Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenlerinin Çocuk Cinsel İstismarının Bildirimine Yönelik Tutumlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi

Year 2021, Volume: 10 Issue: 2, 715 - 737, 26.06.2021

Münevver Can Ümit Ünsal Kaya Nezahat Hamiden Karaca

https://doi.org/10.30703/cije.753489

Abstract

Bu araştırma, öğretmenlerin çocuk cinsel istismarının bildirimine yönelik tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubuna, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Afyonkarahisar merkez ilçelerinde Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı anaokulları ve ilkokullarda görev yapan 213 sınıf eğitimi ve 207 okul öncesi öğretmeni dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, öğretmenlerin kişisel bilgilerini belirlemek amacıyla "Genel Bilgi Formu" ve öğretmenlerin çocuk cinsel istismarının bildirimine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla “Çocuk Cinsel İstismarının Bildirimine Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. “Çocuk Cinsel İstismarının Bildirimine Yönelik Tutum Ölçeği” den elde edilen veriler sonucunda; öğretmenlerin cinsiyetlerine, öğretmenlerin mezun oldukları programa, okul öncesi öğretmenlerin meslekteki kıdemlerine, öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarı konusunda eğitim alma durumuna, öğretmenlerin Milli Eğitim politikaları kapsamında çocuk ihmal ve istismarı şüphesi bildirim yükümlülüğü durumuna ve öğretmenlerin Çocuk Koruma Kanunu (ÇKK) hakkında bilgi sahibi olma durumuna göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Keywords

