Investigating the Relationship Between Negative Evaluation Fears, Responsibility Levels and Life Satisfaction of Generation Z Studying at the Faculty of Sports Sciences

Year 2025, Volume: 20 Issue: 1, 1 - 12

Ahmet Yavuz Mallı , Hasan Buğra Ekinci , Emrah Seçer

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1441460

Abstract

The aim of this study is to examine the relationship between the fear of negative evaluation, individual and social responsibility levels, and life satisfaction of Generation Z students studying in sports education. A relational survey design was employed in the research. The study group consisted of a total of 207 students, including 128 males and 79 females, who were determined using the criterion sampling method during the 2023-2024 academic year, and who were receiving sports education and categorized as Generation Z. In order to determine the demographic information of the students, the "Personal Information Form" along with the "Fear of Negative Evaluation Scale," "Individual and Social Responsibility Scale," and "Life Satisfaction Scale" were used. After initially applying normality analyses to the data and reviewing the appropriateness of parametric tests, independent two-group comparisons were reported through independent samples t-test, and correlations between variables were examined using Pearson correlation analysis and simple linear regression analysis. Based on the findings, it was determined that regular participation in sports partially contributes to statistically significant differences in the fear of negative evaluation, levels of responsibility, and life satisfaction among individuals who identify themselves psychologically (introverted-extroverted). The results indicate that students who engage in regular sports have higher levels of responsibility, those who identify as introverted exhibit a greater fear of negative evaluation, and those who identify as extroverted report higher levels of life satisfaction. Furthermore, it was found that individual and social responsibility levels significantly predict life satisfaction, explaining 3% of the variance in life satisfaction.

Keywords

Fear of negative evaluation, Responsibility, Sport, Life satisfaction, Generation Z

Spor Bilimleri Fakültesinde Öğrenim Gören Z Kuşağının Olumsuz Değerlendirilme Korkuları, Sorumluluk Düzeyleri ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, spor eğitimi alan z kuşağı öğrencilerinin olumsuz değerlendirilme korkuları, bireysel ve sosyal sorumluluk düzeyleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim döneminde ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenerek spor eğitimi alan ve z kuşağı olarak değerlendirilen 128 erkek, 79 kadın olmak üzere toplam 207 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin demografik bilgilerini belirlemek amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” ile “Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği”, “Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Ölçeği” ve “Yaşam Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Verilere öncelikle normallik analizleri uygulanıp parametrik testlerin uygunlukları gözden geçirildikten sonra bağımsız iki grup karşılaştırmalarında bağımsız gruplar t-testi, değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi uygulanarak veriler raporlaştırılmıştır. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde düzenli spor yapmanın, kendini psikolojik olarak (içe dönük-dışa dönük) tanımlamanın olumsuz değerlendirilme korkusu, sorumluluk düzeyi ve yaşam doyumunu üzerinde kısmen istatistiksel farklılıklar oluşturduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak düzenli spor yapan öğrencilerin sorumluluk düzeylerinin daha yüksek olduğu, kendini içe dönük olarak tanımlayan öğrencilerin olumsuz değerlendirilme korkusunun daha fazla olduğu ve kendini dışa dönük olarak değerlendiren öğrencilerin yaşam doyumlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca bireysel ve sosyal sorumluluk düzeyinin yaşam doyumunu anlamlı olarak yordadığı ve bireysel ve sosyal sorumluluk düzeyinin yaşam doyumundaki varyansın %3’ünü açıkladığı tespit edilmiştir.

