Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Okuryazarlık Öz-Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Year 2020, Volume: 9 Issue: 3, 860 - 874, 21.09.2020

Bünyamin Aydın Şefika Çulha Gizem Yeşilgöz

https://doi.org/10.30703/cije.656316

Cited By: 4

Abstract

Matematik eğitimi ve öğretiminin nitelikli olabilmesi için eğitimin temel taşı olan öğretmenlerin matematik okuryazarlık öz-yeterlik (MOÖ)’lerinin yüksek olması ve sürekli geliştirilmesi gerekmektedir. Matematik öğretmen adaylarının MOÖ’lerinin yüksek olması için düşünme, sorgulama ve üretme yeteneklerin geliştirilmesi ilk sırada yer almalıdır. Bu nedenle, çalışmada ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının MOÖ düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, bu çalışmanın amacını ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının MOÖ düzeylerine yönelik sorulara verdikleri yanıtların aile eğitim durumlarına ve cinsiyetlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi oluşturmaktadır. Bu araştırma,2019-2020 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan toplam 73 son sınıf öğrencisi öğretmen adayı ile yüz yüze anket tekniği kullanılarak yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler; ortalama, t-testi ve tek yönlü varyans analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırmada öğretmen adaylarının önemli bir bölümünün MOÖ’lerinin gelişmiş olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan, anne-baba eğitim durumu ile okuryazarlık öz-yeterlik puanları arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Anne-baba eğitim durumunun MOÖ düzeyine herhangi bir katkısının olmadığı saptanmıştır. Öğretmen adaylarının MOÖ puanları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Erkek öğretmen adaylarının MOÖ puan ortalamasının, kadın öğretmen adaylarının MOÖ puan ortalamasından daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okullarda matematik ders programı okuryazarlığı, mantıksal akıl yürütme, matematik öğretiminde kavram yanılgıları gibi derslere ağırlık verilmesi öğretmen adaylarının MOÖ’lerinin artmasına; düşünme, sorgulama ve üretme yeteneklerin gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Keywords

matematik eğitimi, öz-yeterlik, matematik okuryazarlığı, ilköğretim, öğretmen adayları

Examining Mathematics Literacy Self-Efficacy for Mathematics Teacher Candidates in Terms of Various Variables

Abstract

In order to be qualified in mathematics education and training, mathematics literacy self-efficacy (MLSE) of teachers, which is the cornerstone of education, should be high and continuously developed. Developing thinking, questioning and producing skills should be the first priority for mathematics teacher candidates to have high MLSE. Therefore, it is aimed to determine the levels of MLSE of primary school mathematics teacher candidates. In this respect, the aim of this study is to determine whether primary mathematics teacher candidates' answers to the questions related to their levels of MLSE differ according to their parents’ educational status and gender. This research was carried out by using face - to - face questionnaire technique with 73 senior students- teacher candidates who are studying in Alanya Alaaddin Keykubat University Faculty of Education Elementary Mathematics Teaching Department in fall semester of 2019-2020 academic year. The data obtained from the study were analyzed by using mean, t-test and one-way analysis of variance. In the study, it has been concluded that a significant number of teacher candidates have developed MLSE. In the study, no significant relationship was found between the educational status of parents and literacy self-efficacy scores. It was found that the educational status of the parents did not contribute to the level of MLSE. There was a significant difference between the scores of teacher candidates' MLSE scores and gender. It was concluded that the mean score of MLSE of male students was lower than the mean score of MLSE of female students. Focusing on courses such as literacy of mathematics curriculum in schools, logical reasoning, misconceptions in mathematics teaching will contribute to the increase of teacher candidates' MLSE, development of thinking, questioning and producing abilities.

Keywords

Mathematics education, self-efficacy, mathematics literacy, primary education, teacher candidates

