Relationship between Work-Life Balance, Psychological Resilivity and Career Satisfaction: An Analysis in Private Sector Enterprises

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 175 - 186, 11.01.2025

Güzin Kıyık Kıcır , Cansu Tütüncüoğlu

https://doi.org/10.70754/biibfd.1523212

Öz

The concept of work life balance, which is based on the assumption that not only organizational elements are prominent in achieving the performance and productivity values expected from employees, but also that individuals want to spend time on their individual lives, has the understanding of designing business conditions from the perspective of the employee. The concept of psychological resilience, which focuses on the power and skills of individuals to survive in a difficult business life, is another important issue. The concept of career satisfaction, which emerges when employees want their own future to be considered as much as the goals of the organization, is the last variable addressed within the scope of this research. The main purpose of the article is to analyze the relationship between the concepts of work life balance, psychological resilience and career satisfaction. In the article, where the quantitative research method is used, 250 employees from different sectors participated in the research. Three different scales and demographic questions, the reliability of which have been tested as data collection tools, were used. Correlation analysis was used for the relationship between the variables. Since the relationship between these three concepts is examined for the first time in a holistic manner, the originality value of the research is high. As a result of the research, no significant relationship was found between work life balance and career satisfaction, while a relationship was found between psychological resilience and work life balance, and psychological resilience and career satisfaction. Accordingly, the concept of psychological resilience, which is related to both concepts, should be given more place in human resources practices. In addition, the literature can be improved by examining the mediating variable effect of the concept of psychological resilience in future studies.

Anahtar Kelimeler

Work Life Balance, Psychological Resilience, Career Satisfaction

İş Yaşam Dengesi, Psikolojik Dayanıklılık ve Kariyer Tatmini Arasındaki İlişki: Özel Sektör İşletmelerinde Bir Analiz

Öz

Çalışanlardan beklenen performans ve verimlilik değerlerine ulaşılabilmesinde yalnızca örgütsel unsurların öne çıkmadığı kişilerin bireysel hayatlarına da zaman ayırmak istediği kabulünden yola çıkan iş yaşam dengesi kavram çalışanın gözünden işletme koşullarını tasarlama anlayışına sahiptir. Zorlu iş hayatında bireylerin ayakta kalabilme gücü ve becerisine odaklanan psikolojik dayanıklılık kavramı önemli bir diğer konudur. Çalışanların örgütün hedefleri kadar kendi geleceğinin de önemsenmesini istemesi ile ortaya çıkan kariyer tatmini kavramı bu araştırma kapsamında ele alınan son değişkendir. Makalenin temel amacı iş yaşam dengesi, psikolojik dayanıklılık ve kariyer tatmini kavramları arasındaki ilişkiyi analiz edebilmektedir. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı makalede farklı sektörlerden 250 çalışan araştırmaya katılım göstermiştir. Veri toplama aracı olarak güvenilirliği test edilmiş üç farklı ölçek ve demografik sorulardan yararlanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki için ise korelasyon analizine başvurulmuştur. Bu üç kavramın bütünsel olarak birbiri ile ilişkisi ilk defa incelendiği için araştırmanın özgünlük değeri yüksektir. Araştırma sonunda iş yaşam dengesi ve kariyer tatmini arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken, psikolojik dayanıklılık ve iş yaşam dengesi ile psikolojik dayanıklılık ve kariyer tatmini arasında ilişki bulunmuştur. Buna göre her iki kavram ile ilişkili çıkan psikolojik dayanıklılık kavramına insan kaynakları uygulamalarında daha çok yer verilmesi gerekmektedir. Ayrıca gelecekteki çalışmalarda psikolojik dayanıklılık kavramının aracı değişken etkisine bakılarak, alan yazını geliştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

İş Yaşam Dengesi, Psikolojik Dayanıklılık, Kariyer Tatmini

Kaynakça

• AKPULAT, Ş. (2019). Örgüt İklimi ve Psikolojik Dayanıklılığın İş-Yaşam Dengesi Üzerindeki Etkisi: Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi. Bayburt: Bayburt Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• ALTINTAŞ, B., ALTINTAŞ M. (2023). “Psikolojik Dayanıklılık ve İş Yaşam Dengesi İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”. International Journal of Disciplines in Economics & Administrative Sciences Studies, 49, 1095-1106.
• ANAFARTA, A. & YILMAZ, Ö. (2021). “Kariyer Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İşe Adanmışlığın Aracılık Rolü”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2944–2959.
• ANDERSEN, L.B. & KJELDSEN, A.M. (2013). “Kamu Hizmeti Motivasyonu, Kullanıcı Odaklılığı ve İş Memnuniyeti: İstihdam Sektörü Sorunu mu?”. Uluslararası Kamu Yönetimi Dergisi, 16, 252-274. https://doi.org/10.1080/10967494.2013.817253
• ARYEE, S., CHAY, Y. W. & TAN, H. H. (1994). An Examination of the Antecedents of Subjective Career Success Among a Managerial Sample in Singapore. Human Relations, 47(5), 487–509.
• BARBER, B.K. (2013). “Annual research review: The experience of youth with political conflict–challenging notions of resilience and encouraging research refinement”. Journal of Child. Psychology and Psychiatry, 54, 461–473.
• BEARDSLEE, W. R. & PODOREFSKY, M. A. (1998). Resilient Adolescents Whose Parents Have Serious Affective and Other Psychiatric Disorders: Importance of Selfunderstanding and Relationships. Am J Psychiatry, 145, 63-69.
• BEKMAN, M. (2022). “Halkla İlişkiler Uygulamalarında Nicel Araştırma Yöntemi: İlişkisel Tarama Modeli”. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 6(16), 238-258.
• BHUJANGA RAO, P. (2015). “A Study on Work Life Balance at Best Pumps Private Limited”. Research Journal of Social Sciences & Management, 4(9), 18-24.
• BLOCK, J. H., & BLOCK, J. (1980). The role of ego-control and ego-resiliency in the organization of behavior. In W. A. Collins (Ed.), Development of cognition, affect and social relations: The Minnesota symposia on child psychology (Vol. 13, pp. 39-101). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• BONANNO, G. (2004). “Loss, trauma, and human resilience: Have we underestimated the human capacity to thrive after extremely aversive events?”. American Psychologist, 59(1), 20-28.
• CLARK, S. (2000). “Work-Family Border Theory: A New Theory of Work-Life Balance”. Human Relations, 53, 747-770. http://dx.doi.org/10.1177/0018726700536001.
• CONLEY, S., DONNA, E. M. & SUKKYUNK, Y. (2005). “Standards-Based Evaluation and Teacher Career Satisfaction: A Structural Equation Modeling Analysis”. Journal of Personnal Evaluation Education, 18, 39–65.
• COTE, S. (2014). “Emotional Intelligence in Organizations”. University of Toronto, Toronto.
• ÇALIK, T. & EREŞ, F. (2006). Kariyer yönetimi, tanımlar, kavramlar, ilkeler. (1. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• DE CIERI, H., HOLMES, B., ABBOTT, J., & PETTİT, T. (2005). “Achievements and challenges for work/life balance strategies in Australian organizations”. The International Journal of Human Resource Management, 16(1), 90-103.
• DIAS, R., SANTOS, R.L., SOUSA, M.F.B.D., NOGUEİRA, M.M.L., TORRES, B. & BELFORT, T., DOURADO, M.C.N. (2015). “Resilience of caregivers of people with dementia: A systematic review of biological and psychosocial determinants”. Trends Psychiatry Psychother, 37, 12–19. Greenhaus, J. H., Parasuraman, S. ve Wormley, W. (1990). Effects of Race on Organizational Experiances, Job Performance Evalalutions, and Career Outcomes. Academy of Management Journal, 33(1), 64-96.
