Sosyal Belediyecilik Kapsamında Engelli Bireylerin Entegrasyonu: İzmir İli Örneği

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 2, 125 - 153, 15.07.2021

Derya Alimanoğlu Yemişci , Gülşen Sarı Gerşil

Öz

1970’li yıllardan itibaren neoliberal politikaların sosyal devlet anlayışında yarattığı değişim ve dönüşümler dikkatleri sosyal belediyecilik kavramına yöneltmiştir. Günümüzde dezavantajlarının yanı sıra avantajlarının da tartışıldığı küreselleşme olgusunun yerel yönetimlerin gelişmesi ile birlikte toplumda sosyal dengelerin sağlanmasında olumlu katkıları görülmektedir.
Bu dönüşümlerle; dezavantajlı gruplar arasında yeralan engellilerin toplumsal entegrasyonlarının sağlanmasında yerel yönetimlerin sorumluluklarının artmıştır. Araştırma, İzmir ilindeki engellilerin toplumsal entegrasyonlarının sağlanmasına yönelik yerel yönetimlerin etkilerinin tespitine yöneliktir. Bu çerçevede engelli bireylerin sosyal entegrasyonlarında yerel yönetim olarak önemli sorumlulukları bulunan İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü çalışmalar ve projeler derinlemesine irdelenmiştir. Çalışmada ilk olarak literatür taraması yapılmış sonrasında doküman analiz yöntemiyle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin stratejik planları ve faaliyet raporları analiz edilmiş ve bilgiler tasnif edilmiştir. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesi Engelli Hizmetleri Şube Müdürü ile yarı yapılandırılmış görüşme formu ile mülakat yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda engelli bireylere yönelik eğitim, sağlık, istihdam, sosyal yardım ve sosyo kültürel faaliyetlerin etkileri belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Sosyal Entegrasyon, Sosyal Politika, Sosyal Sorun, Yerel Yönetimler