References

• Akgün, F. (2013). Öğretmen Adaylarının Web Pedagojik İçerik Bilgileri ve Öğretmen Öz-Yeterlik Algıları İle İlişkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 48-58.
• Akkoyunlu, B. (1995). Bilgi Teknolojilerinin Okullarda Kullanımı ve Öğretmenlerin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11).
• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlığı ve Bilgisayar Öz-Yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(24).
• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2004). Öğretmenlerin Bilgi Okuryazarlığı Öz-Yeterlik İnancı Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27).
• Aksu, G. ve Güzeller, C. O. (2016). PISA 2012 Matematik Okuryazarlığı Puanlarının Karar Ağacı Yöntemiyle Sınıflandırılması: Türkiye Örneklemi. Eğitim ve Bilim, 41(185).
• Altıntaş, E., Özdemir, A. Ş. ve Kerpiç, A. (2012). Öğretmen Adaylarının Matematik Okuryazarlığı Özyeterlik Algılarının Bölümlere Göre Karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 26-34.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. (4.Baskı). Sakarya Kitabevi: Sakarya.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilgisayarla İlgili Öz-Yeterlik Algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21).
• Aydın, B. (2003). Bilgi Toplumu Oluşumunda Bireylerin Yetiştirilmesi ve Matematik Öğretimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 183-190.
• Bandura, A. (2010). Self-Efficacy. In I. B. Weiner and W. E. Craighead (Ed.), Corsini Encyclopedia of Psychology (Vol. 4), New York, Wiley.
• Başaran, M. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilgi Okuryazarlıklarının Değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 163-177.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık, s. 170.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J. ve Sarıkaya, H. (2005). Öğretmen Özyeterlik Ölçeği Türkçe Uyarlamasının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74-87.
• Çilingir, E. ve Artut, P. D. (2016). Gerçekçi Matematik Eğitimi Yaklaşımının İlkokul Öğrencilerinin Başarılarına, Görsel Matematik Okuryazarlığı Özyeterlik Algılarına ve Problem Çözme Tutumlarına Etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(3), 578-600.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159).
• Dinçer, B., Akarsu, E. ve Yılmaz, S. (2016). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Okuryazarlığı Özyeterlik Algıları İle Matematik Öğretimi Yeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 7(1), 207-228.
• Duran, M. ve Bekdemir, M. (2013). Görsel Matematik Okuryazarlığı Özyeterlik Algısıyla Görsel Matematik Başarısının Değerlendirilmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 27-40.
• Ersoy, Y. (1997). Okullarda Matematik Eğitimi: Matematikte Okur Yazarlık. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13). Gömleksiz, M. N. ve Öner, Ü. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeyleri, e-Journal of New World Sciences Academy, 6 (1), 119-138.
• Güneş, G. ve Gökçek, T. (2013). Öğretmen Adaylarının Matematik Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 70-79.
• Hair, J. F., Babin, B., Money, A.H., Samouel, P. (2003). Essentials of Business Research Methods. United States of America: John Wiley & Sons.
• İlhan, A. (2015). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarına Yönelik Görsel Matematik Okuryazarlığı Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Görsel Matematik Okuryazarlığı İle Geometri Başarıları Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Kan, A. (2009). Ölçme Sonuçları Üzerinde İstatistiksel İşlemler. H. Atılgan (Ed.), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (ss.397–456). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi (12.Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kayış, A. (2008). Güvenilirlik Analizi (Reliability Analysis). Ş. Kalaycı (Ed.). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Koyuncu, İ. ve Haser, Ç. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Okuryazarlığı Öz-Yeterlik Düzeyleri İle Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Lewis, B. R., Templeton, G. F. ve Byrd, T. A. (2005). A Methodology for Construct Development in MIS Research. European Journal of Information Systems, 14 (4), 388-400.
• MEB Matematik Dersi Öğretim Programı, 2018. Adres: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445-MATEMAT%C4%B0K%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%202018v.pdf (Erişim tarihi 08.10.2019)
• Özgen, K. ve Bindak, R. (2008). Matematik Okuryazarlığı Öz-Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 517-528.
• PISA 2012 Ulusal Nihai Raporu. Adres: http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=22 (Erişim Tarihi: 07.10.2019)
• PISA 2015 Ulusal Raporu. Adres: http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2014/11/PISA2015_UlusalRapor.pdf (Erişim Tarihi: 07.10.2019)
• Önal, N., & Çetin, O. (2014). Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-30.
• Özsoy-Güneş, Z., Çıngıl-Barış, Ç., & Kırbaşlar, F. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Matematik Okuryazarlığı Öz-Yeterlik Düzeyleri İle Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. HAYEF Journal of Education, 10(1), 47-64.
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim. Gazi Kitabevi, Ankara.
• Tarım, K. ve Baypınar, K. ve Keklik, G. (2015). İlköğretim Öğretmenlerinin Matematik Okuryazarlığı Öz-Yeterlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2015(21), 846-870.
• Uysal, E. ve Yenilmez, K. (2011). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Matematik Okuryazarlığı Düzeyi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 1-15.
• Yenilmez, K. ve Turğut, M. (2012). Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Okuryazarlığı Özyeterlik Düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 253-258.
• Zehir, K. ve Zehir, H. (2016). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Matematik Okuryazarlığı Öz-Yeterlik İnanç Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(2), 104-117.