Seçilmiş Makroekonomik Göstergelerin Döviz Kuru Üzerinde Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama

Year 2020, , 99 - 117, 17.07.2020

Kemal Aka

https://doi.org/10.46520/bddkdergisi.789965

Cited By: 2

Abstract

Döviz kuru ülkenin serbest ticaret ekonomisinde hayati bir role sahip olmakla birlikte, faiz oranı, enflasyon, cari açık, dış ticaret dengesi, işsizlik oranı vb. gibi makroekonomik ve finansal değişkenler üzerinde etki oluşturmaktadır. Döviz kurunda görülen istikrarsızlık ve ani artışlar ekonomik faaliyetlerin olumsuz seyrine yol açarak ekonomik istikrarsızlığa yol açmaktadır. Bu sebeple döviz kuru son yıllarda Türkiye ekonomisi için üzerinde çok konuşulan konuların başında gelmektedir. Bu durum da döviz kurunun stabilize edilmesi için etkili olan göstergeler ve bunlar arasındaki nedensellik ilişkisinin incelenmesini önemli kılmaktadır.Bu kapsamda çalışmada Türkiye ekonomisinden 1988Q1-2019Q2 dönemini kapsayan üç aylık veriler kullanılarak, döviz kurları ile seçilmiş makroekonomik göstergeler arasındaki etkileşim Granger nedensellik testi ile incelenmiştir.Çalışmanın sonucunda döviz kurundan cari işlemler dengesine, dış ticaret haddine ve dış ticaret dengesine doğru tek yönlü; döviz kuru ile petrol fiyatları arasında ise çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur.