Keywords

Olumsuz değerlendirilme korkusu, Sorumluluk, Spor, Yaşam doyumu, Z kuşağı

References

• Akgül, F., & Dinç, F. (2024). Spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin bireysel ve sosyal sorumluluk durumlarının incelenmesi: Doğanhisar örneği. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 347-360.
• Akran, S. K., & Şen, G. (2023). Öğretmen adaylarının z kuşağı kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metaforik analiz çalışması. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 11(1), 103-129.
• Alfonso, V. C., Allison, D. B., Rader, D. E., & Gorman, B. S. (1996). The Extended satisfaction with life scale: Development and psychometric properties. Social Indicators Research, 38, 275-301.
• Alp, A. G. S., & Uğar, L. Ö. C. (2023). Olumsuz değerlendirilme korkusu ile sosyal kaygı düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. 1. Bilsel International Sumela Scientific Researches Congress bildiriler kitabı içinde (ss 184-206). Trabzon.
• Altay, B., & Avcı, İ. A. (2009). Huzurevinde yaşayan yaşlılarda özbakım gücü ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Dicle Tıp Dergisi, 36(4), 275-282.
• Arslan, G., & Wong, P. T. (2022). Measuring personal and social responsibility: an existential positive psychology approach. Journal of Happiness and Health, 2(1), 1-11. https://doi.org/10.47602/johah.v2i1.5
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (Çev. Edt: Ahmet Aypay). Anı Yayıncılık.
• Clark, D. M., & Wells, A. (1995). A Cognitive model of social phobia. Heimberg, R. G., Liebowitz, M. R., Hope, D. A. ve Schneier, F. R. (Ed.). Social phobia: Diagnosis, assessment, and treatment (69–93). Guilford Press.
• Cohen, J. (1992). Statistical power analysis. Current Directions in Psychological Science, 1(3), 98-101.
• Çelik, Y., & Atilla, G. (2019). Üniversite öğrencilerinde kendini sabotaj, olumsuz değerlendirilme korkusu ve benlik saygısı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 177-198.
• Çetin, B., Doğan, T., & Sapmaz, F. (2010). Olumsuz değerlendirilme korkusu ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(156).
• Çivitci, A. (2007). Çokboyutlu öğrenci yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 26, 51-60.
• Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59). https://doi.org/10.17755/esosder.263229
• Değseven Emecen, D. (2020). Z kuşağı ne istiyor. What does generation Z want?. Maltepe Üniversitesi, Scienceup, 3, 68-69.
• Dereceli, Ç. (2019). İlköğretim öğrencilerinin başarı algısı ve sorumluluk duygusunun spor yapma değişkenine göre incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(3), 138-147.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The Satisfaction with life scale. Journal of personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Doğan, B., & Moralı, S. (1999). Üniversite öğretim elemanlarının sporla ilgili tutumları ile yaşam ve iş doyum düzeylerinin spor yapma alışkanlıkları ile incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 16-27.
• Düger, Y. S., & Bayram, T. (2023). Kurumsal sosyal sorumluluk algısının işveren marka çekiciliğine etkisi: Z kuşağı bireylerin kişilik özellikleri bağlamında bir araştırma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(1), 1055-1078. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1178267
• Eilbirt, H., & Parket, I. R. (1973). The Practice of business: The Current status of corporate social responsibility. Business Horizons, 16(4), 5-14. https://doi.org/10.1016/0007-6813(73)90043-8
• Erkan, Z. (2002). Ergenlerin sosyal kaygı düzeyleri, ana-baba tutumları ve ailede görülen risk faktörleri üzerine bir çalışma. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Eryılmaz, Ö., & Deveci, H. (2022). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumu ile sosyal sorumluluğu arasındaki ilişkide yaşam doyumunun aracılığı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 851-869. https://doi.org/10.17679/inuefd.1136144
• Filiz, B. (2016). Bireysel ve sosyal sorumluluk modelinin sorumluluk davranışlarının kazandırılmasında kullanılması: TVF Spor Lisesi örneği. Doktora tezi, Hacettepe üniversitesi sağlık bilimleri enstitüsü, Ankara.
• Filiz, B., & Demirhan, G. (2015). Bireysel ve sosyal sorumluluk ölçeğinin (BSS-Ö) Türk diline uyarlanma çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 26(2), 51-64. https://doi.org/10.17644/sbd.237576
• Furnham, A., & Cheng, H. (1997). Personality and happiness. Psychological Reports, 80(3), 761-762. https://doi.org/10.2466/pr0.1997.80.3.7
• Güler, C., Siyahtaş, A., & Çakır, V. O. (2023). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin yaşam doyumunu yordayan bir faktör; kariyer stresi: Tanımlayıcı araştırma. Turkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 15(1), 159-168. https://doi.org/10.5336/sportsci.2022-92755
• Hallahan, M., & Rosenthal, R. (1996). Statistical power: Concepts, procedures and applications. Behaviour Research and Therapy, 34(5), 489-499.
