MESNEVİ’DEKİ ‘BEDEVİ İLE KARISI’ HİKÂYESİNE GÖRE AKLIN KONTROLÜNDE HAREKET EDEN NEFSİN GELİŞİM SEYRİ

Year 2011, Volume: 15 Issue: 1, 37 - 69, 15.06.2011

Kadir Özköse

Abstract

Bedevi ile karısı hikâyesinde Mevlânâ, insan benliğinin değişim ve gelişim seyrini anlatmaktadır. Kadın ile sembolize edilen nefsin doyumsuzluğundan, tatminsizliğinden, memnun edilemeyişinden, sürekli şikayetinden bahsedilmektedir. Bedevi ile sembolize edilen akıl ise kararlı, tutarlı, duyarlı ve isabetli yaklaşımları ile bilinmektedir. Kocasına sürekli fakirlikten şikayet eden kadın, kocasının ilkeli tavrını gördükten sonra pes eder, kocasına layık olmaya çalışır, kocasının emrine amade olur. Kadının teslimiyeti ile nefsin akla ram oluşundan bahsedilir. Akılla yoldaş olan nefsin daha ileri noktada uzlaştığından, kesafeti terk edip letafete büründüğünden bahsedilir. Bu hikaye mahviyet eğitimini, fakr duygusunu, Allah karşısında kulun hiçlik duygusuna sahip olmasını öngörmektedir. Nefsin kötülüğü emredici konumundan safiyete erme sürecini izah etmektedir.

Keywords

Mevlana, Mesnevi, Bedevi ile karısının hikayesi, akıl, nefis