Boyut ve Etkenleriyle Sosyal Dışlanmanın Yoksullukla Karşılaştırmalı İlişkisi

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 39 - 77, 18.07.2019

Mustafa Hatipler

Öz

Sosyal
dışlanma kavramı 1980’li yıllarda gelişmiş ülkelerde kullanılmaya başlanmıştır.
İctimai, siyasi, kültürel ve iktisadi olumsuzlukların toplanması sonucunda
sosyal dışlanma ortaya çıkmaktadır. Sosyal
dışlanma; toplumun bir kesiminin işsizlik, yoksulluk, eğitimsizlik, yaşlılık,
engellilik gibi nedenlerden dolayı sağlık, eğitim ve kültürel imkânlarından yararlanamamaları,
üretim faaliyetlerinde bulunamamaları ve karar alma etkinliklerine
katılamamaları olarak ifade edilebilir. Sosyal dışlanma ve yoksulluk
kavramının birbirinden farklı olup olmadığı hususunda görüş birliği yoktur. Bir görüşe göre sosyal dışlanma yoksulluğu
barından çok geniş bir kavramken, diğer görüşlere göre yoksulluğun nedenini
veya sonucunu oluşturmaktadır.

 

Tüm bunların sonucunda sosyal dışlanma toplumsal
alanda barış için de bir tehdit unsuru olmakla birlikte sosyal bölünme ve
sosyal patlama gibi olumsuzluklara da sebep olmaktadır. Sosyal dışlanma ile
mücadelede sosyal politikalar önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sosyal dışlanma ve yoksulluk
kavramlarını karşılaştırmalı olarak incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Dışlanma, Sosyal Dışlanmanın Boyutları, Yoksulluk

