The Key to Change in a Difficult Geography between Democracy and Authoritarianship: Israel

Year 2024, Volume: 24 Issue: 2, 89 - 106, 31.12.2024

Selman Çevik

https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.1482570

Abstract

Since its establishment, Israel has been at the epicentre of a series of events that have precipitated significant developments in the “Middle East”. A thorough examination of Jewish history reveals that this community has intersected with critical junctures globally. The historical mission of the region’s geography, particularly in the context leading to and following the establishment of “Israel”, bears profound significance. This study delves into the modern history of “Israel”, the experiences of the Jewish people in global history, and their interrelations. It further explores the contemporary dynamics upon which “Israel” is founded, exposing a nation caught between democracy and authoritarianism. From the "Haskalah", known as the Jewish Enlightenment, to Israel's relationship with its diaspora, these dimensions are explored within a novel discussion framework. The establishment of “Israel” stands as one of the pivotal turning points in Jewish history. The foundational dynamics of “Israel”, its social transformation processes, and the political implications thereof hold deep significance for this “difficult geography”.

Keywords

Israel, Middle East, Democracy, Authoritarianism, Change

مفتاح التغيير في جغرافيا صعبة بين الديمقراطية والاستبداد: إسرائيل

Abstract

منذ تأسيسها، كانت "إسرائيل" في بؤرة سلسلة من الأحداث التي أدت للعديد من التغيرات الهامة لشكل "الشرق الأوسط". عندما نتفحص التاريخ اليهودي، نرى أن هذا الكتلة قد تقاطعت مع منعطفات حرجة ونقاط فاصلة على المستوى العالمي. وتحمل المهمة التاريخية لجغرافية المنطقة، لا سيما في السياق الذي أدى إلى قيام "إسرائيل" وما بعدها، أهمية عميقة. بينما تناقش هذه الدراسة تاريخ ”إسرائيل“ الحديث وتجارب الشعب اليهودي في التاريخ العالمي وعلاقاتها المتبادلة، تستطلع كذلك الديناميكيات المعاصرة والظواهر التي صاغها العقل المؤسس لهذا الكيان، وتكشف عن أمة عالقة بين الديمقراطية والاستبداد. فمن الـ”هَسْكَلَة“، المعروفة باسم حركة التنوير اليهودية، إلى علاقة ”إسرائيل“ مع الشتات اليهودي، يتم استكشاف هذه الأبعاد في إطار جديد للنقاش. وبطبيعة الحال، ممكن اعتبار تأسيس "إسرائيل" إحدى نقاط التحول المحورية في التاريخ اليهودي. ومع ذلك، فإن الديناميكيات التأسيسية لـ”إسرائيل“، وعمليات التغيير الاجتماعي فيها، وما أدى إليه هذا الوضع من الناحية السياسية، له آثار عميقة على كل من "إسرائيل" وهذه "الجغرافيا الصعبة“ على حد سواء.

Keywords

إسرائيل, الشرق الأوسط, الديمقراطية, الاستبداد, التغيير

Zor bir Coğrafyanın Değişim Anahtarı Demokrasi ve Otoriterlik Arasında: İsrail

Abstract

“İsrail”, kurulduğu günden bugüne Ortadoğu coğrafyasında önemli birçok gelişmeyi tetikleyen olaylar silsilesinin başını çeken bir konumda bulunmaktadır. Yahudi tarihine bakıldığında, dünyadaki önemli kırılma noktalarına bir şekilde temas eden bir topluluğun olduğu görülecektir. Ortadoğu coğrafyasının aynı şekilde bu tarihi misyonu taşıması, İsrail’in kuruluşu ve öncesine kadar giden süreçle birlikte dikkat çekici anlamları ihtiva etmektedir. Bu çalışmada İsrail’in tarihi, Yahudilerin dünya tarihinde geçirdikleri süreçler ve bunların ilişkisel boyutları tartışılırken, bugün İsrail’in üzerine kurulduğu dinamikler ve kurucu aklın şekillendirdiği olgular demokrasi- otoriterlik arasında sıkışmış bir ülkeyi ortaya koymaktadır. Yahudi Aydınlanması adı verilen “Haskala’dan”, İsrail’in diasporası ile ilişkisine varıncaya kadar farklı boyutlarıyla bu olgular yeni bir tartışma zemini üzerinden tartışılmıştır. Elbette Yahudi tarihinin önemli kırılma noktalarından birisi İsrail’in kuruluşu olarak sayılabilir. İsrail’in hangi dinamikler üzerinden inşa edildiği ve toplumsal değişim süreçlerinde neler yaşadığı ile bu durumun siyasal noktada nelere sebep olduğu, hem İsrail hem de bu “zor coğrafya” için oldukça derin anlamlar taşımaktadır.

