Financial performance analysis of BIST Balıkesi̇r index companies with MEREC based CoCoSo method

Year 2024, Volume: 27 Issue: 51-1 - 2024 Yılı Özel Sayısı, 63 - 77

Arif Sezgin , Sinan Aytekin

https://doi.org/10.31795/baunsobed.1512678

Abstract

The analysis of companies' financial performance is a crucial topic for many market participants, including investors, company managers, lenders, and professional portfolio managers, as they examine the current status of the firm and make decisions for the future. To scrutinize performance metrics and reports on the index as a whole enables investors to have a full picture of market trends and possible opportunities that lie ahead. Therefore, this study aims to analyze the financial performance of companies continuously traded in the BIST Balıkesir Index (XSBAL) between 2021:Q4-2023:Q3 using multi-criteria decision-making techniques. The analysis of financial performance includes six different criteria: Piotroski F-score, Altman Z-score, Market Value/Book Value ratio, Enterprise Value/Net Sales ratio, Tobin's Q ratio, and Enterprise Value/Invested Capital ratio. One of the most significant criteria based on the criterion weighting results derived from the MEREC method was identified as the Firm Value/Net Sales ratio for all periods except 2022:Q1. Although the results obtained for other criteria vary periodically, when analysed in general, the second most important criterion is the Market Value/Book Value ratio, while the criteria with the lowest importance weight are Piotroski F-score and Tobin's Q ratio, respectively. According to the results obtained with the CoCoSo method for the periods analysed, it is found that the firms with the best financial performance are YAPRK and GWIND, while the firms with the lowest financial performance are BANVT and BAGFS.

Keywords

Financial performance, MEREC, CoCoSo, XSBAL

BİST Balıkesir endeksi firmalarının MEREC tabanlı CoCoSo yöntemiyle finansal performans analizi

Abstract

Firmaların finansal performanslarının analiz edilmesi başta yatırımcılar, firma yöneticileri, kredi verenler ve profesyonel portföy yöneticileri olmak üzere firmanın mevcut durumunu inceleyip geleceğe yönelik karar verme durumunda olan pek çok piyasa katılımcısının üzerinde önemle durduğu konuların başında gelmektedir. Yatırımcılar performans metriklerini ve raporlarını analiz ederek, piyasa eğilimleri ve endeks kapsamındaki potansiyel fırsatlar hakkında kapsamlı bir anlayışa sahip olabilirler. Buradan hareketle çalışmada, 2021:Q4-2023:Q3 dönemleri arasında BİST Balıkesir Endeksinde (XSBAL) sürekli olarak işlem gören firmaların finansal performansının çok kriterli karar verme teknikleriyle analiz edilmesi amaçlanmıştır. Finansal performansın analizinde Piotroski F-skoru, Altman Z-skoru, Piyasa Değeri/Defter Değeri oranı, Firma Değeri/Net Satışlar oranı, Tobin’s Q oranı ve Firma Değeri/Yatırılmış Sermaye oranı olmak üzere 6 farklı kriterden yararlanılmıştır. MEREC yöntemiyle elde edilen kriter ağırlıklandırma sonuçlarına göre 2022:Q1 dönemi haricindeki tüm dönemlerde en önemli kriterin Firma Değeri/Net Satışlar oranı olduğu tespit edilmiştir. Diğer kriterler için elde edilen sonuçlar dönemsel olarak değişkenlik sergilemekle birlikte genel olarak incelendiğinde, ikinci önemli kriter Piyasa Değeri/Defter Değeri oranı olurken, en düşük önem ağırlığına sahip kriterin ise sırasıyla Piotroski F-skoru ve Tobin’s Q oranı olduğu görülmüştür. Analiz edilen dönemler için CoCoSo yöntemiyle elde edilen sonuçlara göre en iyi finansal performansa sahip firmaların sırasıyla YAPRK ve GWIND olduğu, buna karşın en düşük finansal performansa sahip firmaların ise BANVT ve BAGFS olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Keywords

Finansal performans, MEREC, CoCoSo, XSBAL

Ethical Statement

Çalışmamızın analizlerinde ikincil verilerin kullanılması sebebiyle etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer almaktadır.

