Türkçe ve Türk Kültürü Ders Kitaplarındaki Etkinliklerin İncelenmesi (7.Seviye)

Year 2025, Volume: 4 Issue: 2, 126 - 147, 15.06.2025

Hilal Ece Tunç

Abstract

Çalışmada, yurt dışında yaşayan Türk öğrencilerin Türkçeyi ve Türk kültürünü etkili bir şekilde öğrenmelerine yönelik MEB (Millî Eğitim Bakanlığı) tarafından hazırlanan Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki etkinliklerin nitelikleri incelenmiştir. 2019 tarihli 7. seviye ders kitabı örneklem olarak seçilmiş, etkinlikler dört başlık altında analiz edilmiştir: temel dil becerileri, dil bilgisi, kültürel unsurlar ve yönergeler. Temel dil becerileri etkinliklerinin dağılımı sayısal verilerle gösterilmişken, dil bilgisi ve kültürel unsurlar nitel açıklamalarla ele alınmıştır. Yönergeler açık-anlaşılır olmasına göre incelenmiş ancak tablo ile sunulmamıştır. Dinleme ve konuşma etkinliklerinin sayısının yetersiz olduğu tespit edilmiş, bazı etkinliklerde pedagoga danışılması gerektiği belirtilmiştir. Dil bilgisi etkinliklerinin ise bir kısmının dil bilincini geliştirmekte yetersiz kaldığı, etkinlikten etkinliğe geçişte kopuklukların bulunduğu sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, etkinlikler kültürel unsurlar açısından zengin içeriklere sahiptir.

Keywords

ana dili , Türkçe eğitimi , yurt dışında yaşayan Türkler , Türkçe ve Türk Kültürü ders kitapları

An Evaluation of the Activities in the 7th-Level Turkish and Turkish Culture Textbooks

Abstract

This study examines the pedagogical qualities of the activities found in the Turkish and Turkish Culture textbooks prepared by the Ministry of National Education (Tur: MEB) for Turkish students living abroad, with the aim of supporting their effective acquisition of the Turkish language and culture. The analysis focuses on the 2019 edition of the 7th-level textbook, which was selected as the sample. Activities were evaluated under four main categories: basic language skills, grammar, cultural elements, and instructional clarity. The distribution of activities related to basic language skills was presented with quantitative data, while grammar and cultural elements were assessed through qualitative analysis. Instructions were examined in terms of clarity and comprehensibility, though the findings were not tabulated. The analysis revealed that the number of listening and speaking activities was insufficient and highlighted the need for pedagogical consultation in the design of certain tasks. Additionally, some grammar activities were found to be inadequate for fostering language awareness, and inconsistencies were observed in the transitions between activities. Nevertheless, the textbook was found to be rich in its representation of cultural elements.

Keywords

monter tongue , Turkish education , Turks living abroad , Turkish and Turkish Culture textbooks

