Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Ortaokul Ders Kitaplarındaki Soruların İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 94 - 107, 31.12.2022

Ayten Pınar Bal , Rumeysa Yılmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul matematik ders kitabında yer alan ünite değerlendirme sorularını yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, 2020-2021 eğitim öğretim döneminde ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan toplam 360 ünite değerlendirme sorusundan oluşmaktadır. Verilerin analizi sürecinde betimsel analiz tekniği uygulanmıştır. Araştırmada, ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan ünite değerlendirme sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin bilişsel süreç boyutuna göre en çok uygulama düzeyinde olduğu ancak hatırlama düzeyinde ve yaratma düzeyinde ise soru olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmada, sınıf düzeyi açısından ders kitaplarında yer alan soruların en çok işlemsel bilgi boyutunda ve kavramsal bilgi boyutunda sorular olduğu; ancak, üstbilişsel bilgi türünde ise herhangi bir soru türüne rastlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik ders kitabı, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi;, Bilgi boyutu

Kaynakça

• Aktan, O. (2020). İlkokul matematik öğretim programı dersi kazanımlarının yenilenen Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,48(1), 15-36.
• Anderson, L. W. ve Krathwohl, D. R. (2001). A Taxonomy for learning teaching and assessing. a revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. New York: Longman.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., (Eds.) Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J. ve Wittrock, M. C. (2010). Öğrenme Öğretim ve Değerlendirme ile İlgili bir Sınıflama (A Taxonomy for Learning, Teaching, and Assessing). (Çev: D. A. Özçelik). Ankara: PegemA.
• Anderson, L.W. (2005). Objectives, evaluation and the ımprovement of education. Studies in Educational Evaluation, 31, 102-113.
• Ardahanlı, Ö. (2018). TEOG Sınavı matematik soruları ile 8.sınıf matematik yazılı sınav sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisi ’ne göre incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
• Aydın, Ş., & Şakar, S. N., (2020). Matematik dersi öğretim programı geometri ve ölçme öğrenme alanları kazanımlarının düşünme becerileri açısından incelenmesi. International Eurasian Educational Research Congress ONLINE, Eskişehir, Türkiye.
• Bekdemir, M. ve Selim, Y. (2008). Revize edilmiş Bloom Taksonomisi ve cebir öğrenme alanı örneğinde uygulaması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 185- 196.
• Bektaş, M., Kahraman, S., Temel, Y. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Matematik Ders Kitabı 6. Sınıf. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Bennie (2005). The MATH taxonomy as a tool for analysing course material in mathematics: A study of its usefulness and its potential as a tool for curriculum development. African Journal of Research in Mathematics, Science and Technology Education, 9(2), 81-95.
• Biber, A.Ç. ve Tuna, A. (2017). Ortaokul matematik kitaplarındaki öğrenme alanları ve Bloom taksonomisine göre karşılaştırmalı analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,36(1), 161-174.
• Blanco, M., Estela, M. R., Ginovart, M. & Saà, J. (2009). Computer assisted assessment through moodle quizzes for calculus in an engineering undergraduate course, Quaderni di Ricerca in Didattica (Scienze Matematiche), 19(2), 78-84.
• Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook 1: Cognitive Domain. New York, David McKay.
• Cırıtcı, H., Gönen, İ., Araç, D., Özarslan, M., Pekcan, N., & Şahin, M. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Matematik Ders Kitabı 5, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Çelik, S., Kul, Ü. & Çalık-Uzun, S. (2018). Ortaokul matematik dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 775-795.
• Çetin, Ö., Aksakal, U., Ertürk, U., Şay, G., Tığlı, İ. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Matematik Ders Kitabı 8. Sınıf. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı
• D’Souza, S.M. & Wood, L.N. (2003). Designing assessment using the MATH taxonomy. In L. Bragg, C. Campbell, G. Herbert, & J. Mousely (Eds.), Mathematics Education Research: Innovation, Networking, Opportunity. Proceedings of the 26th Annual Conference of MERGA Inc., Deakin University, Geelong, Australia, pp. 294-301.
• Delil, A., Tetik, B. Y. (2015). 8. Sınıf merkezi sınavlardaki matematik sorularının tımss-2015 bilişsel alanlarına göre analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 165-184.
• Forehand, M. (2005). Bloom’s taxonomy: Original and revised. In M. Orey (Ed.), Emerging perspectives on learning, teaching, and technology. https://textbookequity.org/Textbooks/Orey_Emergin_Perspectives_Learning.pdf adresinden erişilmiştir (29 Nisan 2021).
• Gazel, A. A. ve Erol, H. (2012). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler ders programındaki kazanımların taksonomik açıdan değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(2), 202-222.
