ÖRGÜTSEL SİNİZM VE İŞE YABANCILAŞMA İLİŞKİSİ: BEŞ YILDIZLI OTEL ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 32, 231 - 254, 29.11.2018

Siyret Ayas , Mehtap Demir Bora Yıldız

Öz

Bu çalışmada otel
çalışanlarının örgütsel sinizm ve işe yabancılaşma düzeyleri arasındaki
birlikte değişim ve nedensel ilişki incelenmiştir. İlgili yazın incelendiğinde
işe yabancılaşmanın öncüllerini belirlemeye yönelik birçok çalışma olmasına
rağmen özellikle otel çalışanları örneklemi bağlamında olumsuz bir tutum
değişkeni olan örgütsel sinizm ile işe yabancılaşma arasındaki ilişkiyi
inceleyen çalışmalar ilginç bir şekilde sınırlı düzeydedir. Araştırmanın
örneklemini İstanbul’da faaliyet gösteren kolayda örnekleme yöntemi ile
ulaşılan 148 beş yıldızlı otel çalışanı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında
elde edilen veriler nicel analiz yöntemleri ile analiz edilmiştir. Araştırma
bulguları göstermektedir ki; örgütsel sinizm ile işe yabancılaşma arasında
istatistiksel açıdan anlamlı ve pozitif yönde ilişkiler olduğu saptanmıştır. Araştırma
sonucunda uygulayıcılar ve yöneticilere çeşitli öneriler sunulmakla beraber
gelecek araştırmalar için çeşitli öneriler sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Sinizm, İşe yabancılaşma, Beş Yıldızlı Otel Çalışanları