Okul öncesi dönem, Okul öncesi öğretmeni, cinsel istismar, bildirim, tutum

References

• Abrahams, N., Casey, K., and Daro, D. (1992). Teachers' knowledge, attitudes, and beliefs about child abuse and its prevention. Child Abuse & Neglect, 16(2), 229-238. https://doi.org/10.1016/0145-2134(92)90030-U
• Akgül, E. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan personelin cinsel istismar bildirim durumları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Aksel, Ş. ve Yılmaz Irmak, T. (2015). Çocuk Cinsel İstismarı Konusunda Öğretmenlerin Bilgi ve Deneyimleri. Ege Eğitim Dergisi 16(2), 373-391. https://doi.org/10.12984/eed.60194
• Alaggia, R., Collin-Vezina, D., and Lateef, R. (2017). Facilitators and barriers to child sexual abuse (CSA) disclosures: A research update (2000-2016). Trauma, Violence and Abuse,1–24. https://doi.org/10.1177/1524838017697312.
• American Psychological Association (2014). Child sexual abuse: what parents should know overview. https://www.apa.org/pi/families/resources/understanding-child-abuse Erişim Tarihi: 06.06.2020
• Ayeş Aslan, E. ve Çelik, İ. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk istismarına yönelik farkındalık düzeyinin incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 40-56 . https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.799776
• Ayraler-Taner, H., Çetin, F. H., Işık, Y., ve İşeri, E. (2015). Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerde psikopatoloji ve ilişkili risk etmenleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(4), 294-300. https://doi.org/10.5455/apd.162514
• Aral, N. ve Gürsoy, F. (2001). Çocuk hakları çerçevesinde çocuk ihmal ve istismarı. Milli Eğitim Dergisi, 151(1), 4-5.
• Baginsky, M. (2003). Newly qualified teachers and child protection: A survey of their views, training and experiences. Child Abuse Review, 12(2), 119-127. https://doi.org/10.1002/car.783
• Bakır, E. ve Kapucu, S. (2017). Çocuk ihmali ve istismarının Türkiye’de yapılan araştırmalara yansıması: bir literatür incelemesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(2), 13-24.
• Beck, K.A., Ogloff, J.R.P., and Corbishley, A. (1994). Knowledge, compliance, and attitudes of teachers towards mandatory child abuse reporting in British Columbia. Canadian Journal of Education, 19(1), 15-29. https://doi.org/10.2307/1495304
• Behun, R.J., Cerrito, J.A., Delmonico, D.L., and Kolbert, J.B. (2019). The influence of personal and professional characteristics on school counselors' recognition and reporting of child sexual abuse. Journal of School Counseling, 17(13), 1-34.
• Borg, K., Snowdon, C., and Hodes, D. (2014). Child sexual abuse: Recognition and response when there is a suspicion or allegation. Pediatrics and Child Health, 24(12), 536-543. https://doi.org/10.1016/j.paed.2014.07.012
• Can Yaşar, M., İnal Kızıltepe, G., ve Kandır, A. (2014). Öğretmen adaylarının çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(3), 286-303. https://doi.org/10.5578/keg.7295
• Can Yaşar, M., Şenol, F.B., ve Akyol, T. (2015). Öğretmen adaylarının çocuğa yönelik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health and Sciences Journal, 1(2), 228-241.
• Can Yaşar, M., Karaca, N.H., ve Kaya, Ü.Ü. (2018). Çocuk cinsel istismarının bildirimine yönelik öğretmen tutum ölçeği'nin Türkçe’ye uyarlama çalışması. PESA International Journal of Social Studies, 4(2), 265-273.
• Can Yaşar, M., Erbasan, Ö., Akçeşme, B., Korkmaz, Ç., ve Gedik, H. (2018). Sınıf öğretmenlerinin çocuğa yönelik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 73, 1-16. https://doi.org/10.9761/JASSS7927
• Choo, W.Y., Walsh, K., Marret, M.J., Chinna, K., and Tey, N.P. (2013). Are malaysian teachers ready to assume the duties of reporting child abuse and neglect? Wiley Online Library, 2, 93-107. https://doi.org/10.1002/car.2241
• Cohen, L., Manion, L., and Morrison, K. (2000). Research methods in education (5th ed). London New York: Routledge Falmer. https://doi.org/10.4324/9780203224342_chapter_1
• Collin-Vezina, D., De La Sablonniere-Griffin, M., Palmer, A.M., and Milne, L. (2015). A preliminary mapping of individual, relationsal, and social factors that impeded disclosure ofchildhood sexual abuse. Child Abuse & Neglect, 43, 123-134. doi: 10.1016/j.chiabu.2015.03.010.
• Crenshaw WB, Lichtenberg JW, and Bartell PA. (1993). Mental health providers and child sexual abuse: a multivariate analysis of the decision to report. J Child Sex Abuse,(2), 19–42. https://doi.org/10.1300/J070v02n04_02
• Crenshaw, W.B., Crenshaw, L.M., and Lichtenberg, J.W. (1995). When educators confront child abuse: An analysis of the decision to report. Child Abuse & Neglect, 19(9), 1095-1113. https://doi.org/10.1016/0145-2134(95)00071-F
• Crosson-Tower, C. (2003). The role of educators in preventing and responding to child abuse and neglect. Child Abuse and Neglect User Manual Series. U.S. Department of Health and Human Services. Web: http://www.childwelfare.gov/pubs/usermanuals/educator/educator.pdf. Erişim Tarihi: 26 Mart 2017.
• Çapri, B. and Demiröz, Z. (2016). Investigation of teachers’ attitudes toward reporting child sexual abuse according to gender roles. The Global E-Learning Journal, 5(2), 1-13.
• Çopur, A., Balcı, E., ve Günay, O. (2019). Sağlık meslek lisesinde görev yapan öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarı konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(63), 808-813. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3277
