Female Religious Dynamics of Male Society: Islamic Narrator of Female Students at Faculties of Theology (Sivas Cumhuriyet University Example)

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 147 - 163, 30.12.2022

Şaban Erdiç

https://doi.org/10.30627/cuilah.1178070

Öz

This article examines the Islamic narratives of female students studying at the faculty of theology in the context of their masculine contributions to society. The subject has been tried to be understood from the answers given by the participants about the inheritance of women in Islam, their testimony, their status against men and the man’s polygamous marriage at the same time. In the study, relations were established between the contribution of female students to the masculine society and their social origins, family circles, schooling processes, religious and political interactions. Within the framework of these hypotheses, the main purpose of the article is to reveal the ontological and epistemological fictions in the background of the contribution of the theologian woman to the masculine society through religion. The research is methodologically handled as a “case study” in the context of historical sociology. As a result of the study, it was seen that the girls studying theology determined their selves according to public and social areas.

Anahtar Kelimeler

Sociology of religion, faculty of theology, modernization, gender, male society, feminine religiosity

ERİL TOPLUMUN DİŞİL DİNDAR DİNAMİKLERİ: İLAHİYAT FAKÜLTELERİNDE KIZ ÖĞRENCİLERİN İSLAM ANLATISI (SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Öz

Bu yazı ilahiyat fakültesinde okuyan kız öğrencilerin topluma eril katkıları bağlamında İslam anlatılarını incelemektedir. Konu katılımcıların İslam’da kadının mirası, şahitliği, erkek karşısındaki statüsü ve erkeğin aynı anda çok eşle evliliğine yönelik olarak verdiği cevaplardan hareketle anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada kız öğrencilerin eril topluma sağladıkları katkı ile onların toplumsal kökenleri, aile çevreleri, okullaşma süreçleri, dinsel ve politik etkileşimleri arasında ilişkiler kurulmuştur. Bu hipotezler çerçevesinde makalenin temel amacı ilahiyatçı kadının eril topluma din üzerinden sağladığı katkının arka planındaki ontolojik ve epistemolojik kurguları açığa çıkarmaktır. Bu sebeple yarı yapılandırılmış sorular üzerinden bir örneklem grupla görüşme yapılarak yönetilen araştırma, metodolojik olarak tarihsel sosyoloji bağlamında bir “örnek olay incelemesi” şeklinde ele alınmıştır. Veriler kuramsal olarak mikro-sosyolojinin toplumla ilgili farklı perspektifleri üzerinden bir tartışmaya tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda, ilahiyat okuyan kızların benliklerini ve özel alanlarını güçlü bir şekilde kamusal ve toplumsal alanlara göre belirledikleri, çok büyük oranda eril bir toplum tasarımı ile gündelik hayata katıldıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Din sosyolojisi, ilahiyat fakültesi, modernleşme, toplumsal cinsiyet, eril toplum, dişil dindarlık