Kaynakça

• Abraham, R. (2000). “Organizational Cynicism: Bases and Consequences”, Genetic, Social and General Psychology Monographs, Aug 2000, 126(3), Hospital Premium Collection, 269-292.
• Akın, U. (2015). “Okullarda Örgütsel Sinizm ve Güven İlişkisinin İncelenmesi: Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma”, Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(181), 175-189.
• Akpolat, T., Oğuz, E. (2015). “İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinde Örgütsel Sinizmin İşe Yabancılaşma Düzeyine Etkisi”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 947-971.
• Altay, H., Dedeoğlu, B.B. (2016). “Alienation in The Relationship of Ethical Leadership and Organizational Citizenship Behavior: Antakya Tourism Sector Employees Sample”, International Congress of Management Economy And Policy, 26-27 Kasım 2016, İstanbul.
• Andersson, L.M. (1996). “Employee Cynicism: An Examination Using a Contract Violation Framework”, Human Relations, 49(11), 1395-1418.
• Andersson L.M., Bateman T.S. (1997). “Cynicism in The Workplace: Some Causes and Effects”, Journal of Organizational Behavior, 18, 449-469.
• Aslan, Ş., Eren, Ş. (2014). “The Effect Of Cynicism and The Organizational Cynicism on Alienation”, The Clute Institute International Academic Conference, Munich, Germany.
• Aygün, T., Yıldız, B., Yıldız, H. (2014). “Sağlık Çalışanlarında Yabancılaşma: Laboratuvar Çalışanları Örneği”, 8. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, 10-12 Eylül 2014, Lefke Avrupa Üniversitesi-KKTC.
• Blau, P. M. (1964). Social exchange theory. Retrieved September, 3, 2007.k
• Brandes, P., Das, D. (2006). Locating Behaviour Cynicism at Work: Construct Issues and Performance Implications, Employee Health, Coping and Methodologies (Edt. Pamela L.Perrewe, Daniel C. Ganster), New York: JAI Press, 233-266.
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.
• Çivilidağ, A. (2015). “Öğretim Elemanlarında Örgütsel Sinizm ve İşe Yabancılaşma Arasındaki İlişkide Yaşam Doyumunun Aracı Rolü”, İş Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 17(4), 259-286.
• Dean, J.W., Brandes, P., Dharwadkar, R. (1998). “Organizational Cynicism”, Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
• Erdoğan, P., Bedük, A. (2013). “Örgütsel Sinizm ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”, Sosyoteknik Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 3(6), 17-36.
• Erkal, M.E., Baloğlu, B., Baloğlu, F. (1997). Ansiklopedik Sosyoloji Sözlüğü, Der Yayınları, İstanbul.
• Fleming, P. (2005). “Workers’ Playtime? Boundaries and Cynicism in a ‘Culture of Fun’ Program”, The Journal of Applied Behavioral Science, 42(4) 539-551.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji (edit: Cemal Güzel), Kırmızı Yayınları, İstanbul.
• Goldner, F., Ritti, R., Ference, T. (1977). “The Production of Cynical Knowledge in Organizations”, American Sociological Review, 42(4), 539-551.
• Guastello, S.J., Rieke, M.L., Guastello, D.D., Billings, S.W. (1992). “A Study of Cynicism, Personality, and Work Values”, Journal of Psychology, 126(1), 37-48.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J. ve Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective, 7, Pearson Upper Saddle River, NJ.
• Hirschfeld, R.R., Feild, H.S. (2000). “Work Centrality and Work Alienation: Distinct Aspects of A General Commitment to Work”, Journal of Organizational Behavior, 21, 789-800.
• Izard, C.E. (1978). Human Emotions, (2nd printing) New York, Plenum.
• Kalağan, G., Güzeller, C.O. (2010). “Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.
• Kalağan, G. (2009). “Araştırma Görevlilerinin Örgütsel Destek Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki”, Akdeniz Üniversitesin Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Karacaoğlu, K., İnce, F. (2012). “Brandes, Dharwadkar ve Dean’in (1999) Örgütsel Sinizm Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Örneği”, Business and Economics Research Journal, 3(3) 77-92.
• Karcıoğlu, M.S., Naktiyok, A. (2015). “Örgütsel Ortamda Algılanan Güven Düzeyinin Sinizm Üzerindeki Rolü: Atatürk Üniversitesi İdari Personeli Üzerinde Bir Araştırma”, AKÜ İİBF Dergisi, 17(1), 19-34.
• Kaya, U., Serçeoğlu, N. (2013). “Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1, 311-345.
• Kızılçelik, S., Erjem, Y. (1994). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü, Atilla Kitabevi, Ankara.
• Koçoğlu, M. (2014). “Cynicism as a Mediator of Relations Between Job Stress and Work Alienation A Study from A Developing Country-Turkey”, Global Business and Management Research: An International Journal, 6(1), 24-36.
• Kökalan, Ö., Anaş, K. (2016). “Çalışanların Örgütsel Sinizm Tutumlarının İşe Yabancılaşmaları Üzerine Etkisi: Vakıf Üniversiteleri Üzerine Bir Çalışma”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(2), 97-109.
• Marx, K. (2000). Yabancılaşma (Der.Barışta Erdost), Sol Yayınları, Ankara.
• Maslach, C., Schaufeli, W.B., Leiter, M.P. (2001). “Job Burnout”, Annual Review of Psychology, Vol:52, 397–422.
• Mirvis, P.H., Kanter, D.L. (1989). “Combatting Cynicism in The Workplace”, National Productivity Review, 8(4), 377-394.
• Scott, K.A., Zweig, D. (2008). “Dispositional Predictors of Organizational Cynicism”, ASAC (Paper presented at the annual conference of the Administrative Sciences Association of Canada), Halifax, Nova Scotia, Canada.
• Seeman, M. (1959). “On The Meaning of Alienation”, American Sociological Review, 24, 783-791.
• Seeman, M. (1967). “On The Personel Consequences Of Alienation in Work” American Sociological Review, 32, 273-285.
• Sözen, C., & Basım, H. N. (2017). Örgüt Kuramları, Beta Yayınları, 4. Baskı, İstanbul.
• Şimşek, M.Ş., Çelik, A., Akgemci, T., Fettahlıoğlu, T. (2006), “Örgütlerde Yabancılaşmanın Yönetimi Araştırması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 569-585.
• Tekin Ö.A. (2012). “Yabancılaşma ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler: Antalya Kemer’deki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama” Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi
• Turan, M., Parsak, G. (2011). “Yabancılaşma ve İş Tatmini İlişkisi: Bir Devlet Üniversitesi İdari Personeli Üzerinde Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 1-20.
• Türköz, T., Polat, M., Coşar, S. (2013). “Çalışanların Örgütsel Güven ve Sinizm Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Rolü”, Yönetim ve Ekonomi, 20(2), 285-302.
• Ülgen, H. M. Kadri. S.(2010). İşletmelerde Stratejik Yönetim. Beta Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
• Ünsar, A.S., Karahan, D. (2011). “Yabancılaşmanın İşten Ayrılma Eğilimine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(21), 361-378.
• Wanous, J.P., Reichers, A.E., Austin, J.T. (2000). “Cynicism About Organizational Change”, Group & Organization Management, 25(2), 132-153.
• Yavuz, A., Bedük, A. (2016). “Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Bir Kamu Bankasının Konya Şubelerinde Örnek Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 301-313.
• Yıldız, B. (2016). “Hizmetkâr Liderlik Algısının Lider-Üye Etkileşimi Üzerindeki Etkisi: Kamu Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi KAÜİİBFD, 7(14), 499-517.
• Yıldız, K., Akgün, N., Yıldız, S. (2013). “İşe Yabancılaşma ile Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki”, The Journal of Academic Social Science Studies, 6(6), 1253-1284.
• Yıldız, S., Şaylıkay, M., Yıldız, S. (2014). “The Effect of Organizational Cynicism on Alienation”, 2nd World Conference on Business, Economics, and Management WCBEM 2013 Social and Behavioral Sciences, 109, 622-627.