ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN AKADEMİK MOTİVASYON DÜZEYLERİNİN FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 18 - 25, 31.12.2024

Hüseyin Kadir Yüksel , İlker Gönen

https://doi.org/10.37215/bilar.1419118

Öz

Akademik başarıyı etkileyen temel faktörlerden biri motivasyon olarak değerlendirilmektedir. Yüksek motivasyona sahip öğrencilerin, öğrenmeye yönelik davranışlarını bilinçli bir şekilde organize ettiği görülmektedir. Bu bağlamda, öğrencilerin akademik motivasyon düzeylerinin incelenmesi büyük önem taşımaktadır.Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyon düzeylerinin, cinsiyet, okul türü, bilim ve sanat merkezlerine kayıtlı olma durumu ile sınıf düzeyi gibi değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de eğitim gören ortaokul öğrencileri oluştururken, örneklem grubunu kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle seçilen 1012 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada, nicel yöntemlerden tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, 7 alt boyuttan oluşan “Akademik Motivasyon Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” tercih edilmiştir. Ölçeğin alt boyutları “Bilmeye Yönelik İçsel Motivasyon”, “Başarıya Yönelik İçsel Motivasyon”, “Uyarım Yaşamaya Yönelik İçsel Motivasyon”, “İçe Yansıyan Dışsal Motivasyon”, “Dışsal Motivasyon-Dış Düzenleme”, “Belirlenmiş Dışsal Motivasyon”, “Motivasyonsuzluk” olarak adlandırılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler bu alt boyutlara göre analiz edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre, “İçe Yansıyan Dışsal Motivasyon” boyutunda anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Okul türüne göre, “Motivasyonsuzluk” alt boyutunda fark tespit edilmiştir. Sınıf düzeyine bağlı olarak ise, “Bilmeye Yönelik İçsel Motivasyon”, “Başarıya Yönelik İçsel Motivasyon”, “Uyarım Yaşamaya Yönelik İçsel Motivasyon”, “İçe Yansıyan Dışsal Motivasyon” ve “Motivasyonsuzluk” alt boyutlarında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Bununla birlikte, bilim ve sanat merkezine kayıtlı olma durumu, Akademik Motivasyon Ölçeği’nin alt boyutlarında herhangi bir anlamlı farklılık yaratmamıştır. Araştırmanın sonuçları, rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti sunan kurum ve kuruluşların rehberlik faaliyetlerini planlarken dikkate alabilecekleri önemli veriler sağlamaktadır. Gelecekteki çalışmalarda, farklı değişkenlerin ve örneklem gruplarının ele alınması ya da nitel araştırma yöntemlerinin kullanılması önerilmektedir.

Bu çalışma Bilim Armonisi Uluslararası Gençlik Kongresinde (2023, Antalya) sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akademik motivasyon, Bilim ve Sanat Merkezi, Ortaokul öğrencisi

Etik Beyan

Hitit Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu'nun 16.05.2022 tarih ve 2022-122 sayılı oluru.

Destekleyen Kurum

Hitit Üniversitesi

INVESTIGATION OF ACADEMIC MOTIVATION LEVELS OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS IN TERMS OF DIFFERENT VARIABLES

Öz

One of the main factors of academic success is considered motivation. It seems that they have high motivation and the behavior towards them is organized in some way. In this context, examining the distribution of groups’ academic motivations is of great importance. While the population of the research consists of secondary schools studying in Turkey, 1012 students were selected by the widely spread easy collection method. In the research, a screening model, one of the best measurements, was used. “Academic Motivation Scale” and “Personal Information Form”, consisting of 7 sub-parts, were preferred as data collection tools. The sub-dimensions of the scale are “Intrinsic Motivation for Knowing”, “Intrinsic Motivation for Success”, “Intrinsic Motivation for Living Stimulation”, “Extrinsic Motivation Reflection”, “Extrinsic Motivation-External Regulation”, “Determined Extrinsic Motivation”, “Amotivation” named. The data obtained in the research were analyzed according to these sub-dimensions. According to the gender variable, a significant difference was found in the “Extrinsic Motivation Reflected” dimension. A difference was detected in the “Lack of Motivation” sub-dimension according to school type. Depending on the grade level, significant differences were observed in the sub-dimensions of “Intrinsic Motivation to Know”, “Intrinsic Motivation to Achieve”, “Intrinsic Motivation to Live Stimulation”, “Extrinsic Motivation Reflected in” and “Amotivation”. However, being enrolled in a science and art center did not create any significant difference in the sub-dimensions of the Academic Motivation Scale. The results of the research provide important data that institutions and organizations providing guidance and psychological counseling services can take into account when planning their guidance activities. In future studies, it is recommended to consider different variables and sample groups or use qualitative research methods.

