Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânu Lugâti’t-Türk adlı eseri, 2017 yılında UNESCO Dünya Belleği Kütüğü’ne belgesel miras olarak kaydedilmiş Türk kültürünün eşsiz serlerindendir. Kâşgarlı Mahmud eserinde, 11. yüzyıldaki Türk yurtlarını gösteren, Türk dünyası haritasına da yer vermiştir. Harita, bir Türk’ün çizdiği ilk dünya haritasıdır. Dîvânu Lugâti’t-Türk haritası hakkında genellikle akademik düzeyde çalışmalar yapılmıştır. Ortaöğretim müfredatında ise Dîvânu Lugâti’t-Türk haritasına ilişkin 9. Sınıf Coğrafya Ders
Kitabı’ndaki çok sınırlı bilgi dışında herhangi bir bilgi veya kullanılan bir eğitim materyali bulunmamaktadır. Bu nedenle ortaöğretim öğrencilerinin de haritayla ilgili bilgi ve farkındalık seviyelerini geliştirecek çalışmalara ve materyallere ihtiyaç bulunduğu değerlendirilmektedir. Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün çok bilinen “Türkçe’nin ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabı olma” niteliğinden farklı ve özgün bir yönünü ortaya koymanın ve bu özgünlüğün farkında olmanın önemli olduğu değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk ve bu eserdeki harita hakkında bilgilere yer verilmekte ve ortaöğretim öğrencilerince bilinmesi ve tanınmasını sağlayarak farkındalıklarını artırmaya dönük gerçekleştirilen uygulama ve sonuçları ile geliştirilen materyal tanıtılmaktadır. Çalışmamız kapsamında Dîvânu Lugâti’t-Türk haritası
gibi değerli bilgiler içeren tarihî haritalar hakkında eğitim materyalleri oluşturularak kullanılmasının, ortaöğretim öğrencilerinin bilgi, farkındalık ve harita okuryazarlığını geliştireceği sonucuna varılmıştır.
Mahmud al-Kashgari’s Diwan Lughat al-Turk is one of the unique works of Turkish culture, which was registered as a documentary heritage in the UNESCO Memory of the World Register in 2017. Mahmud al-Kashgari also included a map of the Turkic world in his work, showing the Turk homelands in the 11th century. The map is the first world map drawn by a Turk. Generally, academic studies have been conducted on the Diwan Lughat al-Turk map. In the secondary education curriculum, there is no information or educational material used, except for the very limited information in the 9th Grade Geography textbook regarding the Diwan Lughat alTurk map. For this reason, it is considered that there is a need for studies and materials that will improve the knowledge and awareness level of secondary school students about the map. It is considered that it is important to reveal a different and original aspect of Diwan Lughat al-Turk from the well-known “being the first dictionary and grammar book of the Turkish Language” and to be aware of this originality. In this study, information about Mahmud al-Kashgari, Diwan Lughat al-Turk, Diwan Lughat al-Turk map is given, and the results of the application and the developed material to increase their awareness by making them known and recognized by secondary school students are introduced. Within the scope of our study, it was concluded that creating and using educational materials about historical maps containing valuable information such as Diwan Lughat al-Turk map will improve the knowledge, awareness and map literacy of secondary school students.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Turkish Language and Literature (Other) |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2022 |
Submission Date | February 26, 2022 |
Published in Issue | Year 2022 Volume: 2 Issue: 1 |