Uykunun Egzersiz Performansı Üzerine Etkisi - Uyku, Beslenme ve Toparlanma İlişkisi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 1 - 22, 31.12.2020

Yusuf Ulusoy

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı uykunun egzersiz performansı üzerindeki atletik, fizyolojik ve bilişsel etkileri ile uyku kalitesinin artmasına yardımcı olabilecek beslenme önerilerinin incelenmesidir.
Yöntem: Yapılan araştırmada literatür taraması ve içerik analizi yöntemi kullanılarak derleme bir çalışma yapılmıştır. Çalışmaya ait literatür verileri konuya ışık tutabilecek akademik yayınlar ve nitelikli kitaplardan elde edilmiştir. Bu doğrultuda PubMed, Google Scholar, ScienceDirect veritabanlarında ‘Sleep’, ‘Sleep and Performance’, ‘the importance of sleep’ ve ‘Uyku ve Egzersiz’ anahtar kelimeleri ile tarama yapılarak yayınlanan araştırmalar çalışmanın amacına uygun şekilde incelenmiş ve derlenmiştir.
Bulgular ve Sonuç: Çalışmaya dahil edilen literatür veriler, uykunun en temel fizyolojik ihtiyacın çok ötesinde, sporcuların antrenman performansı, toparlanma, bilişsel performans ve dengeli ruh hali gibi en önemli noktalar için kritik bir role sahip olduğunu göstermektedir. Yapılan çalışmalar sporcular için 6-8 saat uykunun yeterli olabileceğini, bir gecelik uyku eksikliğinin performans üzerine direkt olumsuz etkisinin olmayacağını belirtmektedir. Triptofan yönünden zengin besinlerin uyku kalitesini arttırdığı, alkol ve kafein gibi uyarıcıların uyku üzerine olumsuz etkilerinin olabileceği görülmektedir. Sonuç olarak sporcular için antrenman harici performans gelişimini destekleyen en önemli unsurlardan biri uyku olmaktadır. Hem fiziksel hem de ruhsal etkileri olan uyku, beslenme ve toparlanma ile de doğrudan ilişkisi olması sebebiyle yaşam boyu dikkat edilmesi gereken çok önemli bir fizyolojik ihtiyaçtır.

Anahtar Kelimeler

Uyku, Performans, Toparlanma

Kaynakça

• Dohert R, Madigan S, Warrington G, et all. (2019). Sleep and Nutrition Interactions: Implications for Athletes. Nutrients. 11, 822. Halson, S.L. (2008). Nutrition, sleep and recovery. Eur. J. Sport Sci. 8, 119–126.