References

• Aksan, D. (1990). Her yönüyle dil, ana çizgileriyle dilbilim 1. TDK Basımevi.
• Aksoy, E. (2010). Almanya’da yaşayan üçüncü kuşak Türk öğrencilerin kimlik algılamaları ve buna bağlı olarak karşılaştıkları ayrımcılık sorunları. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları, 12(12), 7-38.
• Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.
• Aydemir, A. (2015) Divanü Lugati’t-Türk’te sosyal yardımlaşma ve dayanışma. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 226-240.
• Baskın, S., & Toyran, M. (2021). Yurt dışında yaşayan Türkler ve Türkçe eğitimi: İngiltere örneği (Genel durum, sorunlar ve öneriler). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(4), 1128-1150.
• Büyükikiz, K. K., & Güler-Yıldız, A. G. (2021). Araştırmalar ne diyor? Yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretimine yönelik yapılan lisansüstü araştırmalarının değerlendirilmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 9(2), 81-95. https://doi.org/10.35233/oyea.953118
• Çankaya, Z. Ç. (2015). Kişilerarası iletişimde dinleme becerisi. Nobel Akademi Yayıncılık.
• Çevik, A., & Güneş, F. (2017). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 272-286. https://doi.org/10.16916/aded.288848
• Doğan, Y. (2010). Dinleme becerisini geliştirmede etkinliklerden yararlanma. Türklük Bilimi Araştırmaları, (27), 263-74.
• Emiroğlu, S. (2013). Konuşma eğitimi, (Editörler, s. M. Durmuş ve A. Okur), Yabancılara Türkçe öğretimi el kitabı içinde (ss. 277-291), Grafiker Yayınlan.
• Esin, E. (1972) ‘Muyanlık’, Malazgirt armağanı. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Göçer, A., & Karadağ, B. F. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde iletişimsel becerilerin geliştirilmesi durumunun incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi MSKU Journal of Education, 7(2), 71-80. https, s. //doi.org/10.21666/muefd.686282
• Güneş, F. (2017). Türkçe öğretiminde etkinlik yaklaşımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(1), 48-64. https://doi.org/10.16916/aded.286415
• İltar, L., & Korkmaz C. B. (2023). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yaklaşım ve yöntemler. K. İlgün (Ed.) Kültürlerarası Yaklaşım (ss. 25-42). Pegem Akademi.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kurudayıoğlu, M. (2019). Türkçe ve Türk kültürü 7. Talim ve Terbiye Kurulu.
• Okur, A., & Yavuz, G. (2022). Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki dört temel beceri ve dil bilgisi etkinlikleri üzerine bir inceleme (5. seviye örneği), R. Eryılmaz, N. Karacan, A. Canbulat, A. T Eş. (Ed.) [Sözlü sunulmuş bildiri], 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı içinde (60-70. ss.) Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
• Öztürk, E., Gök, S., & Takımcıgil, S. (2014). Bulmaca temelli öğrenme. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (26), 48-63.
• Pala, A. (2008). Öğrenme ve öğretim ilkeleri. Ş. Tan. (Editör) Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (ss. 33-67). Pegem Akademi.
• Sak, R., Şahin-Sak, İ. T., Öneren-Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Sünbül, A. M. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Şen, Ü. (2010). Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarının ana dili eğitimine yönelik Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde yapılan çalışma ve uygulamalar. Journal Of World Of Turks, 2(3), 239-253.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2024). Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları. Erişim adresi https//www.mfa.gov.tr/yurtdisinda-yasayan-turkler_.tr.mfa 30.04.2024 tarihinde erişilmiştir.
• T.C. MEB. (2024). Yurt dışında görevlendirilecek öğretmenler ve öğretim elemanlarını seçme sınavına ilişkin başvuru kılavuzları yayımlandı. Erişim adresi https://www.meb.gov.tr/yurt-disinda-gorevlendirilecek-ogretmenler-ve-ogretim-elemanlarini-secme-sinavina-iliskin-basvuru-kilavuzlari yayimlandi/haber/35761/tr#:~:text=Kılavuza%20göre%2C%20yurt%20dışında%20429,27%20Aralık'a%20kadar%20yapılabilecek 08.02.2025 tarihinde erişildi.
• T.C. MEB İsveç-Stockholm Eğitim Müşavirliği (2024). Türkçe ve Türk kültürü ders kitapları. Erişim adresi https://stokholm.meb.gov.tr/www/turkce-ve-turk-kulturu-ders-kitaplari/kategori/10 08.02.2025 tarihinde erişildi.
• T.C. MEB Yükseköğretim ve Yurt Dışı Eğitimi Genel Müdürlüğü (2024). Türkçe ve Türk kültürü dersi programı. MEB.
• Tekin, E., & Polatcan, F. (2023). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metin yazarlarının biyografileri hakkında öğretmen görüşlerinin incelenmesi. BUGU Dil ve Eğitim Dergisi, 4(3), 320-333. https://dx.doi.org/10.46321/bugu.130
• Yeşilyurt, E. (2020). Öğretmenin pusulası, s. genel öğretim ilkeleri. EKEV Akademi Dergisi. 24(83), 263-288.