• EMMERIK, I. H .V., EUWEMA, M. C., GESCHIERE, M. & SCHOUTEN, M.F.A.G. (2006). “Networking Your Way through the Organization: Gender Differences in the Relationship between Network Participation and Career Satisfaction”. Women in Management Review, 21, 54-66.
• GOODE, W. J. (1960). “A theory of role strain”. American Sociological Review, 25, 483–496.
• GREENHAUS, J. H., PARASURAMAN, S. & WORNLEY, W. (1990). “Effects of Race on Organizational Experiances, Job Performance Evalalutions, and Career Outcomes”. Academy of Management Journal, 33(1), 64-96.
• GREENHAUS, J. H., COLLIN, K. M. & SHAW, J. D. (2003). “The relation between work-family balance and quality of life”. Journal of Vocational Behavior, 63(3), 510–531.
• GÜNGÖRMÜŞ, K., OKANLI, A. & KOCABEYOĞLU, T. (2015). “Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler”. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
• IGBARIA, M., GREENHAUS, J. H. (1992). “The Career Advancement Prospects of Managers and Professionals: Are MIS Employees Unique?”. Decision Sciences, 23(2): 478-499.
• JUDGE, T. A., CABLE, D. M., BOUDREAU, W. D. & BRETZ, R. D. (1995). “An Empirical Investigation of the Predictors of Executive Career Success”. Personnel Psychology, 48(3), 1995, 485-519.
• KAHN, R. L., WOLFE, D. M., QUINN, R. P., SNOEK, J. D. & ROSENTHAL, R. A. (1964). Organizational Stress: Studies in Role Conflict and Ambiguity.
• KALLIATH, T., & BROUGH, P. (2008). “Work-Life Balance: A Review Of The Meaning Of The Balance Construct”. Journal of Management & Organization, 14(3), 323–327.
• KANAP GÜNGÖR, M. (2013). Bilgi çağında insan kaynakları yönetimine bakış: İşletmelerde yetenek yönetimi ve çalışan performansı üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KAVİ, E., & KARAKALE, B., (2018). “Çalışan Psikolojisi Açısından Psikolojik Dayanıklılık”. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(17), 55-77.
• KILIÇ, Z. (2018). İş Yaşamında Yalnızlık ve Psikolojik Dayanıklılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Üniversitedeki Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KOBASA, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: an inquiry into hardiness. J Pers Soc Psychol. 37(1), 1-11.
• KORKMAZ, O. & ERDOĞAN, E. (2014). “İş Yaşam dengesinin örgütsel bağlılık ve çalışan memnuniyetine etkisi”, Ege Akademik Bakış, 14 (4), 541-557.
• LOCKWOOD, N. R. (2003). “Work-life balance: Challenges and solutions”. Society for Human Resource Management Research Quarterly, 48 (6), 1-11.
• LOUNSBURY, J. W., LOVELAND, J. M., SUNDSTROM, E. D., GIBSON, L. W., DROST, A. W., & HAMRICK, F. L. (2003). “An investigation of personality traits in relation to career satisfaction”. Journal of Career Assessment, 11(3), 287-307.
• LOUNSBURY, J. W., PARK, S. H., SUNDSTROM, E., WILLIAMSON, J. M. & PEMBERTON, A. E. (2004). “Personality, career satisfaction, and life satisfaction: Test of a directional model”. Journal of Career Assessment, 12(4), 395-406.
• MARKS, S. R. & MACDERMİD, S. M. (1996). “Multiple roles and the self: A theory of role balance”. Journal of Marriage and the Family, 58, 417–432.
