KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNİN DEPRESYON DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARI The ways of Coping Stress and Levels of Depression of the Parents of Children with Chronic Renal Failure

Year 2018, Volume: 8 Issue: 2, 33 - 41, 29.06.2018

Derya Evgin Emine Erdem

Abstract

ÖZET

Amaç: Çalışma, çocuğu KBY tanısıyla izlenen ebeveynlerin depresyon düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzlarının

belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır.

Yöntem: 1 Aralık 2008-1 Mart 2009 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin Pediatrik Nefroloji Klinik ve

Polikliniği’nde çocuğu KBY olan 52 ebeveyn örnekleme alınmıştır. Çalışmanın yapılması için etik kurul izni ve

ebeveynlerden yazılı onam alınmıştır. Veri toplama aracı olarak ebeveynlerin tanıtıcı özellikleri, hastalık ve

tedaviye ilişkin bilgilerini içeren anket formu, Beck Depresyon Envanteri (BDE) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları

Ölçeği (SBTÖ) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler, homojenlik, korelasyon

ve iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testleri kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışmada, annelerin depresyon puan ortalamaları 21.53 ± 13.82, babaların 18.83 ± 13.41 olarak

bulunmuştur (p>0.05). Çocuk sayısı, hastalığa ilişkin bilgi ve hastanede refakatçi kalma durumunun

ebeveynlerin depresyon puanları üzerinde etkili olduğu saptanmıştır (p<0.05). Annelerin SBTÖ’nin tüm alt

gruplarından aldıkları puan ortalamalarının babalardan yüksek olduğu bulunmuştur (p>0.05). Çalışmada,

annelerin çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşım puanları ile depresyon puanları arasında pozitif bir ilişki

olduğu, babaların ise, çaresiz yaklaşım puanları ile depresyon puanları arasında pozitif bir ilişki olduğu

saptanmıştır.

Sonuç: Bu sonuçlar doğrultusunda, stresle etkili baş etme yöntemlerine ilişkin ebeveynlere eğitim verilmesi,

ebeveyn destek grubunun oluşturulması önerilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklar; Ebeveyn; Depresyon; Stresle başa çıkma

Keywords

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNİN DEPRESYON DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARI The ways of Coping Stress and Levels of Depression of the Parents of Children with Chronic Renal Failure

References

• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Türkiye Böbrek Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı (2014-2017). Sağlık Bakanlığı, Yayın No: 946, Ankara, 2014, ss. 1. http://www.tsn.org.tr/pdf/Turkiye_Bobrek_Hastaliklari_Onleme_ve_Kontrol_Programi.pdf (E.T. 08.02.2017). 2. Süleymanlar G, Utaş C, Arinsoy T, Ateş K, Altun B, Altıparmak MR and et al. A population-based survey of chronic renal disease in Turkey-The CREDIT Study. Nephrol Dial Transplant 2011; 26: 1862-1871. doi: 10.1093/ndt/gfq656. Epub 2010 Nov 4. 3. U.S. Renal Data System. CKD in the United States: An Overview of USRDS 2015 Annual Data Report. https://www.usrds.org/2016/view/v1_00.aspx E. T. 03.01.2017. 4. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon - Registry 2015. Ankara: Türk Nefroloji Derneği, 2016, ss. 1-6, 61-94. 5. Seyahi N, Altıparmak MR, Süleymanlar G. Türkiye’de Renal Replasman Tedavilerinin Güncel Durumu: Türk Nefroloji Derneği Kayıt Sistemi 2014 Yılı Özet Raporu. Turk Neph Dial Transpl 2015; 24 (1): 10-16. 6. Theofanidis, D. Chronic illness in childhood: psychosocial adaptation and nursing support for the child and family. Health Science Journal 2007; (2):1-9. 7. Tong A, Lowe A, Sainsbury P, Craig JC. Parental perspectives on caring for a child with chronic kidney disease: An in-depth interview study. Child: Care, Health & Development 2010; 36: 549–557. 8. Er M. Çocuk, hastalık, anne-babalar ve kardeşler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2006; 49: 155-168. 9. Tjaden L, Tong A, Henning P, Groothoff J, Craig JC. Children’s experiences of dialysis: A systematic review of qualitative studies. Arch Dis Child 2012. doi:10.1136/archdischild-2 of 8 2011-300639. 10. Barlow JH and Ellard DR. The psychosocial well-being of children with chronic disease, their parents and siblings: an overview of the research evidence base. Blackwell Publishing Ltd, Child: Care, Health&Development 2006;32(1):19-31.