• Güler, M., Arslan, Z., ve Çelik, D. (2019). 2018 Liselere giriş sınavına ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi,16(1), 337-36
• İncikabı, L., Pektaş, M., ve Süle, C. (2016). Ortaöğretime geçiş sınavlarındaki matematik ve fen sorularının PISA problem çözme çerçevesine göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(2), 649-662.
• Kablan, Z., Baran, T. ve Hazer, Ö. (2013). İlköğretim matematik 6-8 öğretim programında hedeflenen davranışların bilişsel süreçler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 347-366.
• Karaman, M. ve Bindak, R. (2017). İlköğretim matematik öğretmenlerinin sınav soruları ile TEOG matematik sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi. Current Research ın Education, 3(2), 51-65
• Karataş, İ., Güven, B., Öztürk, Y., Arslan, S. & Gürsoy, K. (2017). Investigation of pre-school teachers’ beliefs about mathematics education in terms of their experience and structure of their education. Eurasia Journal of Mathematics Science & Technology Education, 13(3), 973–689.
• Keskin Oğan, A., Öztürk, S. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Matematik Ders Kitabı 7. Sınıf. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189
• Köğce, D, Baki, A. (2009). Matematik öğretmenlerinin yazılı sınav soruları ile ÖSS sınavlarında sorulan matematik sorularının Bloom taksonomisine göre karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (26), 70-80.
• Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom's taxonomy: An overview. Theory into practice, 41(4), 212-218. LGS (2020). Ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav. eğitim analiz ve değerlendirme raporları serisi. No:12. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_07/17104126_2020_Ortaogretim_Kurumlarina_Iliskin_Merkezi_Sinav.pdf.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2013). Ortaokul Matematik Dersi (6.,7. ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• MEB, (2018). İlköğretim Matematik (1-8. sınıflar) Dersi Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Miles, B., M., ve Huberman, A., M. (1994). Qualitative data analysis (21 Ed.). London: Sage Publication
• Özcan, H, Koştur, H. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin TIMSS sınavına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(2), 108-120.
• Pickard, M. J.(2007). The new Bloom’s taxonomy: An overview for family and consumer sciences. Journal of Family and Consumer Sciences Education, 25(1): 45–55.
• Pul, H, Aksu, H. (2020). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine yönelik öz yeterlilik inançları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(1), 99-114.
• Radmehr, F., & Drake, M. (2017). Revised Bloom’s taxonomy and integral calculus: unpacking the knowledge dimension. Int J Math Educ Sci Technol, 48(8):1206–1224.
• Radmehr, F., & Drake, M. (2019). Revised Bloom’s taxonomy and major theories and frameworks that influence the teaching, learning, and assessment of mathematics: a comparison. International Journal Of Mathematical Education in Science and Technology, 50(6), 895–920. https://doi.org/10.1080/0020739X.2018.1549336.
• Smith, G.H., Wood, L.N., Coupland, M., Stephenson, B., Crawford, K. & Ball, G. (1996). Constructing mathematical examinations to assess a range of knowledge and skills, Int. J. Math. Educ. Sci. Technol., 27(1), 65-77.
• TIMSS (2019). TIMSS 2019 Türkiye Ön Raporu. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No:15. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_12/10173505_No15_TIMSS_2019_Turkiye_On_Raporu_Guncel.pdf.
• Toluk, Z. (2003). Üçüncü uluslararası matematik ve fen araştırması (TIMMS): Matematik nedir? ilköğretim-Online, 2(1): 36-41. http://www.ilkogretim-online.org.tr. adresinden erişilmiştir (7 Mayıs 2021).
• Törnroos, J. (2005). Mathematics textbooks, opportunity to learn and student achievement. Studies in Educational Evaluation, 31(4), 315-327.
• Türk Dil Kurumu (TDK), 2021. Taksonomi. www.tdk.gov.tr adresinden erişilmiştir (8 Mayıs 2021).
• Üredi, L, Ulum, H. (2020). İlkokul matematik ders kitaplarında bulunan ünite değerlendirme sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 432-447.
• Vincent, J., & Stacey, K. (2008). Do mathematics textbooks cultivate shallow teaching? Applying the TIMSS video study criteria to Australian eighth-grade mathematics textbooks. Mathematics Education Research Journal, 20(1), 81–106.
• Wood, L.N. & Smith, G.H. (2002). Perceptions of difficulty, Proceedings of 2nd International Conference on the Teaching of Mathematics, (1-6 July), Hersonissos, Greece.
• Wood, L.N., Smith, G.H., Petocz, P. & Reid, A. (2002). Correlation between student performance in linear algebra and categories of a taxonomy. In M. Boezi (Ed.), 2nd International Conference on the Teaching of Mathematics (At the Undergraduate Level),Crete, John Wiley.
• Yakalı, D. (2016). TEOG sınavlarındaki matematik sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisi ve öğretim programına göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin yayıncılık.