• Heimberg, R. G., Brozovich, F. A., & Rapee, R. M. (2010). A Cognitive behavioral model of social anxiety disorder: Update and extension. In Social anxiety (pp. 395-422). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-375096-9.00015-8
• Horn, J. (2013). The youth report. Strategy, 24(4), 12-16.
• Huebner, E. S. (1991). Correlates of life satisfaction in children. School Psychology Quarterly, 6(2), 103-111.
• Jibeen, T., Baig, M. M. Z., & Ahmad, M. M. (2019). Fear of negative evaluation and communication apprehension: The Moderating role of communicative competence and extraversion personality trait in Pakistani academia. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 37, 185-201. https://doi.org/10.1007/s10942-018-0301-y
• Kalaycı, Ş. (2018). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Dinamik Akademi.
• Karabulut, Ö. Ö., & Özer, M. (2003). Life satisfaction in the elderly. Geriatrics, 6(2), 72-74.
• Karahasan, F. (2018). Açılın gençler geliyor: Y ve Z nesilleri nasıl bir dünya kuracak? Türkiye'de ve dünyada gençler ne düşünüyor, ne bekliyor, neyi hayal ediyorlar?. Doğan Egmont-CEO Plus.
• Karasar, N. (2021). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Keighin, M., Butcher, K., & Darnell, M. (2009). The Effect of introversion and extraversion on the fear of negative evaluation. Undergraduate Research Journal for the Human Sciences, 8(1).
• Leary, M. R. (1983). A Brief version of the Fear of negative evaluation scale. Personality and Social Psychology Bulletin, 9(3), 371-375. https://doi.org/10.1177/0146167283093007
• Li, W., Wright, P. M., Rukavina, P. B., & Pickering, M. (2008). Measuring students’ perceptions of personal and social responsibility and the relationship to intrinsic motivation in urban physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 27(2), 167-178.
• Muslu, H. (2021). Bireysel ve sosyal sorumluluk modelinin beden eğitimi dersinde amaçlanan değerler üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Ömür, Y. E., Aydın, R., & Argon, T. (2014). Olumsuz değerlendirilme korkusu ve akademik sahtekârlık. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 9, 131-149.
• Özcan, M. (2021). Ortaokul öğrencilerinin sosyal sorumluluk düzeyleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1), 291-302.
• Öztürk, M. (2003). İşletme ve yönetim (Fonksiyonları açısından). Papatya Yayıncılık Eğitim.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, çev.). Pegem Akademi.
• Penley, J. A., & Tomaka, J. (2002). Associations among the Big Five, emotional responses, and coping with acute stress. Personality and İndividual Differences, 32(7), 1215-1228. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(01)00087-3
• Proctor, C., Linley, P. A., Maltby, J., & Port, G. (2017). Life satisfaction. Encyclopedia of Adolescence, 2(1), 2165-2176.
• Promislo, M. D., Giacalone, R. A., & Welch, J. (2012). Consequences of concern: Ethics, social responsibility, and well‐being. Business Ethics: A European Review, 21(2), 209-219. https://doi.org/10.1111/j.1467-8608.2011.01648.x
• Richard, F. D., Bond, C. F., & Stokes-Zoota, J. J. (2003). One hundred years of social psychology quantitatively described. Review of General Psychology, 7(4), 331–363. https://doi.org/10.1037/1089-2680.7.4.331
• Sarıkan, Ü. (2021). Düzenli egzersiz yapan bireylerde ruh hali ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 211-518.
• Singh, A. (2014). Challenges and issues of generation Z. IOSR Journal of Business and Management, 16(7), 59-63.
• Sönmez, A., Turan, S., & Soyer, F. (2022). Lise öğrencilerinin benlik saygılarının kişisel sorumluluk düzeylerine etkisinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 27-37. https://doi.org/10.38021/asbid.1076878
• Suresh, K. P., & Chandrashekara, S. (2012). Sample size estimation and power analysis for clinical research studies. Journal of Human Reproductive Sciences, 5(1), 7.
• Swanzen, R. (2018). Facing the generation chasm: The parenting and teaching of generations Y and Z. International Journal of Child, Youth and Family Studies, 9(2), 125-150. https://doi.org/10.18357/ijcyfs92201818216
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2023). https://sozluk.gov.tr/ Son Erişim Tarihi:11.12.2023
• Tezcan, M. (2016). Kuşaklar çatışması-kuşaklararası ilişkiler eğitimi ve sosyolojisi. Anı Yayıncılık.
• Trainer, T. (2005). Social responsibility: The most important, and neglected, problem of all?. International Journal of Social Economics, 32(8), 682-703.
• Watson, D., & Friend, R. (1969). Measurement of social-evaluative anxiety. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 33(4), 448–457. https://doi.org/10.1037/h0027806
• Weeks, J. W., Heimberg, R. G., & Rodebaugh, T. L. (2008). The fear of positive evaluation scale: Assessing a proposed cognitive component of social anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 22(1), 44-55. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2007.08.002