Kaynakça

• ADAMAN, F.(2006):” Türkiye’de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma”, http://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/ docs/2006/study_turkey_tr.pdf”, Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2018.
• ADAMAN, F. Ve KEYDER, Ç. (2007): “Türkiye’nin Büyük Kentlerinin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma”. Tes-İş Dergisi. Haziran: 83-89.
• ATKINSON, A.B. (1998): “Social Exclusion: Poverty and Unemployment”, Exclusion, Employment and Opportunity, A. B. Atkinson, John Hills (editors) CASE Paper, Centre for Analysis of Social Exclusion, CASE/4, London School of Economics, 1998, London.
• AKSAN, G. (2012): "Yoksulluk ve Yoksulluk Kültürünün Toplumsal Görünümleri", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 9-19.
• ARPACIOĞLU, Ö., ve YILDIRIM, M. (2011): "Dünyada ve Türkiye'de Yoksulluğun Analizi", Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 60-76.
• BARNES, M. (2002): “Social Exclusion and the Life Course”, Poverty and Social Exclusion in the Europe, Ed. by. Matt Barnes, Christopher Heady, Cheltenham, Edwar Elgar.
• BEALL J. ve PİRON, l.H.(2005): DFID Social Exclusion Review, London, The London School of Economics and Political Science.
• BERMAN, Y. ve PHILLIPS, D. (2000): "Indicators of Social Quality and Social Exclusion at National and Community Level", Social Indicators Research, June 2000, Volume 50, Issue 3, p. 329-350.
• BHALLA, A. ve LAPEYRE, F. (1997): "Social Exclusion; Towards an Analytical and Operational framework", Development and Change, Vol 28.
• BURCHARDT,T., GRAND,J.L. ve PİACHAUD, D.(2002): Understanding Social Exclusion, New York, Oxford University Press.
• CASAS, P.R. ve LATTA,M. (2004): Working Poor in the European Union, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Dublin.
• ÇAKIR, Ö. (2002): "Sosyal Dışlanma". Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 83-104.
• DANSUK, E. (1997): Türkiye’de Yoksulluğun Ölçülmesi ve Sosyo-Ekonomik Yapılarla Ölçülmesi, Ankara, DPT Uzmanlık Tezleri. Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Ücretler ve Gelirler Dairesi Başkanlığı.
• DE HAAN, A.(2000): "Social Exclusion: Enriching the Understanding of Deprivation", Studies inSocial and Political Thought, Volume: 2, No: 2.
• DOĞAN, İ. ( 2014):”Sosyal Dışlanmanın Anlaşılması: Muğlâklık ve Çok Boyutluluk”, Sosyal Siyaset Konferansları / Journal of Social Policy Conferences Sayı / Issue: 66-67 – 2014/1-2,http://dergipark.gov.tr/iusskd
• EMİN, E. (2016): Küresel Adaletsizlik Dünya Yoksulluk ve Eşitsizlik Raporu, İstanbul. İNSAMER (İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi) Yayınları, yayın No:26.
• ENGİN, Y.(2010): Sendikacılık-Sivil Toplum ve Yeni Duruşlar, Öz İplik-İş Sendikası Eğitim Yayınları, Ankara.
• EUSPC ( European Union Social Protection Committee) (2001): Report On Indications In TheField Of Poverty And Social Exclusion, Brussels.
• GEÇGİN, E. (2009): "Ankara-Polatlı Örneğinde Sosyal Dışlanma Açısından Mevsimlik Tarım İşçiliği". Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• GİDDENS, A.(2008): Sosyoloji (Ed. Cemal Güzel), İstanbul, Kırmızı Yayınlar, 2008.
• GÖKBAYRAK, Ş. (2005): “AB’nin Sosyal Politika Koruma Sorunsalı olarak Sosyal İçerme Politikaları” Çalışma Ortamı Dergisi. S. 80
• GÖNÜLLÜ, M. (1996): "Dış Göç", PA. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 1
• HATİPLER, M ve AYTAÇ ,A. 2011): Dünya’da ve Türkiye’de Yoksulluğun Özgün yapısı ve Yoksullukla Mücadele, İstanbul, Kriter Yayınları.
• HEİKKİNEN, M. (2000): "Social Networks of the Marginal Young: A Study Of Young People's Social Exclusion In Finland", Journal Of Youth Studies,Vol. 3, No: 4.
• KALKINMA BAKANLIĞI (2013): SODES Tanıtım Kitabı, www.sodes.gov.tr/DocObjects, Erişim tarihi: 10.5.2018.
• KARATAŞOĞLU, S., ve İSLAMOĞLU, E. (2016): "Gelir Seviyesi ile Sosyal Dışlanma İlişkisi Üzerine Bir Araştırma". Çalışma İlişkileri Dergisi .
• LARSSON, D. ve HALLEROD, B. (2008): “Poverty, Welfare Problems and Social Exclusion”, International Journal Of Social Welfare, Cilt: 17.
• LEVİTAS, R.(2005):The Inclusive Society? Social Exclusion and New Labour, Great Britain, Palgrave Macmillan.
• MARSHAL, G. (1999): Sosyoloji Sözlüğü (Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü), İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları
• MARSHALL, T. H.(2006): Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, Ed. by. T. H. Marshall, Tom Bottomore, Çev. Ayhan Kaya, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• MILLAR, J.,(2003): “Gender, Poverty and Social Exclusion”, Social Policy and Society, Volume 2, Issue 03, July 2003.
• MUTLUER, M (2003): Uluslararası Göçler ve Türkiye, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• ÖZTÜRK, M., ve ÇETİN, B. I. (2009): "Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluk ve Kadınlar". Journal of Yasar University , 2661-2698.
• RODGERS, G.(1995): “What‘s special about a “social exclusion approach?”, Social Exclusion: Rheteric, Reality, Responses, Ed. by. Gerry Rodgers, Charles Gore, Jose B. Figueiredo, International Institute for Labour Studies, Geneva.
• SAPANCALI, F.(2003): Sosyal Dışlanma, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir.
• SAPANCALI, F.(2005): “Avrupa Birliği’nde Sosyal Dışlanma Sorunu ve Mücadele Yöntemleri”, Çalışma ve Toplum, 2005-03.
• SAUNDERS, P.(2003):" Can Social Exclusion Provide New Framework For Measuring Poverty?",SPRC Discussion, Paper No. 127 October 2003, Sydney.
• SCHULTE, B.(2002): “A European Definition of Poverty. The fight against poverty and social exclusion in the member states of the European Union”, World Poverty, New policies to defeat an old enemy, Ed. by. Peter Townsend and David Gordon, United Kingdom, The Policy Press.
• SEN, A. (2000): “Social Exclusion: Concept, Application and Scrutiny”, Social Development Papers No.1, Office of Environment and Social Development, Asian Development Bank, June 2000.
• SEYYAR, A.ve GENÇ, Y.(2010): Sosyal Hizmet Terimleri (Ansiklopedik Sosyal PedagojikÇalışma) Sözlüğü, Sakarya Kitabevi, Sakarya
• SILVER, H.(1994): “Social exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms,” International Labour Review, 133 (5/6).
• SMITH, J. P.(2002): Policy Responses to Social Exclusion, Great Britain, Open University Press.
• SÜRÜEL, T.(2008): Göç ve Sosyal Dışlanma İlişkisinin Sosyal Politika Açısından Analizi (İstanbul-Sultanbeyli Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• ŞAHİN, T.(2009): Sosyal Dışlanma ve Yoksulluk İlişkisi, Yayımlanmamış Sosyal Yardım. Uzmanlık Tezi, T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Ankara
• ŞAHİN, T. (2010): "Sosyal Dışlanma ve Yoksulluk İlişkisi". Yardım ve Dayanışma Dergisi, 71-80.
• TARTANOĞLU, Ş. (2010): "Sosyal Dışlanma: Küreselleşme Perspektifinden Bir Kavramsallaştırma Çabası". Sosyoloji Konferansları Dergisi .
• TDK (2012): Türkçe Sözlük, Ankara, TDK Yayınları.
• WALKER, A.ve WALKER, C.(1997): Britain Divided: The Growth of Social Exclusion in the 1980s and 1990s, CPAG Ltd. London.