ÇOCUKLARDA TEKNOLOJİ KULLANIMI VE DİJİTAL EBEVEYNLİK

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 123 - 129, 30.06.2024

Talat Sağlam

https://doi.org/10.20493/birtop.1496639

Öz

Çocuklar açısından yaşanılan zaman ve çevresel şartlar onların gelişimini doğrudan etkileyen bir unsurdur. Değişen zaman beraberinde çocukların uğraşlarını, onları etkileyen çevresel şartları da değiştirerek gelişimlerini etkilemektedir. Dijital devrim ile birlikte ortaya çıkan teknolojik gelişmeler başta çocuklar olmak üzere her yaşta insanın yaşam biçimini değiştirmeye başlamıştır. Olumlu kullanımları ile birlikte internet, akıllı telefon, bilgisayar, tablet, dijital oyunlar, sosyal medya platformları çocukları fiziksel, sosyal, duygusal, psikolojik açısından etkileyen bir yapıya dönüşmüştür. Dünya genelinde dijital araçların yaygınlığı ve bu araçlar ile geçirilen süre artarak devam etmektedir. Özellikle gençler ve çocuklarda bu kullanım süreleri dikkat çekici boyutlara ulaşmıştır. Gelişim süreci içerisinde çocuklarını her türlü olumsuzluktan korumak ve onların gelişimlerini destekleme sorumluluğuna sahip ebeveynlere de bu kapsamda yeni bir sorumluluk alanı oluşturmuştur. Dijital araçların doğru kullanımı ve çocukları bu araçların zararlı etkilerinden koruma anlayışı anne-babalara yeni bir sorumluluk alanı oluşturarak dijital ebeveynlik kavramının ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, teknoloji, dijital ebeveynlik

Kaynakça

• Akbaş, Ö. Z., & Dursun, C. (2020). Teknolojinin aileye etkisi: değişen ailenin dijital ebeveyn ve çocukları. Turkish Studies-Social, 15(4), 2245-2265.
• Aral, N. (2022). Dijital dünyada çocuk olmak. TRT Akademi, 7(16), 1134-1153.
• Clark, L. S. (2011). Parental mediation theory for the digital age. Communication Theory, 21(4), 323-343.
• İnan-Kaya, G. Mutlu-Bayraktar, D., & Yılmaz, Ö. (2018). Digital parenting: Perceptions on digital risks. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 131-157.
• Karakuş, T., Çağıltay, K., Kaşıkcı, D., Kurşun, E., & Ogan, C. (2014). Türkiye ve Avrupa’daki çocukların internet alışkanlıkları ve güvenli internet kullanımı. Eğitim ve Bilim, 39(171), 230-243.
• Mascheroni, G., Ponte, C., & Jorge, A. (2018). Digital parenting: The challenges for families in the digital age, yearbook 2018. Nordicom, University of Gothenburg.
• Modecki, K. L., Goldberg, R. E., Wisniewski, P., & Orben, A. (2022). What is digital parenting? A systematic review of past measurement and blueprint for the future. Perspectives on Psychological Science, 17(6), 1673-1691.
• Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z., & Özdinçler, A. R. (2018). Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(2), 227-247.
• Odgers C. L. (2019). Why digital tools have not yet revolutionized adolescent health research and what we can do. Journal of Research on Adolescence, 29(3), 675–681. Crossref. PubMed.
• Park, Y. J. (2011). Digital Literacy and Privacy Behavior Online. Communication Research, 40(2), 215–236.
• TÜİK, (2021). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=41132, Erişim Tarihi: 03.06.2024.
• Vandewater, E. A., Rideout, V. J., Wartella, E. A., Huang, X., Lee, J. H., & Shim, M.-S. (2007). Digital childhood: Electronic media and technology use among infants, toddlers, and preschoolers. Journal ofthe American Academy of Pediatrics, 119(5), 1006–1015.
• Yurdakul, K. I., Dönmez, O., Yaman, F., & Odabaşı, H. F. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4):883-896.
• URL1. https://datareportal.com/reports/digital-2024-global-overview-report, Erişim Tarihi: 04.06.2024