Kaynakça

• Akdoğan, Y. (2002). “Ulusal Soruna Yerel Çözüm: Sosyal Belediyecilik” Eminönü Bülteni, Şubat Sayısı, İstanbul.
• Aydın, M. (2008). Sosyal Politika ve Yerel Yönetimler. İstanbul: Yedirenk Yayınları
• Aydınlı, H. İ. (2004). Sosyo-Ekonomik Dönüşüm Sürecinde Belediyeler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Aysoy, M. (2004). Avrupa Birliği Sürecinde Özürlüler Politikası. İstanbul: Açık Kitapları.
• Azarkani, E., Benzer E. (2018). “Birleşmiş Milletler Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme Ve Türkiye’de Engelli Hakları”, DÜHFD (Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi) 23(38), 3-29
• Burcu, E. (2007). Türkiye’de Özürlü Birey Olma: Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Hacettepe Üniversite Yayınları,
• Burcu, E. (2017). “Türkiye’de Engelli Bireylerin Dezavantajlı Konumlarına Engellilik Sosyolojisinin Eleştirel Tavrıyla Bakmak Tematik Yazılar”. Toplum ve Demokrasi, 11 (24), Temmuz-Aralık, 107-125.
• DSÖ (2011), Dünya Engellilik Raporu Yönetici Özeti, http://siteresources.worldbank.org/TURKEYINTURKISHEXTN/Resources/455687- 1328710754698/YoneticiOzeti.pdf, (Erişim tarihi: 07.01.2020).
• Dulay, Yangın, D., Doğan, S. (2019). “Özel Bir Risk Grubu Olarak Engelli Çalışanlara Yönelik Alınması Gereken İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Hukuki Çerçevesi”. Sicil İş Hukuku Dergisi, 42, 110-127.
• Dünya Engelliler Vakfı (DEV), http://www.devturkiye.org/Projeler/Engelsiz-Sehir-Planlamasi/Engelsiz-Sehir-Tasarim-Raporu/
• Dünya Engelliler Vakfı (DEV); WHO; http://www.who.int/classifications/icf/en/ (ET: 12.03.2020) (Erişim Tarihi: 13.04.2020)
• Ekin, N. (2001). “Yeni Çağa Doğru Sosyal Güvenlikte Arayışlar”. Prof. Dr. Nuri Çelik'e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 2.
• Emini F. T. , Ayaz, Ç., E. (2019). “Engelli Bireylere Yönelik Kurumsal Farkındalık: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Örneği”. Journal of Awareness, 4(2), 239-248.
• Ersöz, . Y., H. (2005). “5272 Sayılı Yasa Öncesinde Türkiye’de Belediyelerin Sosyal Politika Alanındaki Deneyimleri” . İstanbul Üniversitesi Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 134-151 : http://www.iudergi.com/tr/index.php/sosyalsiyaset/article/ viewFile/243/236 (Erişim tarihi: 10.10.2015)
• Heywood, A. (2007). Siyaset, (Çev. Bekir Berat Özipek vd.), Ankara: Adres Yayınları.
• Hodder, I. (2002). “The Interpretation of Documentsand Material Culture”. In D. Weinberg (Eds.). Qualitative Research Methods. Oxford: Blackwell Publications (266- 279). https://www.izmir.bel.tr/CKYuklenen/eskisite/file/MALI_HIZMETLER/2015_19StratejikPlan_web.pdf
• ILO – OECD, (2018). “Labour Market Inclusion of People With Disabilities”. Paper presented at the 1st Meeting of the G20 Employment Working Group, 20 - 22 February 2018, Buenos Aires, Argentina,
• Koçak, H. (2008). “Belediyecilikte Yeni Yönetim Yaklaşımı: Yerel Kalkınma Yönetimi”, Yerel Siyaset Dergisi, 34, 31-35.
• Leonardı, M., Birkenbach, J., Üstün, T. , B., Kostanjsek, N., Chatterji, S. (2006), “The Definition of Disability: What Is in a Name?”. The Lancet, 368(9543),1219-1221.
• Nilüfer N., Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri Açısından Isparta Belediyesi: Farkındalık, Yararlanma ve Değerlendirme Açısından Bir Araştırma, S.D.Ü. İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 16, Sayı: 2, 2011, s. 325.
• Öz, C. S.. (2010). “Sosyal Belediyecilik Bağlamında Evde Bakım Hizmetleri (İstanbul, Ankara, Kocaeli Büyükşehir Belediyeleri Örnekleri”. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (yayınlanmış doktoraz tezi). Sakarya.
• Özdemiri, M. (2010). “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1) , 323-343.
• Sarı Gerşil, G. , Canbay T. (2018). “The Effects of Local Governments on the Urban Poverty in the Context of Social Policy: Social Municipality”. Critical Debates in Social Sciences, Frontpage Publications Limited, pp. 704-716.
• Sarı-Yıldırım H.; Bektaş, M., Altıparmak, S. (2010). “Hemşirelik Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi”. Yeni Tıp Dergisi, 27, 80-83.
• Seyyar, A. (2008). “Yerel Siyasetin Gelişiminde Sosyal Politikaların Önemi”, Yerel Siyaset Dergisi, 25, 30-34.
• Sözer, A. N. (2020). Türk Sosyal Hukuku (Yoksulluk/ Yoksunluk Mevzuatı), İstanbul: Beta yayınevi.
• Şahin, H., Bekir, H. (2016): "Üniversite Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20, 767-779.
• Şenel, H. G. (1996). “Yetersizliği Olan ve Olmayan Gençlerin Yetersizliğe Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması”. Özel Eğitim Dergisi, 2(2), 68-75.
• Uçaktürk, T., Uçaktürk, A., Özkan, M. (2009). “Yerel Yönetimlerde Sosyal Sorumluluk,Bağlamında Sosyal Belediyecilik: Biga Belediyesi Örneği”. VI. Uluslararası Sivil toplum Kuruluşları Kongresi, Çanakkale.
• Ünal, F., Caner, C. (2014). “Yerel Yönetimler ve Sosyal Politika(Lar): Sosyal Belediyecilik” Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 2014, 49, (2) : 31-49
• WHO (2011), World Report on Disability, World Health Organization, Malta. http://www.who.int/classifications/icf/en/;
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr/Mevzuat Metin/1.5.5216.pdf, (Erişim Tarihi: 05.03.2020)
• 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun, http://www.mevzuat.gov.tr/Mevzuat Metin/1.5.5378.pdf, (Erişim Tarihi: 10.02.2020)
• www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 15.04.2020)
• http://www.who.int/classifications/icf/en/ (ET: 12.03.2020)
• https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---inst/documents/publication/wcms_646041.pdf (ET: 28.03.2019)
• Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hk.Yön., https://www.resmigazete.gov.tr /eskiler/2019/02/20190220-2.htm (Erişim Tarihi: 03.05.2021)
• Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hk.Yön., https://www.resmigazete.gov.tr /eskiler/2019/02/20190220-1.htm (Erişim Tarihi: 06.05.2021)