Kaynakça

• Ahıska, Meltem. “Kimlik Kavramı Üstüne Fragmanlar”. Defter Dergisi 27 (Bahar 1996), 11-35.
• Akıncı, Mehmet. Türk Muhafazakârlığı. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2012.
• Althusser, Louis. İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. çev. Yusuf Alp, Mahmut Özışık. İstanbul: İletişim Yayınları, 4. Basım, 2000.
• Arslan, Mustafa. Türk Popüler Dindarlığı. İstanbul: Dem Yayınları, 1. Basım, 2004.
• Berger, Peter L. The Social Reality of Religion. Middlesex: Penguin Books, 1973.
• Berting, Jan. Kimlik Siyaseti. çev. Hüsamettin İnaç. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2. Basım, 2021.
• Bora, Tanıl. Türk Sağının Üç Hali. İstanbul: İletişim Yayınları, 2. Basım, 2018.
• Çelik, Celaleddin. Geleneksel Şehir Dindarlığından Modern Kent Dindarlığına. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 1. Basım, 2013.
• Erdiç, Şaban. “Bir Politik Teoloji Örneği Olarak Ehl-i Hadis Ya da İslam Düşüncesinde Muhafazakâr Siyaset”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 21/2 (2021), 613-638.
• Erdiç, Şaban. Din Görevlilerinin Sosyoekonomik ve Kültürel Tabanı. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Matbaası, 2012.
• Geertz, Clifford. The Interpretation of Cultures. New York: Basic Books, 1973.
• Goffman, Erving. Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. çev. Barış Cezar. İstanbul: Metis Yayınları, 4. Basım, 2021.
• Greil, Arthur L., Lynn Davidman. “Kimlik ve Din”. çev. Abdullah Özbolat, Saffet Kartopu. Kimlik ve Din. ed. Abdullah Özbolat, Mustafa Macit. 3-38. Adana: Karahan Kitabevi, 2016.
• İlyasoğlu, Aynur. Örtülü Kimlik. İstanbul: Metis Yayınları, 6. Basım, 2020.
• İnalcık, Halil. Devlet-i Aliyye. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 29. Basım, 2009.
• Koyuncu, Büke. “Ak Parti: Devlete Sadakat Olarak Laiklikten Devlete Sadakat olarak Dindarlığa”. Kimlik ve Din. ed. Abdullah Özbolat - Mustafa Macit. 65-105. Adana: Karahan Kitabevi, 2016.
• Köse, Elifhan. “Türk Sağının Başörtüsü Mecrası: Modernliğin Sembolik Duvarlarının Restorasyonu”. Türk Sağı. ed. İnci Özkan Kerestecioğlu, Güven Gürkan Öztan. 539-582. İstanbul: İletişim Yayınları, 4. Basım, 2020.
• Lefebvre, Henry. Modern Dünyada Gündelik Hayat. çev. Işın Gürbüz. İstanbul: Metis Yayınları, 3. Basım, 2013.
• Luckmann, Thomas. The Invisible Religion. London: The Macmillan Company, 1970.
• Mardin, Şerif. Din ve İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları, 7. Basım, 1997.
• Mardin, Şerif. Türkiye’de Din ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları, 5. Basım, 1998.
• Özdalga, Elisabeth. “Örtüşen İdeolojiler Olarak İslamcılık ve Milliyetçilik: Uzun Dönemli Bir Tarih Bakış Açısıyla İslam’ın Siyasallaşması Üzerine”. çev. Sevgi Tuncel. Kimlik Denklemleri. 9-38. İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• Ransome, Paul. Antonio Gramsci. çev. Ali İhsan Başgül. Ankara: Dipnot Yayınları, 2011.
• Saktanber, Ayşe. “Siz Nasıl Eğleniyorsanız Biz de Öyle İbadet Ediyoruz -Entelektüellik ve Popüler Kültür Arasında Türkiye’nin Yeni İslamcı Gençliği-”. çev. Zeynep Yelçe. Kültür Fragmanları. ed. Deniz Kandiyoti, Ayşe Saktanber. 259-277. İstanbul: Metis Yayınları, 4. Basım, 2017.
• Sünbüloğlu, Nurseli Yeşim. “Ulusun Umudu ve Felaketi Erkekler: Milliyetçi Kadın Yazarların Romanlarında Erkeklik Kurguları (1918-1951)”. Türk Sağı. ed. İnci Özkan Kerestecioğlu, Güven Gürkan Öztan. 509-537. İstanbul: İletişim Yayınları, 4. Basım, 2020.
• Tezcan, Mahmut. Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık, 19. Basım, 2019.
• Türkdoğan, Orhan. Yoksulluk Kültürü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Basımevi, 1974.
• Yavuz, Hilmi. Türkiye’nin Zihin Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları, 1. Basım, 2009.
• Yel, Ali Murat. “İslâm’da Büyük ve Küçük Gelenekler”. çev. Ali Coşkun. Bilgi ve Hikmet 10 (Bahar 1995), 40-62.
• Yılmaz, Zehra. Dişil Dindarlık. İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.