NEDÎM’İN GAZELLERİNDE YİNELEMELER

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 75 - 102, 13.11.2023

Mustafa Yunus Gümüş

https://doi.org/10.20493/birtop.1371859

Öz

Nedîm, divan şiirinin önemli şairlerinden biridir. Divan şiirine birçok konuda yenilik getiren şair, serbestçe söyleyişi ve mahalli kalışıyla diğer şairlerden ayrılır. Anlaşılır bir dil kullanan Nedim’in şiirlerini anlamak, anlamlandırmak zor değildir. Ancak metinleri daha iyi alımlamak, anlamak ve yorumlamak her zaman bir problem olmuş ve bu problemi çözmek için farklı yollar denenmiştir. Deyişbilim de bu yöntemlerden biridir. Deyişbilim, bir metnin dilbilimsel ölçütler ışığında, dilbilimin kaynaklarını kullanarak yapılan çözümlemelerdir. Deyişbilimsel inceleme dört başlıktan oluşmaktadır: önceleme, yineleme, koşutluklar ve sapma. Çalışmamızda Nedim’in şiirlerini deyişbilimsel çözümleme başlıklarından biri olan yineleme açısından değerlendirmeye çalıştık. Şiirlerdeki yinelemeleri biçimbirimsel yineleme, koşut yineleme, anlambilimsel yineleme ve sesbilgisel yineleme başlıkları altında sınıflandırdık.

Anahtar Kelimeler

Deyişbilim, Biçimbirimsel Yinelemeler, Anlambirimsel Yinelemeler, Koşut Yineleme, Sesbilgisel Yineleme

Kaynakça

• Akün, Ö. F. (1994). D. Edebiyatı içinde, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (s. 389-427). İstanbul: TDV .
• Arıkan, A. (2017). Ahmet Hâşim’in “Merdiven” Şiirinin Deyişbilimsel Bir İncelemesi. 17. Uluslararası Deyişbilim Sempozyumu (s. 1-10). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
• Dilçin, C. (1995). Türk Şiir Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Dilçin, C. (2010). Fuzulî’nin Şiiri Üzerine İncelemeler. İstanbul : Kabalcı .
• İmer, K., Kocaman, A., & Özsoy, A. S. (2013). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Öztekin, Ö. (2010). Deyişbilimsel Bir Paralel Yineleme Unsuru Olarak Divan şiirinde Redd-i Matla. Turkish Studies, 5(4), 584-609.
• Özünlü, Ü. (2001). Edebiyatta Dil Kullanımları. İstanbul: Multilingual.
• Saraç, M. (2007). Klasik Edebiyat Bilgisi Belâgat. İstanbul: 3F.
• Şahiner, D. (2018). Gülten Akın’ın Şiirlerine Deyişbilimsel Bir Yaklaşım: Beni Sorarsan. Ankara: Hacettepe Üniversitesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Vardar, B. (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Abc Kitabevi.