• MASTEN, A. S., MORISON, P., PELLEGRINI, D. & TELLEGEN, A. (1990). Competence under stress: risk and protective factors. (Ed: J. Rolf, A. S. Masten, D. Cicchetti, K. H. Nuechterlein ve S. Weintraub) Risk and protective factors in the development of psychopathology. New York: Cambridge University Press.
• MASTEN, A. S. & REED, M. J. (2002). Resilience in development. (Ed: C. R. Snyder ve S. J. Lopez) The handbook of positive psychology. (pp. 74–88). Oxford University Press.
• MATTHEWS, G., ZEIDNER, M., & ROBERTS, R. D. (2007). Emotional intelligence: Consensus, controversies, and questions. G. Matthews, M. Zeidner, & R. D. Roberts (Editörler), The science of emotional intelligence: Knowns and unknowns içinde (s. 3–46). Oxford University Press.
• MCINTOSH, S. (2003). “Work-life balance: how life coaching can help”. Business Information Review, 20 (4), 181-189.
• NAE, E. Y., & CHOI, B. K. (2021). “Career satisfaction, subjective well-being and turnover intention: an attachment style perspective.”. Baltic Journal of Management, 17(1), 1-17.
• NAUTA, A., VAN VIANEN, A., VAN DER HEIJDEN, B., VAN KAM, K. & WILLEMSEN, M. (2009). “Understanding the factors that promote employability orientation: The impact of employability culture, career satisfaction, and role breadth self-efficacy”. Journal of occupational and organizational psychology, 82(2), 233-251.
• ÖZDEVECİOĞLU, M. (2002). “Kamu ve Özel Sektör Yöneticileri Arasındaki Davranışsal Çalışma Koşulları ve Kişilik Farklılıklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 115-134.
• PALIDAUSKAITE, J. & SEGALOVICIENE, I. (2008). “Valstybes tarnautoju motyvacijos profilleri Lietuvoje: empirinio tyrimo rezultatu analize”, Organizasyonların Yönetimi: Sistematik Araştırma, 47, 73-90.
• PEDERSEN, M.J. (2013). “Kamu Hizmeti Motivasyonu ve Kamu ile Özel Sektör İstihdamına Yönelik Cazibe: Akademik Çalışma Alanı Moderatör Olarak mı?” Uluslararası Kamu Yönetimi Dergisi, 16, 357-385. https://doi.org/10.1080/10967494.2013.825484
• SAKTHIVEL, D. & JAYAKRISHNAN, J. (2012). “Work Life Balance and Organizational Commitment for Nurses”. Asian Journal of Business and Management Sciences, 2(5), 1-6. SEIBERT, S. E. & KRAIMER, M. L. (2001). “The Five-Factor Model of Personality and Career Success”. Journal of Vocational Behavior, 58(1), 1–21.
• SHAVER, K. H. & LACEY, L. M. (2003). Job and career satisfaction among staff nurses: Effects of job setting and environment, The Journal of Nursing Administration, 33(3), 166-172.
• SMITH, K. T. (2010). “Work-life balance perspectives of future marketing professionals”. Journal Sevices Marketing Quarterly, 31 (4), 434-447.
• SRIVASTAVA, S., & MADAN, P. (2020). “The relationship between resilience and career satisfaction: Trust, political skills and organizational identification as moderators.”. Australian Journal of Career Development, 29(1), 44-53.
• STEPHENS, T.M. (2013). “Nursing student resilience: A concept clarification”. Nurs. Forum, 48, 125–133.
• TOPÇU, F. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılık Düzeylerinde Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Yordalayıcı Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• VITHANAGE, V., & ARACHCHIGE, B. J. (2017). “A Study On The Work-Family Balance and Job Performance of Academics in Sri Lanka”. IUP Journal of Management Research, 16(2), 7-28.
• WHITSON, H. E., DUAN-PORTER, W., SCHMADER, K.E., MOREY, M.C., COHEN, H.J., COLON-EMERIC, C.S. (2015). “Physical resilience in older adults: Systematic review and development of an emerging construct”. J. Gerontol. Ser. A Biomed. Sci. Med. Sci, 71, 489–495.