Duygusal Zekâ Ve Örgütsel Stres: Osmaniye’de Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Örnek Olay Araştırması

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2019

Tuba Demir Ergün Kara

Öz

Duygusal
zekâ bireyin hayatının her alanında karşısında çıkmaktadır. İnsan aklını
yönlendirmede etkili olan bu zekâ tipi, iş hayatında da son derece önemlidir.
Bunun yanında birey iş hayatında ve yaşamında stres baskısı altındadır. İş
hayatında örgütsel stres olarak da adlandırılan bu sorun çalışanlar ve
işletmeler açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Hizmet sektörü
içerisinde önemli bir yere sahip olan hastanelerde ise yapılan çalışmaların
yetersiz olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı hastane çalışanlarında duygusal zekâ ve örgütsel stres
arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Bu amaçla hazırlanan çalışmada öncelikle
duygusal zekâ ve örgütsel stres kavramları üzerinde durulmuş, daha sonra bu
kavramlar arasındaki ilişki incelenmiştir. Hastane çalışanlarının (n=147)
örgütsel streslerinin ölçülmesi için Şahin ve Durak (1995) tarafından
hazırlanan “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışanların
duygusal zekâ düzeylerinin ölçülmesinde Deniz ve arkadaşlar (2013) tarafından
Türkçe’ye uyarlaması yapılan “Duygusal Zekâ Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda örgütsel stres ve duygusal zekâ arasında, pozitif ancak zayıf
(r=0,455) bir ilişki olduğu saptanmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Duygusal Zekâ, Örgütsel Stres, Sağlık Çalışanları

Emotional Intelligence and Organizational Stress: A Study on Healthcare Workers in Osmaniye

Öz

Emotional intelligence appears in every aspect of an individual's life. This type of intelligence that is effective in
directing human mind is also very important in business life. Besides, the individual is stressed in his life and work
life. This problem, also referred to as organizational stress in business life, poses a great threat to employees and
businesses. In the hospitals which have a significant place in the service sector, it is seen that the work done is
insufficient. The aim of this study is to investigate the relationship between emotional intelligence and
organizational stress in hospital workers. In this study, firstly the concepts of emotional intelligence and
organizational stress are emphasized and then the relation between these concepts is examined. The "coping with
stress style scale" prepared by Şahin and Durak (1995) are used to measure the organizational stresses of the
hospital employees (n = 147). "Emotional Intelligence Scale" has been used by Deniz and friends (2013) in the
measurement of emotional intelligence levels of employees. As a result of the research, it has been determined
that there is a positive but weak (r=0.455) relationship between organizational stress and emotional intelligence.

Anahtar Kelimeler

Emotional Intelligence, Organizational Stress, Health Workers

Kaynakça

• Akkoyun, F. (1982). Empatik Anlayış Üzerine, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 63-69.
• Balcı, S. S. (2016). Duygusal Zekâ ve Örgütsel Stres: Örgütlerde Hemşirelerin Duygusal Zekâ Becerileri ve Stresle Başa Çıkma Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Bertan, B. (2012). Resmi-Özel İlköğretim Okullarında Görev Yapan Okul Müdürlerinin Yaşadıkları Örgütsel Stres İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki (Pendik Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Deb, B., ve Biswas, C. (2011). Stress Management: A Critical View, European Journal of Business And Management, Vol.3, No.4, 205-212.
• Deniz, E., Özer, E., ve Işık, E. (2013). Duygusal Zekâ Özelliği Ölçeği–Kısa Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim ve Bilim Dergisi, C.38, S.169. Ss.407-419
• Goleman D. (2007). Yüksel B. S.(Çev), Duygusal Zekâ, Varlık Yayınları, İstanbul.
• Gümüştekin, E., ve Öztemiz, A. B. (2005). Örgütlerde Stresin Verimlilik ve Performansla Etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1).
• Kalaycı, Ş. (2010). Faktör Analizi, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karamehmetoğlu, M. (2017). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Mesleki Öz Yeterlik ve Problem Çözme Becerilerini Belirlemedeki Rolünün İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul
• Keskin, U. (2012). Okul Yöneticilerinin Örgütsel Stres Faktörlerinin İncelenmesi (Uşak İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi.
• Koçak, N. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Örgütsel Stres Kaynaklarının İncelenmesi (Kahramanmaraş İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Mayer, J. D., Caruso, D. R., ve Salovey, P. (1999). Emotional İntelligence Meets Traditional Standards for an İntelligence. Intelligence, 27(4), 267-298.
• Merkan, S. (2011). Genel Lise ve Anadolu Lise’lerinde Görevli Öğretmenlerin Örgütsel Stres Kaynaklarının Karşılaştırmalı Analizi (Malatya İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Moğul, E. (2014). Özel Okullar ve Devlet Okullarında Çalışan Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Stres Kaynaklarının Karşılaştırmalı Analizi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Oğuzhan, Y. S. (2012). Çalışanlarının Duygusal Zekâ Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, 2012.
• Özaltın, G., ve Nehir, S. (2007). Ankara İlindeki Hastanelerin Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin İş Ortamındaki Stres Etkenleri ve Kullandıkları Baş etme Yöntemlerinin Belirlenmesi Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(3): ss. 60-8
• Pehlivan, İ. (2000). İş Yaşamında Stres. Pegem Yayıncılık: Ankara.
• Sabuncuoğlu Z., ve Tüz M. (2003). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Furkan Ofset.
• Senemoğlu, P. (2017). Sağlık Kuruluşlarında Örgütsel Stres: İlaç Mümessilleri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Sirem, S. (2009). Duygusal Zekâ Düzeyi ve İş Tatmini İlişkisinin Analizi: Afyonkarahisar İli Kamu Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Sirke, Ç. (2016). Özel Okul Öğretmenlerinde Örgütsel Stres ve Örgütsel Özdeşleşme, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Şahin N. H., ve Durak, A. (1995). Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite Öğrencileri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56–73.
• Tekin, E. G. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Olma Duygusal Zekâ ve Sosyal İyi Olma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi.
• Türk Dil Kurumu, www.tdk.gov.tr, Erişim Tarihi: 13.05.2018
• Türk, K., Eroğlu, C., ve Türk, D. (2008). T.C. Devlet Hastanelerindeki çalışma koşullarının stres üzerine etkilerini ölçmeye yönelik bir araştırma: Geyve Devlet Hastanesi örneği, Uluslararası İnsan Bilimleri Derneği, C.5, S.1, 29-38