This study was presented as an oral presentation at the Science Harmony International Youth Congress (2023, Antalya).

Anahtar Kelimeler

Academic motivation, Science and Art Center, Secondary school student

Kaynakça

• Akandere, M., Özyalvaç, N.T., Duman, S. (2010). “Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile akademik başarı motivasyonlarının incelenmesi (Konya anadolu lisesi örneği)”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24: 1-10.
• Alderman, M. K. (2004). Motivation for achievement: Possibilities for teaching and learning (İkinci Baskı): Lawrence Erlbaum Associates Publishers. New Jersey-USA. Baltacı, A. (2018). “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 321-274.
• Başaran, E., Kamak, Z., Uzunosmanoğlu, H., Çelebi, F., Erbir, M. A., Yiğit, H., Çalışkan Başaran, E. (2022). “Investigation of AcademicMotivationLevels of Secondary School Students in Terms of DifferentVariables (İstanbul Example)”. Journal of CurrentResearches on SocialSciences, 12(3): 245-258.
• Eggen, P., Kauchak, D. (2001). EducationalPsychology. (5. Baskı): Merrill PrenticeHall. UpperSaddleRiver-USA.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N.E. (2006). How to Design and Evaluate Research In Education (6th ed.): McGraw-Hill. New York USA.
• İnel-Ekici, D., Kaya, K., Mutlu, O. (2014). “Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi: Uşak ili örneği”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1): 13-26.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Nobel Akademi. Ankara-Türkiye.
• Linnenbrink, E. A., Pintrich, P. R. (2002). “Motivation as an enablerforacademicsuccess”. School PsychologyReview, 31: 313–327.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2019). “Bilim ve sanat merkezleri yönergesi”. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf. Son Erişim Tarihi: 30.12.2023.
• Pintrich, P. R., Schunk, D. H. (2002). Motivation in Education: Theory, research, andapplications (2. Baskı): PrenticeHall. New Jersey-USA.
• Ratelle, C.F., Guay, F., Vallerand, R.J., Larose, S., Senécal, C. (2007). “Autonomous, controlled, and amotivated types of academic motivation: A person-orientedanalysis”. Journal of EducationalPsychology, 99(4): 734-746.
• Schunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorileri, Eğitimsel Bir Bakışla (Çev. M. Şahin): Nobel. Ankara-Türkiye.
• Slavin, R. E. (2006). Educational Psychology Theory and Practise (Sekizinci Baskı): Pearson. Boston-USA.
• Sternberg, R. J., Williams, W. M. (2009). EducationalPsychology (İkinci Baskı) : Pearson. New Jersey-USA.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013). Using MultivariateStatistics (6th Edn): Pearson. New Jersey-USA.
• Türkyılmaz, F., Doğan, S., Terkeş Doğan, N., Ekinci, F., Akdemir, H., Özkan, M. U., Yeter, Ç. (2022). “Ortaokul Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Şırnak Örneği)”. Journal of CurrentResearches on SocialSciences, 12(2): 163-176.
• Vallerand, R.J., Pelletier, L.G., Blais, M.R., Biere, N.M.,Senecal, C., Valleries, E.F. (1992). “Intrinsic, extrinsic, and amotivational styles as predictors of behavior: A prospectivestudy”. Journal of Personality, 60(3): 599-620.
• Yazıcı. H., Altun, F. (2013). “Üniversite Öğrencilerinin İçsel ve Dışsal Motivasyon Kaynakları İle Akademik Başarıları Arasındaki İlişki”. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6): 1241-1252.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı): Seçkin Yayıncılık. Ankara-Türkiye.
• Yurt, E., Bozer, E.N. (2015). “Akademik Motivasyon Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması”. Gaziantep UniversityJournal of SocialSciences, 14(3): 669-685