• Draper, B., Pfaff, J.J., Pirkis, J., Snowdon, J., Lautenschlager, N.T., Ian, W., and Almeida, O.P. (2008). Long-term effects of childhood abuse on the quality of life and health of older people: results from the depression and early prevention of suicide in general practice project. American Geriatrics Society, 56, 262-271. https://doi.org/10.1111/j.1532-5415.2007.01537.x
• Esin, İ.S., Şener, M.T., Dursun, O., Aşıkhasanoğlu, E.O., and Secer, İ. (2020). The challenges faced by school counsellors in reporting sexual abuse. European Journal of Education Studies, 6(10), 245-257.
• Farrell, A. and Walsh, K. (2010). Working together for Toby: Early childhood student teachers engaging in collaborative problem-based learning around child abuse and neglect. Australasian Journal of Early Childhood, 35(4), 53-62. https://doi.org/10.1177/183693911003500407
• Feng, J.Y., Huang, T.Y., and Wang, C.J. (2010). Kindergarten teachers’ experience with reporting child abuse in Taiwan. Child Abuse & Neglect, 34(2), 124-128. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2009.05.007
• Gilligan, C. (1982). In a different voice: psychological theory and women’s development. England: Harvard University Press.
• Gönültaş, M. B. (2016). Çocuklara yönelik cinsel istismar suçlarında mağdur bildirimlerinin önemi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(23), 274-289. https://doi.org/10.16992/ASOS.1083
• Haileye, A. (2013). Psychopathological correlates of child sexual abuse: The case of female students in jimma zone: south west Ethiopa. Ethiop Journal of Science, 23(1), 32–38.
• Haj-Yahia, M.M., and Attar-Schwartz, S. (2008). Attitudes of palestinian pre-school teachers from ısrael towards reporting of suspected cases of child abuse and neglect. Child & Family Social Work 13(4), 378-390. https://doi.org/10.1111/j.1365-2206.2008.00562.x
• Hawkins, R. and McCallum, C. (2001). Effects of mandatory notification training on the tendency to report hypothetical cases of child abuse and neglect. Child Abuse Review, 10, 301-322. https://doi.org/10.1002/car.699
• Hinson, J. and Fossey, R. (2000). Child abuse: What teachers in the 90s know, think and do. Journal of Education for Students Placed at Risk, 5(3), 251-266. https://doi.org/10.1207/S15327671ESPR0503_4
• Hornor, G. (2010). Child sexual abuse: Consequences and implications. Journal of Pediatric Health Care, 24(6), 358-364. https://doi.org/10.1016/j.pedhc.2009.07.003
• Humphries, R. L., Debowska, A., Boduszek, D., and Mattison, M.L. (2016). Gender differences in psychosocial predictors of attitudes toward reporting child sexual abuse in the United Kingdom, Journal of Child Sexual Abuse, 25(3), 293-309. doi:10.1080/10538712.2016.1133752
• Koç, S., Ekşi, H., and Türk, T. (2020). Psychometric properties of teachers' attitudes toward reporting Child Sexual Abuse Scale: Turkish form. Elementary Education Online, 19(1), 173-182. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2020.649372
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kenny, M.C. (2001). Child abuse reporting: Teachers' perceived deterrents. Child Abuse & Neglect, 25(1), 81-92. https://doi.org/10.1016/S0145-2134(00)00218-0
• Kenny, M.C. (2004). Teachers’ attitudes toward and knowledge of child maltreatment. Child Abuse & Neglect, 28(12), 1311-1319.
• Kesner JE, & Robinson M. (2002). Teachers as mandated reporters of child maltreatment, s. comparison with legal, medical, and social services reporters. Children and Schools, 24(4), 222-231.https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2004.06.010
• King, G., Reece, R., Bendel, R., and Patel, V. (1998). The effects of sociodemographic variables, training, and attitudes on the lifetime reporting practices of mandated reporters. Child Maltreatment, 3, 276-283. doi:10.1177/1077559598003003007
• Koçak, U. ve Alpaslan, A. H. (2015). Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerin sosyodemografik özellikleri ve ruhsal değerlendirmesi. Adli Tıp Bülteni, 20(1), 27-33. https://doi.org/10.17986/blm.2015110915
• Kohlberg, L. (1973). The claim to moral adequacy of a highest stage of moral judgment. The Journal of Philosophy, 70(18), 630-646. https://doi.org/10.2307/2025030
• Lahtinen, H.M., Laitila, A., Korkman, J., and Ellonen, N. (2017). Children’s disclosures of sexual abuse in a population-based sample. Child Abuse & Neglect, 76, 84-94. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2017.10.011
• Laraque, D., DeMatta, A., and Low, C. (2006). Forensic child abuse evaluation, Mt. Sinai J. Med., 73(8), 1138-1147.
• Lynn, K. (2008). Evaluating potential obstacles to mandated reporting of child abuse and neglect by educators in a suburban public school district (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3370298)
• Marks, S., Lamb, R., and Tzioumi, D. (2009). Do no more harm: the psychological stress of the medical examination for alleged child sexual abuse, J. Paediatr Child Health, 45(3), 125-132. https://doi.org/10.1111/j.1440-1754.2008.01443.x
• McElvaney, R., Moore, K., O’Reilly, K., Turner R., Walsh, B., and Guerin, S. (2020). Child sexual abuse disclosures: Does age make a difference? Child Abuse & Neglect, 99, 1-10. doi: 10.1016/j.chiabu.2019.104121
• McKee, B.E. and Dillenburger, K. (2009). Child abuse and neglect: training needs of student teachers. International Journal of Educational Research, 48(5), 320-330. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2010.03.002