Keywords

İsrail, Ortadoğu, Demokrasi, Otoriterlik, Değişim

References

• Aım, S. (2018). Demir Duvar. İstanbul: Küre Yayınları.
• Akbıyık, S. (2010). Babil Esareti’nin Yahudiler Üzerindeki Sosyal, Kültürel Ve Dini Etkileri. Konya: Selçuk Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Arpa, E. (2006). İsrail Kültüründe Bir Yahudi Filozof Musa Bin Meymun. Eski-Yeni.
• Ay, R. (2011). Türkiye’de Siyasal İslam Düşüncesinde Yahudilik İmajı :Millî Görüş Örneği. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Ballı, A., & Gökçe, A. F. (2021). Yahudi Göçleri Ve Yahudi Kimliğinin Oluşumu. İletişim Ve Diplomasi.
• Balpınar, Z. (2017). İsrail’in Devlet Kurgusu Güvenli Bir Yahudi Yurdu Mu? Yoksa Güvenlikçi Bir Yahudi Devleti Mi? Güvenlik Stratejileri Dergisi.
• Başaran, İ. (2017). Muhafazakâr Yahudilik. Ankara: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Çapa, Y. (2018). Yahudilikte Mesih İnancı; Hıristiyan Ve İslâm Kültürüne Etkisi. Isparta: Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Çınkara, G. (2020). Yahudi Ulus Devlet Yasası Ve İsrail’de Elitlerin Dönüşümü. Fiscaoeconomia, 191-202.
• Davutoğlu, A., Sönmez, Y., Kalaycı, Ö., Özcan, M., & Köse, T. (2003). Filistin Çıkmazdan Çözüme. İstanbul: Küre Yayınları .
• Demircan, N. (2020). Yahudi Devletinin İnşası Ve Arap-İsrail Çatışmasının Başlangıcı. Ulisa: Uluslararası Çalışmalar Dergisi, 215-226.
• Dufoix, S. (2011). Diasporalar. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Erbey, İ. (2015). İsrail’de Yahudi Gruplar Arası Farklılıklar Ve Çatışmaların İsrail Siyasal Sistemi Üzerindeki Etkileri. Ankara: Çankaya Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Erkan, A. (2015). Osmanlıların Son Döneminde Filistin’de Yabancılar İle Yahudilerin Toprak Mülkiyeti(1840-1920). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Erkan, A. (2015). Osmanlıların Son Döneminde (1840-1920) Filistin’de Yabancılar İle Yahudilerin Toprak Mülkiyeti. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Ersoy, T. (2016). Çatışan Kimlikler: İsrail’de Toplumlar Arası Güvenlik İkilemi. İstanbul: Küre Yayınları.
• Gökçe, A. B. (2021, Temmuz 14). Yahudi Göçleri Ve Yahudi Kimliğinin Oluşumu. İletişim Ve Diplomasi.
• Karakuş, A. (2020). Ulus-Din İlişkisi Bağlamında Yahudi Milliyetçiliğinin Temelleri Ve Politik Yansımaları. Anasay , 125 - 148.
• Kaufmann, F., & Eisenberg, J. (1974). Yahudi Kaynaklarına Göre Yahudilik. Les Religions.
• Kaygısız, H. (2014). Filistin’e Yapılan Yahudi Göçleri (1881 – 1917). Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Keleşoğlu, E. (2008). İsrail Yurttaşı Filistinliler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kılınç, T. (2018). Ortadoğuya Dair Yirmi Tez. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Kızıloğlu, S. (2012). İsrail Devleti’nin Kuruluşuna Kadar Geçen Süreçte Yahudiler Ve Siyonizmin Gelişimi. Sosyal Bilimler Dergisi.
• Köksal, M. A. (2015). Peygamberler Tarihi 1-2 . İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kurt, A. O. (2006). Babil Sürgünü Sonrası Ezra Önderliginde Yahudiliğin Yeniden Yapılandırılması. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Kurt, M. (2021, Nisan 18). Yahudi Nüfus Problemi Ve İsrail Devleti’nin Yahudi Karakteri. Mukaddime, S. 194-219.
• Lee, R. D. (2010). Religion And Politics İn The Middle East : Identıty, Ideology, Instıtutıons And Attıtudes. Phıladelphıa: Westwiev Press.
• Mearsheımer, J., & Walt, S. (2017). İsrail Lobisi Ve Amerikan Dış Politikası. İstanbul: Küre Yayınları .
• Muminov, N. (2014). İsrail'de Demokrasi Ve Kimlik Krizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 277-286.
• Muratoğlu, A. R. (2016). Amerika Birleşik Devletleri’nde Kamu Diplomasisi Ve Lobicilik: Yahudi Lobisi Örneği. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilimdalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Örücü, S. (2018). Yahudi Diasporası’nın Filistin’e Göçü Ve İsrail Devleti’nin Kuruluşu. Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 202-233.
• Özalkan, S. (2017). Yahudilerin Siyonizm Karşıtlığı. İstanbul : Marmara Üniversitesi Yayımlanmamaış Yüksek Lisans Tezi.
• Seta. (2012). İsrail Siyasetini Anlama Kılavuzu. Ankara: Siyaset Ekonomi Ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
• Sheffer, G. (2020). Diaspora Politikaları. Ankara: Gav Perspektif Yayınları.
• Tunç Yaşar, F., Alkan Özcan, S., & Kor, Z. T. (2010). Siyonizm Düşünden İşgal Gerçeğine Filistin. İstanbul: İhh Araştırma Yayınlar Birimi.
• Ulusoy, E. (2015). Diasporayı Yeniden Düşünmek: Diaspora Teorisi Ve Modern Diasporanın Temel Parametreleri. Göç Dergisi, 208 – 228.
• Yetkin, Ö. (2014). Yahudi Diasporası İletişim Stratejisi: Abd Örneği. Ankara: T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler Ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Uzmanlık Tezi.
• Yiğitoğlu, M. (2012). Yahudi İdeası: Kral Mabedinden Kral Devlete. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 1207-1215.