Abstract

İngiltere , 1791 yılından 1878 e kadar Rusya'nın , Avrupa'nın en büyük devleti olmasını engellemek amacıyla Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü koruma politikası izlemiştir. Osmanlı Devleti'nin 1878 de sonra iyice zayıflamasıyla İngiltere bu politikasını değiştirmiş ve kendi eliyle Osmanlı Devleti'ni yıkıp onun toprakları üzerinde kendisine yakın ve İngiltere'nin çıkarlanm gözetebilecek küçük devletler kurulmasının sağlanması politikasını başlatmıştır. Bu amaçla 1878 de Kibns'ı 1882 de Mısır'ı işgal etmiş, Anadolu topraklan üzerinde Ermem ve Kürt devleti kurulması için çalıbamıştır. Hint Yolu'nun güvenliğini sağlamak amacıyla da Yunanlılara Batı Anadolu'yu işgal ettirmiştir. Ancak ,1921 yılı başından itibaren meydana gelen bazı gelişmeler , İngiltere'nin bu politikadan vazgeçmesine neden olmuştur. Bu gelişmeler şunlardır : İngiltere'deki muhafazakarların , askeri ve diplomatik çevrelerin, İngiltere'nin bu politikasının Türkiye'yi Bolşeviklere yaklaştıracağı endişesiyle eleştirilerini arttırmalan, Alman yanlısı Kral Konstantin'in tekrar Yunanistan'da göreve başlaması , Anadolu'da başlayan Milli Mücadelenin güçlenmesi. İngiltere , özellikle Milli Mücadele'nin başanyla sonuçlanacağını gördükten sonra Mustafa Kemal ile ilişkileri geliştirmek için çalışmış , kurulmakta olan yeni devletle Ortadoğu'da iyi ilişkiler içinde bulunmak gerektiğini kabul etmiştir

OTTOMAN EMPİRE AND THE NATİONAL STRUGGLE OF TURKS İN THE NATIONAL PROFİT POLİCY OF UNİTED KİNGDOM

Abstract

The policy of England , from 1791 until 1878 , has been in favour of Ottoman Empire to prevent Russia from being the greatest country in Europe . After Ottoman Empire had lost its strength ; England changed its policy and began an opportunist attempt to destroy Ottoman Empire and helped found some small countries that were in Otoman land but would be in close relationship with England and also support English profit . Therefore , England had occupied Cyprus in 1878 and Egypt in 1882 encouraged Armenian and Kurdish people to establish their own countries , and Greeks to occupy Western Anatolia. At the beginning of 1921 , however , some different events in Anatolia and some others caused England to change its policy. Among the reasons for this change can be mentioned : Conservatives , Military and diplomatic authorities in England had increased their criticism that if England goes on following the same policy Turkey might be influenced by Bolshevik wave spreading around it by force ; In Greece , King Konstantine , who was advocating German policy , had reigned again ; and the Turkish National Struggle for Independence had gained more and more strength. Believing that the National Struggle of Turkey would be a success , England had tried to be in close relation ship with Mustafa Kemal ,the founder of Turkish Republich and with the Republic which was still being founded in the middle East

References

• AHMET İZZET PAŞA. Feryadım, C.II,(Haz:Süheyl İzzet Furgaç-Yüksel Kanar) İstanbul Nehir Yay. 1993
• AKSİN , Aptulahat. Atatürk'ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi Ankara, T.T.K. Yay., 1991
• ARMAOĞLU , Fahir. Siyasi Tarih 1789-1919, Ankara,A.Ü.S.B.F.Yay,1961
• ERGİN , Feridun. Uluslararası Politika Stratejileri , İstanbul, İ.Ü.İ.F.Yay. , Tarihsiz .-,•.-.•.
• JAESCHKE , Gotthard. Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, C.l , Ankara, T.T.K.Yay. 1970; Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri, Ankara ,T.T.K.Yay. 1971
• KARAL , Enver Ziya. Osmanlı Tarih i, c.V, Ankara TTK.Yay.,1983
• KÜRKÇÜOĞLU , Ömer. Jürk İngiliz İlişkileri (1919-1926) , Ankara, A.U.S.B.F. Yay. ,1978
• SELEK , Sabahattin. Anadolu İhtilali, İstanbul, Burçak Yayınevi, 1968
• SÖNMEZOĞLU , Faruk. Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, İstanbul, Filiz Kitapevi, 1989