• Morrison, S.E., Bruce, C., and Wilson, S. (2018). Children’s disclosure of sexual abuse: A systematic review of qualitative research exploring barriers and facilitators. Journal of Child Sexual Abuse, 27(2), 176-194. doi: 10.1080/10538712.2018.1425943.
• Murali, P. and Prabhakar, M. (2018). Mantle of forensics in child sexual abuse. Journal of Forensic Dental Sciences, 10(2), 71-74. https://doi.org/10.4103/jfo.jfds_17_18
• Noble, J., Hartwig, E., and Shwayder, T. (2020). Cutaneous manifestations of physical and sexual child abuse. Indian Journal of Paedeatric Dermatology, 21(1), 1-10. https://doi.org/10.4103/ijpd.IJPD_62_19
• Olive, M.F., Collins, C., and Levitt, P. (2007). Child abuse and stress disorders. New York: Chelsea House Publications.
• O'Toole, R., Webster, S.W., O'Toole, A.W., and Lucal, B. (1999). Teachers' recognition and reporting of child abuse: A factorial survey. Child Abuse & Neglect, 23(11), 1083-1101. https://doi.org/10.1016/S0145-2134(99)00074-5
• Resmi Gazete (2014). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/10/20041012.htm Erişim Tarihi: 29.04.2020.
• Ross, A.H. and Juarez, C.A. (2014). A brief history of fatal child maltreatment and neglect. Forensic Sci Med Pathol, 10, 413- 422.
• Sarıbaş A. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk istismarına yönelik farkındalıklarının belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Seth, R. and Srivastava, R.N. (2017). Child Sexual Abuse: Management and prevention, and protection of children from sexual offences (POCSO). Act, Indian Pediatrics, 54, 949. https://doi.org/10.1007/s13312-017-1189-9
• Shavelson, R. J. (1996). Statistical reasoning for the behavioral sciences (3rd ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Swea, J.T., Gordana, B.F., and Dragana, M. (2013). The consequences of childhood abuse. Pediatrics Today, 9(1), 24-35. https://doi.org/10.5457/p2005-114.58
• Şahin, F. ve Beyazova, U. (2001). Çocuğun şiddetten korunma hakkı. Milli Eğitim Dergisi, 151. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/151/sahin_beyazova.htm Erişim Tarihi: 02.06.2020
• Şahin, F. (2006). Çocuk İstismarının tanıtımı, epidemiyolojisi ve multidisipliner yaklaşımın önemi. Çocuk istismarı ve İhmaline Multidisipliner Yaklaşım. Ankara: Ankara Üniversitesi basımevi, 5-8.
• Tugay, D. (2008). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ulum, Ö. (2020). Pre-Service EFL Teachers’ attitudes towards reporting child sexual abuse (CSA): A sample of Turkey. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(23), 1601-1613. doi: 10.26466/opus.654893
• Walsh, K. and Farrell, A. (2008). Identifying and evaluating teachers’ knowledge in relation to child abuse and neglect: A qualitative study with Australian early childhood teachers. Teaching and Teacher Education, 24, 585-600. https://doi.org/10.1016/j.tate.2007.07.003
• Walsh, K., Bridgstock, R., Farrell, A., Rassafiani, M., and Schweitzer, R. (2008). Case teacher and school characteristics influencing teachers' detection and reporting of child physical abuse and neglect: Results from an Australian survey. Child Abuse & Neglect, 32(10), 983-993. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2008.03.002
• Walsh, K., Rassafiani, M., Mathews, B., Farrell, A., and Butler, D. (2010). Teachers' attitudes toward reporting child sexual abuse: problems with existing research leading to new scale development. Journal of child sexual abuse. 19(3), 310-36. https://doi.org/10.1080/10538711003781392
• Walsh, K., Mathews, B., Rassafiani, M., Farrell, A., and Butler, D. (2012). Understanding teachers' reporting of child sexual abuse: Measurement methods matter. Children and Youth Services Review, 34(9), 1937-1946. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2012.06.004
• Walsh, K., Mathews, B., Rassafiani, M., Farrell, A., and Butler, D. (2013). Elementary teachers' knowledge of legislative and policy duties for reporting child sexual abuse. The Elementary School Journal, 114(2), 178-199. https://doi.org/10.1086/671934
• Wamser-Nanney, R., and Sager, J. C. (2018). Predictors of maternal support following children’s sexual abuse disclosures.Child Abuse & Neglect, 81, 39-47. doi:10.1016/j.chiabu.2018.04.016.R.
• Wamser-Nanney, R., and Campbell, C.L. (2020). Children’s coping following sexual abuse: the roles of abuse characteristics, abuse stress, and maternal support. J Child Fam Stud, 29, 514-525. doi:10.1007/s10826-019-01540-3
• Wurtele, S.K. and Schmitt, A. (1992). Child care workers' knowledge about reporting suspected child sexual abuse. Child Abuse & Neglect, 16(3), 385-390. https://doi.org/10.1016/0145-2134(92)90047-U
• WHO/World Health Organization (2017). Responding to children who have been sexually abused. WHO Clinical Guidelines. Geneva: World Health Organization.
• Yilmaz, Y., ve Cenkseven Önder, F. (2020). Öğretmenlerin cinsel istismar durumlarını bildirme tutumları ölçeği: türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Innovative Approaches in Education, 4(1), 1-11. doi: 10.29329/ijiape.2020.239.1
• Yulaf, Y., ve Gümüştaş, FÖ. (2013). Çocuk ve ergenlerde cinsel istismarın psikiyatrik sonuçlarını etkileyen faktörler. Klinik Psikiyatri Dergisi, 16(4), 152-160.
• Zellman, G. (1990). Linking schools and social services: the case of child abuse reporting. Educational Evaluation and Policy Analysis, 12(1), 41-55. https://doi.org/10.3102/01623737012001041