References

• Akbulut, O. Y. ve Hepşen, A. (2021). Finansal performans ve pay senedi getirileri arasındaki ilişkinin ENTROPİ ve CoCoSo ÇKKV teknikleriyle analiz edilmesi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(3), 681-709.
• Akel, V. (2014). BİST şehir endeksleri ile Kayseri şehir endeksinde yer alan şirketlerin borsa performanslarının karşılaştırmalı analizi, E. Erdem (Ed.), 3. Kayseri Ekonomisi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (46-68). Detay Yayıncılık.
• Altman, E. (1968). Financial ratios, discriminant analysis and the prediction of corporate bankruptcy. The Journal of Finance, 23(4), 589-609.
• Arslan, E. (2023). BİST Balıkesir (xsbal) endeks şirketlerinin finansal performansları ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkinin entropi temelli TOPSİS ve MAUT yöntemleriyle analizi. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 227-274.
• Bayrakdaroğlu, A. ve Tepeli, Y. (2018). BİST şehir endekslerinin risk-getiri analizi üzerine bir inceleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 80, 147-160.
• Bektaş, S. (2022). Türk sigorta sektörünün 2002-2021 dönemi için MEREC, LOPCOW, COCOSO, EDAS ÇKKV yöntemleri ile performansının değerlendirilmesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 247-283.
• Bektaş, S. (2023). Evaluation of the financial performances of the companies in BIST City Indices by MCDM methods: The case of the XSDNZ Index with WEBDA and LOPCOW methods. Kırcı Altınkeski, B. ve Buğan, M. F. (Ed.), Evolution of financial markets: banking, risk management, markets and institutions (135-152). Özgür Publications.
• Borsa İstanbul. (2024). Şehir endeksleri. 04.01.2024 tarihinde https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/164/sehir-endeksleri adresinden erişildi.
• Canbaş, S., Doğukanlı, H. ve Düzakın, H. (2004). Tobin Q oranı ve günümüzde işletme kararları açısından önemi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2). 57-74.
• Çalış, N. ve Sakarya, Ş. (2022). Covid-19 döneminde ve öncesinde firmaların finansal performanslarının CRITIC temelli CoCoSo yöntemi ile analizi; BİST otomotiv sektörü üzerine bir uygulama. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 287-322.
• Dağlı, S. ve Kuvvetli, B. İ. (2023). Farklı kriter ağırlıklandırma teknikleri ve CoCoSo yöntemi ile katılım bankalarının performans değerlendirmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 38(4), 917-931.
• Fidan, Ü. (2022). Portföy çeşitlendirme kararı için bitcoin bir alternatif olabilir mi? MEREC tabanlı VIKOR yaklaşımı. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 13(2), 526-545.
• FİNNET. (2024). Finnet [Veri Seti]. 04.01.2024 tarihinde https://www.finnet.com.tr/ adresinden erişildi.
• Ghosh, S. ve Bhattacharya, M. (2022). Analyzing the impact of COVID-19 on the financial performance of the hospitality and tourism industries: an ensemble MCDM approach in the Indian context. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 34(8), 3113-3142.
• Gülcemal, T., İzci, A. Ç., ve Taşcı, M. Z. (2023). BİST 100’de işlem gören sigorta şirketlerinin CRITIC-COCOSO yöntemiyle performans analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (97), 63-78.
• Güler Özçalık, S. ve Aytekin, S. (2018) Borsa İstanbul şehir endekslerinin portföy performansının değerlendirilmesi. B. Tunçsiper ve F. Sayın (Ed.), Birinci Uluslararası Sosyal Bilimlerde Kritik Tartışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı (816-827).
• Kayral, İ. E. ve Tandoğan, N. Ş. (2019). BİST şehir endekslerinde ay içi ve ay dönümü anomalilerinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(4), 3114-3133.
• Keshavarz-Ghorabaee, M., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z. ve Antucheviciene, J. (2021). Determination of objective weights using a new method based on the removal effects of criteria (MEREC). Symmetry, 13(4), 525.
• Mortaş, M. ve Orman, M. İ. (2019). Halka arz ve sonrası firma değerlemeleri: BIST şehir endeksi firmaları üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 549-576.
• Pala, O. (2021). BIST inşaat endeksinde bütünleşik CCSD-COCOSO tabanlı finansal performans analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1500-1513.
• Piotroski, J. D. (2000). Value investing: The use of historical financial statement information to separate winners from losers. Journal of Accounting Research, 38, 1-41.
• Sezgin, A., Aytekin, S. ve Sakarya, Ş. (2024). Finansal performansın ölçülmesinde Piotroski F-Skoru bileşenleri ve ÇKKV yöntemlerinin bağlantısı: MEREC tabanlı MARCOS uygulaması. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 9(2), 367-395.
• Tobin, J. (1969). A general equlibrium approach to monetary theory. Journal of Money, Credit and Banking, 1, 15-29.
• Yazdani, M., Zarate, P., Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2019). A Combined Compromise Solution (CoCoSo) method for multi-criteria decision-making problems. Management Decision. 57(9), 2501-2519
• Yılmaz Özekenci, S. (2024). BIST enerji endeksi şirketlerinin LOPCOW-CRITIC tabanlı CoCoSo yöntemleri ile finansal performans analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 27(1), 48-64.
• Yiğit, Ö. E. ve Karaköse, M. (2021). Teknik göstergeleri makine öğrenimi modellerine entegre ederek şehir endeksi hareketinin yönünü tahmin etmeye yönelik bir yaklaşım. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 556-575.