Keywords

Döviz kuru, Makroekonomik göstergeler, Nedensellik testi

References

• 1. Abdoh, Wan Mohd Yaseer Mohd, Yusuf, Noor Hafizha Muhamad, Zulkifli, Shaliza Azreen Mohd, BULOT, Norhisam ve IBRAHİM, Nor Jamilah. (2016). Macroeconomic Factors That Influence Exchange Rate Fluctuation in ASEAN Countries. International Academic Research Journal of Social Science, 2(1): 89-94.
• 2. Arıcan, Erişah ve Tanınmış Yücememiş, Başak. (2015). Para Politikaları Işığında Türk Bankacılık Sektörü Genel Değerlendirmesi, İktisadi Araştırmalar Vakfı, 27: 1-12.
• 3. Arize, Augustine C., Osang, Thomas ve Slottje, J. Slottje. (2000). Exchange Rate Volatility and Foreign Trade: Evidence from thirteen LDCs,” Journal of Business and Economics Statistics, 18(1): 10-17.
• 4. Candelon, Bertrand, Kool, Clemens, Raabe, Katharina ve Van Veen, Tom. (2007). “Long-run Real Exchange Rate Determinants: Evidence From Eight New EU Member States, 1993-2003”. Journal of Comparative Economics, 35(1): 87–107.
• 5. Cayen, Jean-Philippe. Coletti, Donald. Lalonde, Rene ve Maier, Philipp. (2010). What Drives Exchange Rates? New Evidence From a Panel of US Dollar Bilateral Exchange Rates. Bank of Canada Working Paper (2010-5).
• 6. Chowdhury, Khorshed. (2012). Modelling the Dynamics, Structural Breaks and the Determinants of the Real Exchange Rate of Australia. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 22(2): 343-358.
• 7. Gujarati, Damodar N. (2003), Basic Econometrics, McGraw Hill, Singapure.
• 8. Gül, Ekrem. Ekinci, Aykut ve Özer, Mustafa, (2007). The Causal Relationship between Interest Rates and Exchange Rates in Turkey: 1984-2006. Journal of Economic, Management and Finance, 22(251): 21-31.
• 9. Granger, C.W.J. (1969) “Investigating Causal Relations By Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, 37(3): 424-438.
• 10. Heller, H. Robert. (1978). “Determinants of Exchange Rate Practices”. Journal of Money, Credit and Banking, 10(3): 308-321.
• 11. Holden, Paul. Holden, Merle ve Suss, Esther. (1979). The Determinants of Exchange Rate Flexibility: An Empirical Investigation, The Review of Economics and Statistics, 61(3): 327–333.
• 12. Juhn, Grace ve Mauro, Paolo. (2002). “Long-Run Determinants of Exchange Rate Regimes A Simple Sensitivity Analysis”. IMF Working Paper. No: 02/104.
• 13. Kaplan, Fatih ve Yapraklı, Sevda. (2014). Ekonomik Kırılganlık Endeksi Göstergelerinin Döviz Kuru Üzerindeki Etkileri: Kırılgan 12 Ülke Üzerine Panel Veri Analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6 (3): 111-121.
• 14. Kartal, Mustafa Tevfik, Depren Kılıç, Serpil ve Depren, Özer. (2018). Türkiye’de Döviz Kurlarını Etkileyen Makroekonomik Göstergelerin Belirlenmesi: Mars Yöntemi İle Bir İnceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1): 209-229.
• 15. Khan, Raja Sher Ali. (2014). Analysis If The Factors Affecting Exchange Rate Variability in Pakistan. IOSR Journal of Business and Management, 16(6): 115-121.
• 16. Kia, Amir. (2013). Determinants of The Real Exchange Rate in a Small Open Economy: Evidence From Canada. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 23: 163-178.
• 17. Mariano, Christine Niziel Q.. Sablan, Vanessa F.. Sardon, Joshua Ray C. ve Paguta, Ronald. (2016). Investigation of the Factors Affecting Real Exchange Rate in the Philippines. Review of Integrative Business and Economics Research, 5(4): 171-202.
• 18. Mirchandani, Anita. (2013). Analysis of Macroeconomic Determinants of Exchange Rate Volatility in India. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(1): 172-179.
• 19. Monica, S., ve Santhiyavalli, G. (2017). Determinants of Exchange Rate of Indian Rupee Against Us Dollar. International Journal of Commerce and Management Research, 3(1): 54-58.
• 20. Parveen, Shabana. Khan, Abdul Qayyum ve Ismail, Muhammad. (2012). Analysis of The Factors Affecting Exchange Rate Variability in Pakistan. Academic Research International, 2(3): 670-674.
• 21. Ramasamy, Ravindran ve Abar, Soroush Karimi. (2015). Influence of Macroeconomic Variables on Exchange Rates. Journal of Economics, Business & Management, 3(2): 276-281.
• 22. Saeed, Ahmed. Awan, Rehmat Ullah. Sial, Maqbool H. ve Sher, Falak. (2012). An Econometric Analysis of Determinants of Exchange Rate in Pakistan. International Journal of Business and Social Science, 3(6): 184-196.
• 23. Semuel, Hatane ve Nurina, Stephanie. (2015). Analysis of the Effect of Inflation, Interest Rates, and Exchange Rates on Gross Domestic Product (GDP) in Indonesia. Proceedings of the International Conference on Global Business, Economics, Finance and Social Sciences, 1-13.
• 24. Şimşek, Muammer. (2004). Türkiye’de Reel Döviz Kurunu Belirleyen Uzun Dönemli Etkenler. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2): 1-24.
• 25. Şit, Mustafa ve Karadağ, Haydar. (2019). Döviz Kurunu Belirleyen Ekonomik Faktörler: Türkiye Ekonomisi İçin ARDL Sınır Testi Uygulaması. International Journal of Economic & Administrative Studies, 23, 151-167.
• 26. Twarowska, Katarzyna ve KAKOL, Magdalena. (2014). Analysis of Factors Affectng Fluctuations in The Exchange Rate of Polish Zloty Against Euro. Managemenet, Knowledge and Learning, International Conference (25-27 June 2014 Portoroz, Slovenia) 889-898.
• 27. Urrutia, Jackie D. Olfindo, Merrill Lynch T. ve Tampis, Razzcelle. (2015). “Modellıng and Forecastıng The Exchange Rate Of The Phılıppınes: A Tıme Serıes Analysıs”. Amerıcan Research Thoughts. 1(9): 1880-1937.