Büyükşehirlerde Belde Belediyesinden Mahalleye Dönüşüm Sonrasında Yerel Kamu Hizmetlerinin Sunumundan Memnuniyet: Ordu, Tekirdağ, Manisa ve Mardin Örnekleri

Year 2022, Volume: 20 Issue: 44, 385 - 415, 28.03.2022

İsmail Kayar Mustafa Görün

https://doi.org/10.35408/comuybd.1017360

Abstract

Türkiye’de büyükşehir belediye yönetimlerinin genel çerçevesini çizen kanun, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’dur. Ayrıca 2012 yılında çıkarılan ve 2014 yılından itibaren uygulanmaya başlanan 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir belediye yönetimleri üzerinde önemli değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Kanun kapsamında Türkiye’deki büyükşehir sayısı 30’a yükselmiş, büyükşehir ve ilçe belediyelerinin sınırları mülki sınırlara kadar genişletilmiş, büyükşehirlerdeki il özel idarelerinin tüzel kişilikleri kaldırılmış, köy ve belde belediyeleri mahalleye dönüştürülmüş, ilçe ve büyükşehir belediyelerinin mali yapıları ile görev ve yetkileri yeniden düzenlenmiştir.
Araştırmanın konusu, 6360 sayılı Kanun öncesinde belde belediyesi iken Kanun sonrasında mahalleye dönüştürülen yerlerin yerel kamu hizmetlerinin sunumundan memnuniyetidir. Araştırmanın tasarımı, “6360 sayılı Kanun, büyükşehirlerde belde belediyesinden mahalleye dönüştürülen yerlerde yerel kamu hizmetlerinin sunumunu nasıl etkilemiştir?” problemi üzerine kurulmuştur. Araştırmanın amacı, kendilerine yakın yerel yönetim birimlerinin kapatılması sonrasında daha uzak birimlerden hizmet almak durumunda kalan vatandaşların hizmetlerin kalitesinden memnuniyetlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini, 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir statüsü elde eden 14 il oluşturmaktadır. Araştırma örneklemleri ise Ordu, Tekirdağ, Manisa ve Mardin büyükşehirleridir. Araştırma, nitel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırma deseni olarak çoklu/kolektif örnek olay araştırması tercih edilmiştir. Veriler görüşme tekniği kullanılarak toplanmış ve MAXQDA Analytics Pro 2020 nitel analiz programı ile çözümlenmiştir. Araştırmanın bulguları ışığında araştırma sonucunda, belde belediyesinden mahalleye dönüştürülen yerlerin yeni sistemde ilçe ve büyükşehir belediyelerinden aldığı hizmetlerin kalitesinden memnun olmadığı tespitine ulaşılmıştır.

Keywords

Belde Belediyesi, Yeni Büyükşehir Belediye Modeli, 6360 sayılı Kanun, Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet

References

• 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kabul Tarihi: 12.11.2012, Resmi Gazete Yayım Tarihi: 06.12.2012, Sayı: 28489.
• 7254 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Kabul Tarihi: 16.10.2020, Resmi Gazetede Yayım Tarihi: 16.10.2020, Sayı: 31276 (Mükerrer)
• Adıgüzel, Ş. (2012). “6360 Sayılı Yasa’nın Türkiye’nin Yerel Yönetim Dizgesi Üzerine Etkileri: Eleştirel Bir Değerlendirme”. Toplum ve Demokrasi, (13-14), s. 153-176.
• Akyol, İ. T. ve Kara, M. (2019). “Hizmet Ölçeği Artışı ve Kalite Algısı İlişkisi: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Örneği”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 17 (33), s. 137-164.
• Arıkboğa, E. (2013). “Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli”. Yerel Politikalar, (3), s. 48-96.
• Canpolat, H. (2010). “Türk Yerel Yönetim Sisteminde Ölçek Reformları ve 5747 sayılı Kanunla İlgili Yargı Kararlarının Değerlendirilmesi”. Türk İdare Dergisi, (467), s. 79-113.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Deseni, M. Bütün ve S. B. Demir (çev. ed.). Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Gözler, K. (2013), “6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel İdareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlçe Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyesi Haline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun mudur?”. Legal Hukuk Dergisi, 11 (122), s. 37 – 82, Erişim: 2 Temmuz 2021, www.idare.gen.tr/6360-elestiriler.pdf.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma, Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Güler, B. A. (2012), “Büyükşehir Kanun Tasarısı İçişleri Komisyonu'nda Görüşülüyor!”. Yerel Yönetim Araştırma Yardım ve Eğitim Derneği (YAYED), Erişim: 28 Kasım 2020, http://www.yayed.org/uploads/yuklemeler/B%C5%9EB%20KOM%C4%B0SYONDA.pdf
• Günal, A., Atvur, S. ve Dernek, K. O. (2014), “6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (3), s. 55-70.
• İzci, F. ve Turan, M. (2013). “Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (18) 1, s. 117-152.
• Karaarslan, M. (2013). “Nasıl Bir Yerel Yönetim? 6360 sayılı Kanun Üzerine Bir Değerlendirme”. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17-18 (26-27-28-29), s. 123-162.
• Koyuncu, E. ve Köroğlu, T. (2012). “Büyükşehirler Tasarısı Üzerine Bir Değerlendirme”. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Erişim: 28 Kasım 2020, https://www.tepav.org.tr/tr/yayin/s/592.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama için Bir Rehber. S. Turan (ed.). Nobel Yayıncılık: Ankara.
• Mutlu, A. (2013). “6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Yasası Yasada Kıra, Kırda Yasaya Bakış”. Düşünce Dünyasında TÜRKİZ Siyaset ve Kültür Dergisi, (21), s. 7-27.
• Oktay, T. (2016). “6360 sayılı Kanuna Dayalı Büyükşehir Belediye Reformunu Anlama ve Anlamlandırma”. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (ISMUS), 1 (1), s. 71-131.
• Özçağlar, A. (2005). “Türkiye’de Mülki İdare Bölümlerinin İdari Coğrafya Analizi”. Coğrafi Bilimler Dergisi, 3 (1), s. 1-25.
• Parlak, B. (2020). Türkiye’de Yerel Yönetimler. Değişim Yayınları: İstanbul.
• Punch, K. F. (2011). Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz (çev.) Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H. ve Özer, M. A. (2008). Mahalli İdareler. Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara.
• Tuzcuoğlu, F. (2003). Metropoliten Yönetim. Sakarya Kitabevi: Sakarya.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara.